Plaatsen > Paterswolde

Bezienswaardigheden

Het landgoed De Braak
Het landgoed De Braak ligt ten noorden van Paterswolde, ten westen van de hoofdweg, die van Groningen naar Eelde loopt. Sinds 1920 is De Braak eigendom van de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten.

Dit landgoed bestaat uit parkbos, weilanden en gemengd bos. Het parkbos is door tuinarchitect Roodbaard in de eerste helft van de negentiende eeuw in Landschapsstijl ontworpen. Kenmerken van deze stijl zijn kronkelende laantjes, doorkijkjes en sierlijk gevormde vijvers.

Het landgoed De Braak bestond al rond 1700. Het was toen eigendom van Luitenant ter Voet van Schelfhorst, die getrouwd was met de Duitse Fraulein von Braake, die wellicht haar naam aan het landgoed heeft gegeven.
Als andere mogelijkheid voor de naam wordt genoemd, dat De Braak afgeleid zou zijn van broek (= laag drassig land).
In 1705 werd het landgoed verkocht aan Lucas Nijsingh. In 1721 erfde Mr. Lucas Trip De Braak. Hij maakte het landgoed tot zijn zomerverblijf. Trip was burgemeester van Groningen.

Begin 1800 is De Braak overgegaan naar de familie Hesseling, die meer landgoederen en buitenplaatsen in bezit had. Het huidige park is in 1825 in opdracht van Abraham Hesseling aangelegd door de bekende tuinarchitect Roodbaard. In De Braak zijn, evenals in andere parken, kronkelige vijverpartijen aangelegd met veel lussen en schiereilandjes. De uit de vijvers vrijkomende grond werd opgeworpen tot heuvels vanwaar men fraaie uitzichten had. Tussen de vijvers heeft een landhuis gestaan, dat voorzien was van een torentje. Van daaruit had men naar het zuiden toe vrij zicht over de vijver en het gazon tot de Vennerstraat, waar tot 1860 de hoofdingang was.
Het huis raakte echter onbewoond en werd in 1890 gesloopt, waarna op dezelfde plaats een koepel als zomerverblijf werd gebouwd, die inmiddels ook weer verdwenen is.
Delen van het herenhuis werden in 1916 gebruikt bij de verbouwing van een boerderij, thans de witte dienstwoning van de beheerder.

Rond 1894 werd het landgoed gekocht door de bekende Groningse industrieel en lid van de Eerste Kamer W.A. Scholten. Zijn zoon J.E. Scholten erfde het vervolgens en stelde het voor het publiek toegankelijk, waarvoor 10 cent per persoon werd gevraagd. Dat geld kwam ten goede aan het kinderziekenhuis ‘W.A. Scholten’ en aan de armen van Paterswolde.
In 1920 werd De Braak gekocht door ‘Natuurmonumenten’ en in dat jaar werd het landgoed bezocht door 43.469 betalende bezoekers, die genoten van het mooie geboomte, de fraaie waterpartijen, de doolhof en de kettingbrug.
In een kiosk en een koepel waren verversingen te koop.
De hertenkamp dateert uit 1938. Er waren toen op de Veluwe teveel edelherten en die bracht men toen over naar De Braak. In 1948 heeft men damherten genomen, omdat die beter in gevangenschap kunnen leven.