Broek in Waterland, Noord-Holland

Laatste update 24/09/2025 door Redactie

In het noordelijke deel van Noord-Holland, tussen Amsterdam en Monnickendam, ligt het pittoreske Broek in Waterland. Het dorp maakt deel uit van de gemeente Waterland, die naast Broek in Waterland ook de dorpen Ilpendam, Watergang, Zuiderwoude, Marken, Katwoude, Uitdam en Holysloot omvat. De omgeving wordt gekenmerkt door open veenweiden, sloten, vaarten en dijken. De ligging nabij de voormalige Zuiderzee en natuurgebieden maakt het tot een geliefde bestemming voor wandelaars, fietsers en liefhebbers van cultureel erfgoed.

Verklaring van de naam

De naam Broek in Waterland verwijst naar het woord “broek”, dat moeras of drassig land betekent, en “Waterland”, de naam van de streek. Samen beschrijven ze de ligging in een waterrijk, laaggelegen gebied. De naam komt al voor in middeleeuwse documenten, vaak in varianten als “Broec” of “Broek”.

Geschiedenis

In de 17e en 18e eeuw vestigden rijke reders, kapiteins en kooplieden uit Amsterdam zich in Broek in Waterland vanwege de rust en de schone lucht. Zij bouwden houten huizen met zachtgekleurde gevels, waarvan er vele bewaard zijn gebleven. Een bekende inwoner was Neeltje Pater, een van de rijkste vrouwen uit de VOC-tijd, die bijdroeg aan de inrichting van de dorpskerk.

Het Broeker Huis aan Leeteinde 16 is een rijksmonument in Lodewijk XVI-stijl, gebouwd tussen 1775 en 1778 naar ontwerp van Abraham van der Hart. Oorspronkelijk diende het als diaconiehuis, tegenwoordig is het in gebruik als dorpshuis met een rijk gedecoreerde regentessekamer.

Toeristische wetenswaardigheden

Broek in Waterland is goed bereikbaar per bus vanaf Amsterdam Centraal (lijnen 312 en 314). Parkeren kan op de centrale parkeerplaats aan de Wagenweg. De dorpskern is autoluw en ideaal om te voet te verkennen.

Broeker Huis – Leeteinde 16, 1151 CK Broek in Waterland. Geopend tijdens evenementen en op afspraak.
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Leeteinde+16,+1151+CK+Broek+in+Waterland

Dorpskerk – Kerkplein, 1151 AH Broek in Waterland. Open tijdens concerten en culturele activiteiten.
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Kerkplein,+1151+AH+Broek+in+Waterland

Natuurgebied Waterland – belangrijk broedgebied voor weide- en moerasvogels, met diverse wandel- en fietsroutes.

Lokale tips en weetjes:

  • In het voorjaar kleuren de bermen rond het dorp paars en geel door pinksterbloemen en dotterbloemen.
  • Het dorp telt meer dan 80 rijksmonumenten, waaronder houten woonhuizen, bruggen en boerderijen.
  • In de zomermaanden vinden klassieke concerten plaats in de dorpskerk.

Fiets- en wandelroutes: Het Waterlandsepad (150 km) voert door de hele regio. De LF1 Noordzeeroute passeert het dorp en biedt uitzicht op veenweiden en historische dorpen.

Seizoensgebonden activiteiten:

  • Open Monumentendag Waterland – tweede weekend van september.
  • Zomerconcerten Dorpskerk – juli en augustus.
  • Waterlandse Wandelweken – oktober.

Culinaire adressen:

  • Restaurant Het Broeker Huis – lokale gerechten tijdens evenementen.
  • De Drie Notenboomen – lunchcafé met biologische streekproducten.
  • Bakkerij Waterland – ambachtelijk brood en gebak.

Bronnen

Plaats een reactie