Biesbosch, Noord-Brabant / Zuid-Holland

Laatste update 23/09/2025 door Redactie

In het zuidwesten van Nederland, op de grens van de provincies Zuid-Holland en Noord-Brabant, ligt het uitgestrekte natuurgebied de Biesbosch. Het gebied beslaat ruim 7800 hectare en strekt zich uit over drie hoofdregio’s: de Dordtse Biesbosch, de Sliedrechtse Biesbosch en de Brabantse Biesbosch. Nabijgelegen steden zijn onder andere Dordrecht, Werkendam, Drimmelen, Sliedrecht en Zwijndrecht. De Biesbosch vormt een groene buffer tussen het stedelijke westen en het agrarische zuiden, en is een geliefde bestemming voor natuurliefhebbers, watersporters en wandelaars.

Verklaring van de naam Biesbosch

De naam Biesbosch vindt zijn oorsprong in de vegetatie die na de Sint-Elisabethsvloed van 1421 als eerste op de nieuwe zandplaten begon te groeien: biezen. Deze taaie waterplanten vestigden zich in het brakke, later zoete water en vormden de basis voor een nieuw ecosysteem. Het woord ‘bosch’ verwijst in dit geval niet naar een dicht bos, maar naar een gebied met grienden en wilgenakkers. Samen betekent de naam dus letterlijk ‘bos van biezen’, een beschrijving die goed past bij het karakter van het gebied in de eeuwen na de overstroming.

Geschiedenis van de Biesbosch

De geschiedenis van de Biesbosch is onlosmakelijk verbonden met water. In de nacht van 11 op 12 november 1421 overspoelde de Sint-Elisabethsvloed de welvarende polderstreek de Groote of Zuidhollandsche Waard, waarbij zestien dorpen volledig verdwenen. Wat resteerde was een binnenzee van circa 30.000 hectare. Door de aanvoer van zoet water uit de Maas en de Waal ontstond een uniek zoetwatergetijdengebied, een zeldzaam fenomeen wereldwijd.

In de eeuwen daarna ontwikkelde het gebied zich tot een mozaïek van rietvelden, wilgenakkers (grienden), kreken en zandplaten. Vanaf de negentiende eeuw werd een groot deel van de Brabantse Biesbosch ingepolderd vanuit Werkendam, waardoor landbouw en griendcultuur mogelijk werden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bood het onherbergzame landschap onderdak aan onderduikers, omdat Duitse troepen het gebied vanwege de getijden en ontoegankelijkheid meden.

Een belangrijke recente ontwikkeling is het natuurproject Noordwaard, dat in 2008 werd gestart. Door het graven van geulen, het openen van dijken en het herinrichten van landbouwgrond ontstond een nieuw getijdengebied dat bij hoogwater extra ruimte biedt aan de rivier de Merwede. Dit project draagt bij aan waterveiligheid én natuurontwikkeling.

Toeristische wetenswaardigheden

De Biesbosch is een veelzijdige bestemming voor recreatie en natuurbeleving. Het gebied biedt een netwerk van wandel- en fietspaden, kreken voor kanotochten en diverse bezoekerscentra. De drie belangrijkste toegangspoorten zijn:

Bezoekerscentrum Dordrecht
Adres: Baanhoekweg 53, 3313 LP Dordrecht
Openingstijden: dagelijks van 10:00 tot 17:00 uur
Entreeprijs: gratis toegang tot het centrum, excursies tegen betaling
Parkeren: ruime parkeerplaats bij het centrum
Openbaar vervoer: bereikbaar via buslijn 10 vanaf station Dordrecht
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Baanhoekweg+53,+3313+LP+Dordrecht,+Nederland

Bezoekerscentrum Drimmelen Adres: Biesboschweg 4, 4924 BB Drimmelen
Is helaas gesloten.

Biesbosch MuseumEiland Werkendam
Adres: Hilweg 2, 4251 MT Werkendam
Openingstijden: dinsdag t/m zondag van 11:00 tot 17:00 uur
Entreeprijs: €9,50 voor volwassenen, €6,50 voor kinderen
Parkeren: gratis parkeren op het museumterrein
Openbaar vervoer: bereikbaar via buslijn 81, halte Werkendam Biesbosch Museum
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Hilweg+2,+4251+MT+Werkendam,+Nederland

Naast deze centra zijn er tal van kleinere aanlegplaatsen, picknickplekken en uitkijkpunten verspreid over het gebied. De Brabantse Biesbosch is bijzonder geschikt voor kanotochten door het kronkelende krekenstelsel, terwijl de Dordtse Biesbosch meer gericht is op wandelen en vogelspotten.

Lokale tips en weetjes:

  • In de zomermaanden worden er vanuit Drimmelen en Werkendam fluisterboottochten georganiseerd, waarbij gidsen vertellen over de flora, fauna en geschiedenis van het gebied.
  • De Griendcultuurroute bij Werkendam is een wandelpad langs oude wilgenakkers, met informatiepanelen over het ambacht van griendwerkers.
  • In het najaar is de Biesbosch een hotspot voor trekvogels zoals de lepelaar en de zeearend, die hier rusten en foerageren.

Voor culinaire liefhebbers zijn er in de omgeving diverse eetgelegenheden, waaronder een paviljoen aan het water in Drimmelen, een streekrestaurant in Werkendam en een lunchcafé in Dordrecht. Fietsverhuur is mogelijk bij de bezoekerscentra en in omliggende dorpen. Het gebied is aangesloten op het landelijke fietsknooppuntennetwerk en biedt routes langs dijken, rietvelden en historische boerderijen.

Seizoensgebonden activiteiten zijn onder meer het Biesbosch Festival in juni, met muziek, natuurwandelingen en streekproducten, en de Herfstwandelingen in oktober, waarbij gidsen bezoekers meenemen langs verkleurende wilgenbossen en rustende vogels.

De Biesbosch is goed bereikbaar via de A27 en A16, met afritten naar Werkendam, Drimmelen en Dordrecht. Openbaar vervoer is beschikbaar via regionale buslijnen en treinstations in Dordrecht en Oosterhout.

Bronnen

Plaats een reactie