Naast de bewoonde waddeneilanden Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland, Schiermonnikoog en de onbewoonde waddeneilanden Griend, Rottumeroog en Rottumerplaat lagen er in de Middeleeuwen nog drie eilanden in het Groninger wad, namelijk Korenzand, Heffezand en het Bosch.

Eeuwen geleden lagen ten oosten van Schiermonnikoog vier eilanden die allen in meer of mindere mate bewoond waren en op Rottumeroog na, zijn verdwenen. Ze moeten volgens een kaart uit 1585 aan de oostkant van de oude Lauwers hebben gelegen. Men denkt dat dat ergens tussen de huidige oostpunt van Schiermonnikoog en Simonszand moet zijn geweest. Als herinnering komen we in ieder geval op de huidige zeekaart de namen Boschgat, Boschwad en Boschplaat in het gebied waar Bosch is verdwenen nog tegen.

Bosch moet evenals Schiermonnikoog een duineneiland zijn geweest en bestond verder uit stranden en kale vlaktes waar weinig begroeiing mogelijk was. Het economisch belang moet dan ook gering zijn geweest want een talrijke bevolking zou daar nooit een bestaan uit hebben kunnen halen. Wat de platen en eilanden wel interessant maakten, waren de strandgoederen. In de 16de eeuw was er al druk scheepvaartverkeer. Vroege kaarten geven al zeilaanwijzingen om bijvoorbeeld veilig het gebied van de Lauwerszee te bevaren. Je moet dan denken aan bakens en kerktorens die je in lijn moet hebben om ergens veilig te komen.

Bij de stormvloed van 1570 werd de duinenrij van het eiland Bosch weggeslagen en werd het eiland de speelbal van wind en water. Alle duinen en bebouwing zijn toen weggeslagen. Er was nog wel een strandvoogd die zich bemoeide met de rechtszaak over een schip met zijde dat bij Bosch strandde. Rond 1630 is Bosch nog aangegroeid. Toen heeft er nog een gezin gewoond. Tijdens de Kerstvloed van 1717 werden de laatste restanten opgeslokt.

Schiermonnikoog lag in 1570 nog ruim 10 kilometer ten westen van Bosch. Doordat Schiermonnikoog langzaam naar het oosten opschuift, ligt het oostelijk deel van het huidige Schiermonnikoog nu op de locatie waar eens het westelijk deel van Bosch lag.

Heffesant was een eiland ten oosten van Schiermonnikoog dat net als de twee andere eilanden, Bosch en Korenzand,  bij de Allerheiligenvloed in 1570 geheel of gedeeltelijk zijn verdwenen.

We weten uit de geschiedenis dat strandingen in het Waddengebied veel voorkwamen en dat de strandeigenaar recht had op een groot gedeelte van de strandgoederen bij verkoop. In 1546 was er bijvoorbeeld een geschil tussen Luel Panser uit Vierhuizen en het klooster van Aduard dat het strandrecht op het eiland Bosch opeiste. Het klooster had een opzichter op het eiland die er voor moest zorgen dat de opbrengst van de aan-gespoelde goederen bij het klooster terechtkwam. Bronnen uit die tijd spreken vooral over de conflicten tussen eigenaren en vinders van strand-goederen.

Rond 1600 gaat het snel bergafwaarts met Bosch, Korenzand en Heffezand. In die tijd komt de Lauwers, doordat Schiermonnikoog oostwaarts wandelt , ten westen van dit eiland te liggen en slibt de oude Lauwers voor een groot gedeelte dicht. De Allerheiligenvloed van 1570 zal dit proces zeker versneld hebben. Langzamerhand moeten deze eilanden steeds vlakker geworden zijn, op het laatst een zandplaat die net als nu naar het zuidoosten wandelde en tenslotte geheel verdween in de golven.
in dezelfde tijd dat Bosch verdwenen is, gebeurde dat ook met het Duitse eiland Buise wat ongeveer gelegen moet hebben tussen de Duitse eilanden Juist en Norderney. 

Hoe het verdwijnen van eilanden in zijn werk gaat, maken wij misschien nog mee met Rottumeroog dat zich ook steeds verder naar het oosten verplaatst.

Bronnen

• Op 23 juni 2019 presenteerden wetenschappers de resultaten van hun onderzoek naar het door de zee verzwolgen eiland Bosch. Over dat eiland was er tussen 23 mei en 20 augustus 2019 een tentoonstelling in openluchtmuseum Het Hoogeland in het Groningse Warffum.
• Namens het Visserijmuseum Zoutkamp publiceerden Henk Rothe en Aart Loomeijer een artikel voor de wadvaarders waarop bovenstaande tekst grotendeels is gebaseerd.
• Artikel Trouw 13 mei 2006, https://www.trouw.nl/nieuws/bosch-vergeten-waddeneiland