Laatste update 30/09/2025 door Redactie
Lemmer ligt in het zuidwesten van Friesland, direct aan het IJsselmeer. Binnen een straal van 15 kilometer liggen plaatsen als Balk, Joure, Sneek, Sloten, Oosterzee en Echtenerbrug. Door de ligging aan het water is Lemmer een populaire bestemming voor watersporters, natuurliefhebbers en toeristen die houden van cultuur en historie.
Verklaring van de naam Lemmer
De naam Lemmer komt al voor in documenten uit de 13e eeuw. In 1228 werd de plaats genoemd als Lenna, en in 1165 als Lammerbroeke. Deze namen verwijzen waarschijnlijk naar een nederzetting bij de huidige Lemsterhoek, een gebied dat later door Hollandse troepen werd verwoest. De naam Lemmer is ontstaan uit deze oudere vormen en verwijst naar de ligging aan de monding van binnenwateren.
Geschiedenis

Lemmer ontwikkelde zich in de middeleeuwen tot een belangrijke handelsplaats aan de Zuiderzee. Door de strategische ligging bij de uitmonding van de Rien en de Zijlroede ontstond een nederzetting van vissers, ambachtslieden en schippers. In 1197 liet graaf Willem I van Holland een slot bouwen in het nabijgelegen Oosterzee, waarmee hij zijn invloed in de regio versterkte.
In 1422 werd in Lemmer een kasteel gebouwd door Jan van Beieren. Later volgde een blokhuis, aangelegd door hertog Karel van Egmond in 1521. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd Lemmer in 1581 veroverd door Spaanse troepen, tegelijk met de stad Sloten. In 1672 mislukte een aanval van de bisschop van Münster.
Een opvallend moment in de lokale geschiedenis is de landing van Engelse troepen in 1799. Tijdens de oorlog tussen Engeland en Frankrijk verschenen oorlogsschepen voor de haven van Lemmer. Na een korte belegering gaf het dorp zich over. De Engelse bezetting duurde tot oktober van dat jaar.
In de 19e eeuw groeide Lemmer uit tot een centrum voor visserij en scheepvaart. De vloot telde op het hoogtepunt 146 schepen. Met de aanleg van de Afsluitdijk en de drooglegging van Flevoland verloor de stad haar directe verbinding met de zee, maar bleef belangrijk als watersportplaats.
Sinds 2014 maakt Lemmer deel uit van de gemeente De Fryske Marren, samen met plaatsen als Balk, Joure, Langweer, Sint Nicolaasga, Echten, Oudemirdum en Rijs.
Toeristische wetenswaardigheden Lemmer
Lemmer is een levendige bestemming met een mix van erfgoed, waterrecreatie en lokale cultuur. De stad trekt jaarlijks duizenden bezoekers, vooral tijdens de Lemsterweek, een evenement met muziek, markten en het beroemde Skûtsjesilen.
Ir. D.F. Woudagemaal
Het ir. D.F. Woudagemaal is het grootste nog werkende stoomgemaal ter wereld. Het werd in 1920 in gebruik genomen en staat sinds 1998 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Bezoekers kunnen het gemaal bezichtigen en deelnemen aan rondleidingen. Adres: Gemaalweg 1A, 8531 PS Lemmer. Open: dinsdag t/m zaterdag van 10:00 tot 17:00. Google Maps
Lemster aak
De Lemster aak is een traditioneel zeilschip dat zijn oorsprong vindt in Lemmer. Deze schepen werden gebruikt voor vrachtvervoer en visserij. De bekendste aak is De Groene Draak, het voormalige zeilschip van koningin Beatrix. Tijdens evenementen zijn vaak Lemster aken te bewonderen in de haven.
Historisch centrum
Het centrum van Lemmer biedt een sfeervolle mix van winkels, terrassen en monumentale panden. Langs de Binnenhaven liggen cafés en restaurants met uitzicht op het water. De Hervormde Kerk aan het Kerkhof dateert uit de 18e eeuw en is een herkenbaar punt in het stadsbeeld. Adres: Kerkhof 1, 8531 JH Lemmer. Google Maps
Natuur en routes
In de omgeving van Lemmer liggen diverse natuurgebieden. Het Lemsterbos biedt wandelroutes door loofbos en open velden. Hier worden regelmatig reeën, buizerds en ijsvogels gespot. Ook het Tjeukemeer, ten oosten van de stad, is een populaire plek voor watersport en vogelobservatie.
Een aanbevolen fietsroute loopt langs de Friese Meren, waarbij je via knooppunten dorpen als Balk, Oudemirdum en Rijs aandoet. Voor wandelaars is er een traject langs de Zijlroede, dat start bij de jachthaven en door het buitengebied slingert.
(Lees verder onder de afbeelding)

Streekgerechten en lokale tips
In Lemmer zijn diverse restaurants die streekgerechten serveren. Denk aan gerookte paling, Friese droge worst en suikerbrood. Een aanrader is Seafood Lemmer, gelegen aan de Vissersburen, waar je verse vis direct uit het IJsselmeer kunt proeven.
Op vrijdag is er een weekmarkt in het centrum, met kraampjes vol lokale producten. In de zomermaanden worden er avondmarkten georganiseerd met muziek en ambachtelijke demonstraties.
Seizoensgebonden activiteiten
In de lente en zomer zijn er vaartochten met historische schepen. In de herfst vinden wildproeverijen plaats in restaurants rond het Lemsterbos. In de winter is het mogelijk om te schaatsen op de ijsbaan aan de rand van het dorp, mits de temperatuur dit toelaat. Adres: Villa Novalaan 1B, 8531 HM Lemmer. Google Maps
Lokale weetjes
- Hier worden regelmatig lepelaars en zilverreigers gespot langs de oevers van het Tjeukemeer.
- De Lemster aak is opgenomen in het Nationaal Register Varend Erfgoed.
- De Lemsterweek trekt jaarlijks duizenden bezoekers en is een van de grootste evenementen in Friesland.
Bronnen
- Woudagemaal – Bezoekersinformatie, UNESCO-status en openingstijden
- IJsvereniging Lemmer – Locatie, activiteiten en schaatsinformatie
- Hart van Lemmer – Lemsterweek, weekmarkt en lokale evenementen
- Gemeente De Fryske Marren – Gemeentelijke indeling en dorpen
- Stichting SSRP – Historie en typering Lemster aak
- VVV Waterland van Friesland – Informatie over het Tjeukemeer en recreatie
- Staatsbosbeheer – Natuurbeheer en wandelroutes in Lemsterbos
- Seafood Lemmer – Streekgerechten en vismenu aan de Vissersburen