Plaatsen > Noordenveld

Noordenveld is de meest noordwestelijke gemeente van de provincie Drenthe en telt bijna 32.000 inwoners. Het gebied kenmerkt zich door een grote landschappelijke verscheidenheid. In het noorden de weidsheid van het Leekstermeer met daaromheen een polderachtig landschap met oude diepjes, houtwallen en houtsingels. In het zuiden vindt u naast één van de oudste bossen van Nederland ook zandverstuivingen en ontginningslandschappen. Bij de dorpen liggen de essen met de nog hier en daar bewaarde eswallen. De gemeente heeft een uitgebreid en goed onderhouden fietspadennet, ruiterroutes en veel wandelpaden.

Het es- en beekdallandschap en vooral het bosrijke gebied ten noorden van Norg zijn belangrijke dagrecreatieve gebieden.

Verspreid over de gehele gemeente liggen meer dan 20 campings en minicampings. Ruim de helft daarvan is te vinden rondom Norg.

In de Langeloërduinen en Oosterduinen staan ongeveer 570 zomerhuizen, die hoofdzakelijk gebruikt worden door de eigenaars zelf.

Voor de watersportliefhebber zijn er volop recreatiemogelijkheden rondom het Leekstermeer. Het Ronostrand, aan de westkant van de gemeente, is een recreatiecomplex van zo’n 35 hectare met onder andere een grote camping en een royaal natuurbad, dat ’s zomers ook vele inwoners uit de gemeente trekt.

De gemeente Noordenveld bestaat uit de dorpen Altena, Alteveer, Een, Een-West, Langelo, Foxwolde, , Huis ter Heide, Leutingewolde, Lieveren, Matsloot, Nietap, Nieuw-Roden, Norg, Peizerwold, Peest, Peize, Peizermade, Roden, Roderesch, Roderwolde, Sandebuur, Steenbergen, Terheijl, Veenhuizen, Westervelde, Zuidvelde

Bezienswaardigheden
Ot en Sien
Aan de Brink in Roden staat het standbeeld van Ot en Sien, het bekende duo uit de schoolboekjes. Het is een eerbetoon aan de schepper van deze schoolboekenserie Hendericus Scheepstra, die in Roden werd geboren.

Molens
In gemeente Noordenveld staan vier molens. De molen Woldzigt in Roderwolde is de enige molen in Nederland waar de molenaar zowel olie kan slaan als graan malen. Hier is ook het Nederlands Graanmuseum ondergebracht. Aan het Molenpad in Peize staat de korenmolen Paisermeuln. Deze molen stond tot 1890 in Enumatil (Gr.), waarna hij in 1898 in Peize is opgebouwd. In Norg staan twee achtkantige stellingmolens.

Zwartendijksterschans
Van het dorpje Een liep vroeger een smalle zandrug naar het Fries dorp Bakkeveen. Sinds mensenheugenis was dit de enige goede verbinding tussen Drenthe en Friesland. Overal lagen vrijwel ontoegankelijke moerassen. De middeleeuwse handelsroute over land, van Stavoren naar Keulen richting Coevorden, liep hierlangs. De enige toegangsweg was vroeger uiteraard van groot strategisch belang. Het is dan ook niet verwonderlijk dat men hier nog een oud verdedigingswerk “De Zwartendijksterschans” aantreft. U vindt deze kolossale Zwartendijksterschans aan de weg van Een naar Bakkeveen. Vanaf deze Zwartendijksterschans heeft u een prachtig uitzicht over de omgeving.

De Zwartendijksterschans, ook wel Eenerschans genoemd, werd samen met de Zwartendijksterschans en Breeberg en Friese Palen begin mei 1593 door graaf Willem Lodewijk gebouwd. De Zwartendijksterschans lag bij het gehucht Een om de doorgang tussen de Nienoordse en Smilder venen naar Friesland voor Spaanse invallen te beveiligen.
De Zwartendijksterschans was een bastion met de vorm van een  regelmatige vierhoek die door een gracht werd omgeven.
In 1593 speelde de Zwartendijksterschans een belangrijke rol. In september van dat jaar kwam de Spaanse bevelhebber Verdugo langs de Zwartendijksterschans om naar Friesland te trekken. Toen hij uit Friesland terugkwam trok hij opnieuw met grote moeite door het moeras langs de Zwartendijksterschans.
In de 18e eeuw werd de Zwartendijksterschans verbeterd. De wallen werden verzwaard, de onderwal werd in de hoofdwal opgenomen en de bastions werden van schuine flanken voorzien.
Sinds 1929 is de Zwartendijksterschans eigendom van de Stichting “Oud Drenthe”. 

