Laatste update 01/09/2025 door Redactie
Nederland telt inmiddels 21 officiële nationale parken, verspreid over alle provincies. Deze parken vormen samen een rijk mozaïek van landschappen: van duinen en bossen tot laagveenmoerassen, beekdalen en getijdengebieden. De parken zijn niet alleen van grote ecologische waarde, maar ook geliefd bij wandelaars, fietsers, natuurliefhebbers en rustzoekers. Enkele parken liggen zelfs deels in België of op de Caribische eilanden van het Koninkrijk der Nederlanden.
Verklaring van de term “Nationaal Park”
Een nationaal park is een door de overheid erkend natuurgebied met bijzondere landschappelijke, ecologische en cultuurhistorische waarde. De bescherming van flora en fauna staat centraal, maar ook recreatie en educatie spelen een belangrijke rol. Sinds 2016 zijn de meeste parken wettelijk aangewezen en vallen ze onder het beheer van terreinbeherende organisaties zoals Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten of provinciale landschappen.
Geschiedenis
Het eerste nationale park in Nederland was Nationaal Park Veluwezoom, opgericht in 1930. In de decennia daarna volgden andere gebieden, vaak op initiatief van natuurbeschermers en lokale gemeenschappen. In 2018 werd het nieuwste park toegevoegd: Nationaal Park Nieuw Land in Flevoland, een gebied dat letterlijk op de zee is gewonnen. In 2024 is het Van Gogh Nationaal Park erkend, waarin onder andere de Loonse en Drunense Duinen zijn opgenomen.
Complete lijst van nationale parken in Nederland
Hieronder vind je een overzicht van alle erkende nationale parken, inclusief provincie en bijzonderheden:
| Naam Nationaal Park | Provincie(n) | Oppervlakte (ha) | Jaar van oprichting |
|---|---|---|---|
| Lauwersmeer | Groningen, Friesland | 6.000 | 2003 |
| Schiermonnikoog | Friesland | 5.400 | 1989 |
| De Alde Feanen | Friesland | 4.000 | 2006 |
| Drents-Friese Wold | Drenthe, Friesland | 6.100 | 2000 |
| Dwingelderveld | Drenthe | 3.700 | 1991 |
| Drentsche Aa | Drenthe | 10.600 | 2002 |
| Weerribben-Wieden | Overijssel | 10.500 | 1992 (uitbr. 2009) |
| Sallandse Heuvelrug | Overijssel | 3.500 | 2004 |
| Nieuw Land | Flevoland | 28.900 | 2018 |
| Veluwezoom | Gelderland | 5.000 | 1930 |
| De Hoge Veluwe | Gelderland | 5.500 | 1935 |
| Utrechtse Heuvelrug | Utrecht | 10.000 | 2003 (uitbr. 2013) |
| Duinen van Texel | Noord-Holland | 4.300 | 2002 |
| Zuid-Kennemerland | Noord-Holland | 3.800 | 1995 |
| Oosterschelde | Zeeland | 37.000 | 2002 |
| De Biesbosch | Noord-Brabant, Zuid-Holland | 9.000 | 1994 |
| Grenspark De Zoom – Kalmthoutse Heide | Noord-Brabant, België (Antwerpen) | 3.750 | 2001 |
| Loonse en Drunense Duinen | Noord-Brabant | 3.700 | 2002 |
| De Groote Peel | Noord-Brabant, Limburg | 1.340 | 1993 |
| De Maasduinen | Limburg | 4.500 | 1996 |
| De Meinweg | Limburg | 1.700 | 1990 |
Toeristische wetenswaardigheden
- Nationaal Park De Biesbosch is het grootste zoetwatergetijdengebied van Europa. Je kunt er varen, bevers spotten en overnachten in drijvende hutten.
- Nationaal Park De Groote Peel is het kleinste park, maar biedt unieke hoogveenlandschappen en vogelrijke wandelroutes.
- Nationaal Park Oosterschelde is het grootste park van Nederland en biedt getijdennatuur, zeehonden en duiklocaties.
Lokale tips en weetjes
- De Sallandse Heuvelrug is een van de weinige plekken in Nederland waar de korhoen nog voorkomt.
- In Nationaal Park De Meinweg ligt een uniek terrassenlandschap, gevormd door breuklijnen in de aardkorst.
- Nationaal Park Schiermonnikoog is volledig autovrij en biedt een van de donkerste nachten van Nederland – ideaal voor sterrenkijken.
Praktische informatie
- Bezoekerscentra: Elk park heeft een eigen bezoekerscentrum met informatie, routes en excursies. Adressen en openingstijden zijn te vinden via de officiële websites.
- Entreeprijzen: De meeste parken zijn gratis toegankelijk. Alleen De Hoge Veluwe vraagt entree (€13,50 p.p.).
- Parkeren: Gratis bij de meeste parken, soms betaald bij populaire toegangspunten.
- Openbaar vervoer: Veel parken zijn bereikbaar per trein en bus. Check 9292.nl voor actuele reisinformatie.
- Google Maps-links: Zoek eenvoudig op de naam van het park in Google Maps voor routeplanning en locatie-informatie.
Minder bekende plekken
- Grenspark Kalmthoutse Heide biedt grensoverschrijdende wandelroutes met uitzichtpunten over vennen en heide.
- Nationaal Park Nieuw Land herbergt de Oostvaardersplassen, waar je edelherten en konikpaarden kunt spotten.
- Nationaal Park Drentsche Aa heeft een netwerk van esdorpen, hunebedden en beekjes die je per fiets kunt verkennen.
Bronnen
- Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit: Gebruikt voor officiële erkenning en beleid rondom nationale parken.
- Nationale Parken Nederland: Gebruikt voor informatie over bezoekerscentra, activiteiten en beheer.