Laatste update 29/09/2025 door Redactie
In het noordoosten van de provincie Groningen, tussen de uitgestrekte akkers en kronkelende waterwegen, ligt het dorp Leermens. Het maakt deel uit van de gemeente Eemsdelta, die bestaat uit de plaatsen Appingedam, Delfzijl, Loppersum, Spijk, Godlinze, Eenum, Westeremden, Zijldijk, Garrelsweer, ’t Zandt en Oosterwijtwerd. Binnen een straal van 15 kilometer liggen ook de stad Appingedam en het dorp Loppersum, beide rijk aan cultuur en historie.
Verklaring van de naam Leermens
De naam Leermens is waarschijnlijk afgeleid van het Germaanse woord “lera”, wat klei betekent, en “mense”, wat bewoners aanduidt. Samen verwijst dit naar mensen die op kleigrond wonen. Het dorp ligt op een kwelderwal langs de voormalige rivier de Fivel. De naam werd voor het eerst genoemd in 1041, wat wijst op een lange geschiedenis.
Geschiedenis
Leermens ontstond in de vroege middeleeuwen als wierdedorp. De wierde bood bescherming tegen overstromingen. Hoewel deze in de twintigste eeuw deels werd afgegraven, is het dorp nog steeds een beschermd dorpsgezicht.
In de negentiende eeuw kende Leermens een levendig dorpsleven. Er waren kruideniers, een bakker, een slager, een smid, timmerbedrijven en fruitkwekers. Tegenwoordig zijn deze verdwenen. De voormalige lagere school is omgebouwd tot woonhuis. Het dorpscafé is nu het dorpshuis Aig’n Heerd, waar regelmatig activiteiten plaatsvinden. Adres: Wierdeweg 3, 9912 PC Leermens. Bekijk de locatie op Google Maps.
De Hervormde kerk van Leermens, ook wel Donatuskerk, is een bijzonder bouwwerk. Het schip van tufsteen werd rond het jaar 1000 gebouwd. Tussen 1170 en 1200 kwam het dwarsschip erbij. Rond 1190 werd de westtoren vervangen door een bakstenen gevel met twee torens. In 1240 kreeg de kerk een vierkant koor met een meloenvormig gewelf. Rond 1250 werd een crypte aangelegd. In latere eeuwen werd het gebouw verhoogd en aangepast. Binnen zijn schilderingen uit de dertiende eeuw te zien. De kerk bevat een zeventiende-eeuwse preekstoel en grafzerken uit de zestiende en zeventiende eeuw. Adres: Kerkpad 7, 9912 PB Leermens. Bekijk de locatie op Google Maps.
Toeristische wetenswaardigheden Leermens
Leermens is een rustige plek voor wie van natuur en erfgoed houdt. In de omgeving liggen de Groninger Maren, een netwerk van waterwegen dat geschikt is voor kano- en boottochten. De minicamping Tiswatis biedt kampeerplekken in een landelijke setting. Er is geen jachthaven, maar wel ruimte voor ontspanning. Informatie over de camping staat op kamperen-bij-de-boer.com.
Het dorpshuis Aig’n Heerd organiseert lezingen, dorpsdiners en kleinschalige evenementen. De sfeer is gemoedelijk en het programma wisselt per seizoen. Meer informatie staat op dorpshuisaignheerd.nl.
De Donatuskerk is vrij toegankelijk tijdens evenementen en op afspraak. De serene sfeer en rijke geschiedenis maken het tot een bijzondere plek. Actuele informatie staat op kerkleermens.nl.
Lokale tips en weetjes
In de omgeving van Leermens worden regelmatig bijzondere vogels gespot. De roerdomp en de blauwborst zijn hier in het voorjaar goed te zien. De regio is geliefd bij vogelaars en natuurliefhebbers.
Voor fietsers zijn er routes die door de wierdedorpen en langs het open landschap voeren. Een populaire route loopt via Eenum, Westeremden en Zijldijk. Onderweg zie je historische boerderijen en molens.
In de herfst zijn er wandelingen door het wierdelandschap. Gidsen vertellen dan over de geschiedenis en natuur van het gebied. Deze wandelingen worden aangeboden via wandelnet.nl.
Streekgerechten en culinaire adressen
In de regio rond Leermens kun je genieten van Groningse gerechten zoals mosterdsoep, eierbal en stoet. In Appingedam ligt restaurant De Basiliek, waar streekproducten centraal staan. In Loppersum zijn diverse eetgelegenheden met lokale specialiteiten.
Seizoensgebonden activiteiten
In het voorjaar bloeien de velden rondom Leermens vol koolzaad en fluitenkruid. Dit trekt wandelaars en fotografen. In de herfst zijn er georganiseerde wandelingen. In de winter is het dorp een rustige uitvalsbasis voor wie de stilte van het Groningse landschap wil ervaren.
Bronnen
- Kerk Leermens – Gebruikt voor architectuur, geschiedenis en actuele openingstijden van de Donatuskerk.
- Dorpshuis Aig’n Heerd – Gebruikt voor adres, programma en faciliteiten van het dorpshuis.
- Boerderijcamping Tiswatis – Gebruikt voor informatie over de minicamping.
- Vogelbescherming Nederland – Gebruikt voor informatie over de roerdomp en blauwborst.
- Wandelnet – Gebruikt voor herfstwandelingen in het wierdelandschap.
- RouteYou – Gebruikt voor fietsroutes in de omgeving van Leermens.