Veenendaal, Utrecht

Laatste update 02/09/2025 door Redactie

Veenendaal ligt centraal in Nederland, in de provincie Utrecht, aan de rand van de Utrechtse Heuvelrug en in de Gelderse Vallei. De stad wordt omringd door natuurgebieden, zoals Kwintelooijen, Prattenburg en De Groene Grens, en heeft een uitstekende bereikbaarheid via de A12 en drie treinstations. Met een combinatie van stedelijke voorzieningen, groen en een rijk historisch verleden is Veenendaal een aantrekkelijke bestemming voor bezoekers die cultuur, natuur en winkelen willen combineren.

Verklaring van de naam

De naam Veenendaal werd voor het eerst officieel vermeld in 1543 als Venendael. Het verwijst naar een ‘dal in het veen’ en is ontstaan in de tijd dat het gebied werd ontgonnen voor turfwinning. Door de ligging in een laaggelegen, nat veengebied was turf eeuwenlang de belangrijkste grondstof en inkomstenbron.

Geschiedenis

De oorsprong van Veenendaal ligt in de 16e eeuw, toen veenarbeiders uit onder meer Vlaanderen en Brabant zich vestigden langs de gegraven Grift en haar zijtakken. Deze waterwegen dienden voor het vervoer van turf naar steden als Amsterdam. In 1566 werd de eerste kerk gebouwd, waarmee het dorp een centrumfunctie kreeg.

Na het uitputten van het veen in de 17e eeuw schakelde de lokale economie over op landbouw, waaronder schapenhouderij en tabaksteelt. In de 19e eeuw volgde industrialisatie, met name in de wol- en sigarenindustrie. De komst van spoorlijnen en betere wegen versterkte de economische positie.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog lag Veenendaal in de frontlinie van Operatie Market Garden. Na de oorlog groeide het dorp uit tot een moderne stad, die in 1960 stadsrechten kreeg. Tegenwoordig is Veenendaal een dynamisch centrum in de regio Foodvalley, met een mix van historische elementen en eigentijdse voorzieningen.

Gemeenten en streken

Toeristische wetenswaardigheden

  • Stadsmuseum Veenendaal / De Cultuurfabriek
    Museum en bibliotheek in een voormalig industrieel pand, met tentoonstellingen over de geschiedenis van Veenendaal en wisselende kunstexposities.
    Adres: Kees Stipplein 74, 3901 TP Veenendaal
    Openingstijden: di–vr 10:00–17:00 uur, za 10:00–16:00 uur
    Entree: € 5,00 volwassenen, kinderen t/m 12 jaar gratis
    Parkeren: parkeergarage Tricotage of nabijgelegen parkeerterreinen
    OV: 10 min. lopen vanaf station Veenendaal Centrum
    Google Maps: https://maps.google.com/?q=Kees+Stipplein+74+Veenendaal
  • Kwintelooijen
    Natuur- en recreatiegebied op een voormalige zandafgraving, met wandelroutes, speelweiden en uitzichtpunten.
    Adres: Oude Veensegrindweg, Veenendaal
    Openingstijden: vrij toegankelijk
    Entree: gratis
    Parkeren: gratis parkeerplaats bij ingang
    OV: bus naar halte nabij ingang, korte wandeling
    Google Maps: https://maps.google.com/?q=Kwintelooijen+Veenendaal
  • Landgoed Prattenburg
    Historisch landgoed met bossen, lanen en wandelpaden, gelegen aan de voet van de Utrechtse Heuvelrug.
    Adres: Prattenburgseweg, Veenendaal
    Openingstijden: vrij toegankelijk
    Entree: gratis
    Parkeren: langs toegangswegen en bij startpunten wandelroutes
    OV: bus naar halte Prattenburg
    Google Maps: https://maps.google.com/?q=Landgoed+Prattenburg+Veenendaal
  • Molen De Vriendschap
    Werkende korenmolen uit 1872, met winkel en rondleidingen.
    Adres: Molenstraat 48, 3905 AK Veenendaal
    Openingstijden: za 10:00–16:00 uur
    Entree: gratis, donatie welkom
    Parkeren: in de omgeving van de molen
    OV: bus naar halte nabij Molenstraat
    Google Maps: https://maps.google.com/?q=Molen+De+Vriendschap+Veenendaal

Lokale tips en weetjes

  1. In het centrum vind je de Bernard van Kreelpoort, een moderne stadspoort met verwijzingen naar de textielgeschiedenis.
  2. Jaarlijks in augustus vindt de wielerwedstrijd Veenendaal–Veenendaal plaats, die internationale profrenners trekt.
  3. De weekmarkt op dinsdag, vrijdag en zaterdag is een van de grootste in de regio, met veel streekproducten.
  4. In recreatiegebied De Groene Grens lopen wandel- en fietspaden dwars door een uniek natuurherstelgebied op de grens van Utrecht en Gelderland.
  5. In de openbare ruimte zijn diverse kunstwerken te vinden, waaronder muurschilderingen die verwijzen naar het veenverleden.

Praktische informatie

  • Parkeren: meerdere parkeergarages en -terreinen in en rond het centrum; gratis parkeren bij diverse natuurgebieden.
  • OV-bereikbaarheid: drie treinstations (Veenendaal Centrum, Veenendaal West, Veenendaal-De Klomp) en goede busverbindingen met Utrecht, Ede en Amersfoort.
  • Beste reistijd: voorjaar en zomer voor natuur en evenementen; herfst voor wandelingen in de bossen; winter voor cultuur en winkelen.

Bronnen

Google Maps

Plaats een reactie