Laatste update 28/08/2025 door Redactie
Tussen de groene polders van West-Friesland ligt het dorp Wognum, onderdeel van de gemeente Medemblik in de provincie Noord-Holland. Het grenst aan plaatsen als Nibbixwoud, Zwaagdijk-West, Spanbroek en Oostwoud. De stad Hoorn ligt op korte afstand en biedt een stedelijk contrast met de landelijke charme van Wognum. Het omliggende landschap wordt gevormd door oude zeekleipolders, sloten en vaarten, met een netwerk van fiets- en wandelpaden. Binnen de gemeente Medemblik vallen naast Wognum ook kernen als Midwoud, Andijk, Abbekerk en de stad Medemblik zelf.
Verklaring van de naam
De naam Wognum zou zijn ontstaan uit de oudere vorm Wokgunem of Woghenem, mogelijk verwijzend naar een nederzetting van een persoon met de naam Wok of Woge. Het achtervoegsel ‘-num’ is verwant aan ‘heem’, wat ‘woning’ of ‘nederzetting’ betekent.
Geschiedenis
Archeologische vondsten tonen aan dat in de kernen Nibbixwoud, Wognum en Zwaagdijk-West al tussen 1500 en 600 v. Chr. agrarische gemeenschappen bestonden. Door een stijgende zeespiegel was het gebied tot ca. 800 n. Chr. onbewoonbaar. De eerste permanente bewoners vestigden zich op een natuurlijke zandrug – de huidige Raadhuisstraat – die bescherming bood tegen overstromingen.
Vanaf de middeleeuwen ontwikkelde Wognum zich tot een boerendorp met vruchtbare landbouwgronden. De ligging in West-Friesland maakte het tot een knooppunt voor regionale handel in graan, zuivel en vee. Oude boerderijen, stolpwoningen en kerken herinneren aan deze bloeiperiode. In de 20e eeuw breidde het dorp zich uit, maar het historische dorpshart bleef goed bewaard.
Toeristische wetenswaardigheden
Historisch Dorpscentrum Wognum
- Adres: Raadhuisstraat, Wognum
- Openingstijden: winkels en horeca di–za, kerken vaak op afspraak te bezoeken
- Bezienswaardigheden: stolpboerderijen, oude kerktorens, monumentale panden
- Parkeren: gratis in het centrum
- OV: busverbindingen vanuit Hoorn en omliggende dorpen
- Google Maps: Historisch centrum Wognum
Museumboerderij de Anloup
- Adres: Oosteinderweg 24, Wognum
- Openingstijden: april–oktober, wo–zo 11.00–17.00 uur
- Entree: volwassenen € 5, kinderen € 2,50
- Inhoud: collectie historische gebruiksvoorwerpen en streekgeschiedenis
- Google Maps: Museumboerderij de Anloup
Natuurgebied De Bangert
- Locatie: tussen Wognum en Nibbixwoud
- Activiteiten: wandel- en fietsroutes door polderland en langs fruitboomgaarden
- Google Maps: De Bangert
Lokale tips en weetjes
- In de bloesemperiode in april en mei zijn de boomgaarden rondom Wognum bijzonder fotogeniek.
- Jaarlijks wordt de Westfriese Folkloremarkt gehouden, waar inwoners in traditionele klederdracht streekproducten verkopen.
- De fietsroute Omringdijk loopt door Wognum en biedt weidse uitzichten over West-Friesland en de voormalige Zuiderzee.
- In de herfst worden er in de omgeving plukdagen georganiseerd waarbij bezoekers zelf appels en peren kunnen oogsten.
- De historische tramlijn Hoorn–Medemblik passeert vlak langs Wognum en biedt een rit in authentiek gerestaureerde stoomtrams.
Minder bekende plekken
- Het kunstwerk De Melkmeid in het dorpscentrum verwijst naar het zuivelverleden van Wognum.
- De kleine houten Kluchtkerk in Nibbixwoud is een van de oudste houten kerken in de regio.
- Een wandeling langs de Wijzend, een oude waterloop, laat zien hoe het polderlandschap door de eeuwen heen is gevormd.
Bronnen
- Gemeente Medemblik – Gebruikt voor informatie over gemeentelijke indeling, kernen, evenementen en voorzieningen.
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed – Gebruikt voor historische gegevens over archeologische vondsten, beschermde dorpsgezichten en monumentale gebouwen in Wognum en omgeving.