De gebouwen zijn totaal verdwenen, evenals de waterput. Ook de poort bestaat niet meer, dat is nu een open doorgang. De opritten voor de kanonnen in de bastions zijn anders aangelegd dan op de tekening te zien is. De strook land langs de gracht is veel te breed gemaakt, waarschijnlijk om verzakking te voorkomen…
Maar goed, toch leuk dat de Zwartendijksterschans gerestaureerd is!

Hunebed
Wat is Drenthe zonder hunebedden? Ook in gemeente Noordenveld bij Steenbergen ligt een hunebed, dat in redelijke staat verkeert. Bij Westervelde en tussen Peest en Zeijen vindt u ook nog twee hunebedden.

Museum Kinderwereld
Dit museum neemt een plaats apart in. Het museum beschikt over een unieke collectie oud en antiek speelgoed. Jong maar vooral ook oud kan er spelen. Binnen met onder andere een speelgoed kruidenierswinkel en buiten met vliegende Hollanders, tollen en nog veel meer. Het museum heeft een eigen speelgoedwinkel met verrassend leuke artikelen uit vroeger tijd.

Museum Havezathe Mensinge
Deze gerestaureerde havezate is nu gedeeltelijk in gebruik als museum. In het museum kunt u alles te weten komen over de ontstaansgeschiedenis van de havezate en de wijze van bewoning en beheer van de landerijen in vroeger tijden. De complete inventaris van de Mensinghe is nog intact te bezichtigen.

Gevangenismuseum
Het gevangenismuseum Veenhuizen, maar ook het dorp Veenhuizen is beslist de moeite waard om te bezoeken. Veenhuizen heeft een aparte ontwikkeling doorgemaakt. Oorspronkelijk was het een oude nederzetting van aanvankelijk drie, later zes huizen. In 1822 werd de nederzetting aan de Maatschappij van Weldadigheid verkocht. Ook een veld ten oosten van Veenhuizen kwam in 1825 in handen van de Maatschappij. Het doel van de maatschappij was armen, werklozen, wezen, bedelaars en landlopers een onderkomen en arbeid te verschaffen om hen een menswaardiger bestaan te geven. In 1875 kreeg het Ministerie van Justitie het beheer over de kolonie. De penitentiaire inrichtingen werden oorspronkelijk opgezet als werkinrichtingen. Het was de bedoeling om minder zwaargestraften onder te brengen in een landelijke omgeving waar zij te werk gesteld werden in de bosbouw en landbouw. Op dit moment worden ook langgestraften in de Veenhuizer inrichtingen gehuisvest.

Museum Kunstpaviljoen
Het museum Kunstpaviljoen is gevestigd in Nieuw Roden. Het museum is meer dan een expositieruimte. Het paviljoen is ontstaan vanuit de gedachte een optimale tentoonstellingsruimte te realiseren, in een huiselijke omgeving, waarin rust, harmonie, en vrijheid centraal staan. Een omgeving die sober is maar niet kil en één is met de natuur. Een ruimte voor de kunst. De collectie bestaat uit werk van onder andere Arjan van Arendonk, Jurgen Bey, Dora Dolz, Piet Hein Eek, Betthany de Forrest, Mieke Groot, Wilma Kuil, Richard Meitner, Urs Phannenmuller, Studio Job, Piet Stockmans, Cornelie Tollens, Auke de Vries en Mary Watters. Het Paviljoen is in het bezit van een compleet Amsterdamse school interieur (32 delen), waarvan een gedeelte in een vaste opstelling wordt gepresenteerd.