Laatste update 28/08/2025 door Redactie
Aan de zuidoostrand van de provincie Utrecht, aan de rivier de Nederrijn, ligt het historische stadje Wijk bij Duurstede. Het maakt deel uit van de gelijknamige gemeente, waartoe ook Cothen en Langbroek behoren. De gemeente ligt centraal tussen steden als Utrecht, Amersfoort en Tiel, en grenst aan de uitgestrekte Betuwe in Gelderland. Het omliggende landschap bestaat uit vruchtbare uiterwaarden, boomgaarden en karakteristieke dijken.
Verklaring van de naam
De naam Wijk bij Duurstede verwijst naar een oude nederzetting (‘wijk’) in de nabijheid van het middeleeuwse Kasteel Duurstede. Het voorvoegsel ‘Duurstede’ komt van ‘Durstede’, mogelijk afgeleid van het Latijnse Dorestatum, waarmee de belangrijke handelsplaats Dorestad werd aangeduid. Deze lag hier in de vroege middeleeuwen en speelde eeuwenlang een cruciale rol in de scheepvaart en handel.
Geschiedenis
Rond het einde van de 7e eeuw ontwikkelde Dorestad zich tot een internationaal handelscentrum op het knooppunt van Rijn-, Lek- en Kromme Rijn‑routes. Deze welvaart werd in de 9e eeuw abrupt beëindigd door invallen van de Noormannen en door het dichtslibben van de rivier.
In de late middeleeuwen groeide Wijk bij Duurstede opnieuw, vooral onder het bestuur van bisschop David van Bourgondië (1456-1496). Uit zijn tijd dateren delen van Kasteel Duurstede en de indrukwekkende, nooit voltooide gotische toren van de Johannes de Doperkerk.
Het huidige stadsbeeld wordt gekenmerkt door historische panden, een nog grotendeels intacte stadsmuur, de walpoortmolen Rijn en Lek, en sfeervolle straten met horeca en winkels.
Toeristische wetenswaardigheden
Kasteel Duurstede
Adres: Langstraat 69, Wijk bij Duurstede
Openingstijden: half mei – half september, di t/m zo 10.00–17.00 uur
Entree: volwassene ca. € 5,- / kinderen € 3,-
Parkeren: gratis in de directe omgeving van het kasteelpark
OV: busverbinding vanaf Utrecht of Driebergen-Zeist
Google Maps: Kasteel Duurstede
Johannes de Doperkerk
Adres: Markt 24, Wijk bij Duurstede
Openingstijden: op afspraak via lokale VVV of tijdens evenementen
Entree: gratis, donatie welkom
Google Maps: Johannes de Doperkerk
Walmolen Rijn en Lek
Adres: Walplantsoen, Wijk bij Duurstede
Openingstijden: regelmatig open op zaterdag, controleer bij VVV
Google Maps: Rijn en Lekmolen
Lokale tips en weetjes
- Het jaarlijkse Kersenfestival in juni viert de fruitteelttraditie van de Kromme Rijnstreek.
- Rond april en mei staat de regio bekend om de bloesemroutes voor fietsers en wandelaars, met startpunten in Wijk bij Duurstede en Cothen.
- In de haven worden in de zomer historische schepen afgemeerd die soms open zijn voor bezichtiging.
- Langs de Lekdijk liggen kleine strandjes die populair zijn bij locals op warme dagen.
- In de binnenstad vind je kunst in de openbare ruimte, waaronder moderne beelden in de buurt van het stadhuis.
Minder bekende plekken
- De restanten van de oude stadsmuur en Leuterpoort zijn vrij toegankelijk en geven een inkijk in de verdedigingswerken van vroeger.
- Het Kasteelpark, op aangelegde bolwerken uit de 17e eeuw, is een geliefde plek voor picknicks en kleinschalige evenementen.
- In Langbroek liggen statige ridderhofsteden, zoals Hindersteyn en Sandenburg, vaak omgeven door slotgrachten en lanen.
Bronnen
- Gemeente Wijk bij Duurstede – Voor informatie over gemeentelijke indeling, kernen en actuele bezoekersinformatie.
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed – Voor historische gegevens over Kasteel Duurstede, de Johannes de Doperkerk en de molen Rijn en Lek.
- ANWB – Voor recreatieve routes, bloesemtochten en toeristische tips in de Kromme Rijnstreek en de omgeving van Wijk bij Duurstede.