Laatste update 02/09/2025 door Redactie
Waalre is een groene gemeente in het zuiden van de provincie Noord-Brabant, direct grenzend aan de stad Eindhoven. De gemeente ligt in de regio De Kempen en wordt omringd door plaatsen als Valkenswaard, Geldrop, Veldhoven en Heeze. Waalre staat bekend om zijn bosrijke omgeving, die deel uitmaakt van het uitgestrekte natuurgebied Leenderbos en de omliggende heidevelden. De gemeente bestaat uit twee hoofdkernen: Waalre-dorp en Aalst, die samen een harmonieuze mix vormen van historische charme en moderne voorzieningen. Dankzij de ligging aan belangrijke uitvalswegen zoals de A2 en A67 is Waalre goed bereikbaar, terwijl fiets- en wandelpaden het dorp verbinden met de omliggende natuur en steden.
Verklaring van de naam
De naam Waalre wordt voor het eerst vermeld in middeleeuwse documenten. Over de herkomst bestaan verschillende theorieën. Een veelgenoemde verklaring is dat het eerste deel, ‘Waal’, verwijst naar een waterloop of beek, mogelijk de Tongelreep, die door het gebied stroomt. Het tweede deel, ‘-re’, zou afgeleid kunnen zijn van het Germaanse ‘ra’ of ‘rode’, wat duidt op een open plek in het bos of een ontginning. In die betekenis zou Waalre dus ‘ontginning bij het water’ betekenen. De ligging van de nederzetting aan de rand van bos en beekdal ondersteunt deze interpretatie.
Geschiedenis
De geschiedenis van Waalre gaat terug tot de vroege middeleeuwen, toen het gebied werd bewoond door boeren die zich vestigden op de hogere zandgronden langs de beekdalen. De vruchtbare gronden en de nabijheid van water maakten het geschikt voor landbouw en veeteelt. In de loop der eeuwen ontwikkelde Waalre zich tot een typisch Kempisch dorp, met een kerk, een brink en verspreide boerderijen.
In de 19e eeuw groeide de gemeente door de opkomst van de textielindustrie in de regio Eindhoven. Veel inwoners vonden werk in de fabrieken van de stad, terwijl Waalre zelf zijn landelijke karakter behield. De aanleg van spoorlijnen en verharde wegen verbeterde de bereikbaarheid en stimuleerde de bouw van nieuwe woningen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Waalre, net als veel andere plaatsen in Brabant, geconfronteerd met bezetting en gevechten. Na de oorlog volgde een periode van wederopbouw en groei, waarbij de dorpen Waalre en Aalst steeds meer naar elkaar toe groeiden. In 1923 werden beide kernen samengevoegd tot de huidige gemeente Waalre.
Vandaag de dag staat Waalre bekend als een welvarende woongemeente met een sterke band met de natuur. De combinatie van historische elementen, kunst in de openbare ruimte en recreatieve mogelijkheden maakt het tot een aantrekkelijke plek voor bewoners en bezoekers.
Toeristische wetenswaardigheden
Waalre biedt een breed scala aan bezienswaardigheden en activiteiten, van kunst en cultuur tot natuur en recreatie.
Beeldenroute Aalst en Waalre
Een van de meest opvallende culturele initiatieven is de beeldenroute die door zowel Aalst als Waalre-dorp loopt. In totaal zijn er 42 beelden in de openbare ruimte te bewonderen, variërend van klassieke sculpturen tot moderne kunstwerken. Bekende werken zijn onder meer De Wever op de Markt, maar ook minder bekende objecten hebben een plek gekregen. De route is vastgelegd in de brochure Een Beeld van Aalst en Waalre, die gratis verkrijgbaar is bij het gemeentehuis, de bibliotheek, het Waalres Museum en de VVV in Valkenswaard. De route is uitstekend te doen per fiets, maar ook te voet goed te volgen.
Adres startpunt: Markt, 5581 GK Waalre
Openingstijden: Doorlopend toegankelijk
Entreeprijzen: Gratis
Parkeren: Gratis parkeren in het centrum
OV: Busverbindingen vanuit Eindhoven en Valkenswaard, halte nabij de Markt
Google Maps
Waalres Museum
Het Waalres Museum is gevestigd in een voormalige linnenfabriek en belicht de geschiedenis van de textielindustrie in de regio, aangevuld met wisselende kunst- en cultuurhistorische tentoonstellingen.
Adres: Willibrorduslaan 4, 5581 GE Waalre
Openingstijden: Woensdag t/m zondag 13.00–17.00 uur
Entreeprijzen: Volwassenen € 5, kinderen t/m 12 jaar gratis
Parkeren: Gratis bij het museum
OV: Busverbinding vanuit Eindhoven, halte op 5 minuten lopen
Google Maps
Natuur en recreatie
Waalre wordt omringd door natuurgebieden zoals het Leenderbos, de Groote Heide en de Malpie. Deze gebieden bieden uitgebreide mogelijkheden voor wandelen, fietsen en paardrijden. Het Leenderbos is vooral geliefd om zijn uitgestrekte naaldbossen, heidevelden en zandverstuivingen.
Langs de Tongelreep loopt een schilderachtig wandelpad dat de beek volgt door bossen en weilanden. In de zomer is het een populaire plek voor picknicks en natuurfotografie.
Lokale tips en minder bekende plekken
- Bezoek de jaarlijkse Braderie Waalre, waar lokale ondernemers, verenigingen en kunstenaars hun producten en creaties presenteren.
- Fiets de historische route langs oude boerderijen en kapelletjes in de omgeving van Aalst en Waalre.
- Proef streekgerechten in een van de lokale restaurants, zoals Brabantse worstenbroodjes of asperges in het seizoen.
Evenementen en seizoensactiviteiten
In de zomermaanden vinden er diverse muziek- en kunstfestivals plaats, waaronder openluchtconcerten in het centrum en exposities in het Waalres Museum. In de herfst zijn de bossen rondom Waalre een geliefde plek voor paddenstoelenwandelingen, terwijl in de winter sfeervolle kerstmarkten worden georganiseerd.
Bronnen
- Gemeente Waalre – Informatie over de kernen Waalre-dorp en Aalst, evenementen en toeristische voorzieningen.