Laatste update 24/09/2025 door Redactie

In het noordwesten van de provincie Friesland, tussen de steden Sneek, Harlingen en Franeker, ligt de karaktervolle stad Bolsward. Deze voormalige gemeente maakt sinds 2011 deel uit van de gemeente Súdwest-Fryslân, waartoe ook plaatsen behoren als Workum, IJlst, Stavoren, Hindeloopen, Koudum, Makkum, Wommels en Kimswerd. De stad ligt in een gebied dat wordt gekenmerkt door terpen, vaarten en een rijke cultuurhistorie. Dankzij de ligging aan de N359 en nabij het Van Harinxmakanaal is Bolsward goed bereikbaar voor zowel automobilisten als waterrecreanten.

Verklaring van de naam

De naam Bolsward is vermoedelijk afgeleid van “Bolswert”, waarbij “wert” of “ward” verwijst naar een terp of verhoogde woonplaats. De toevoeging “Bols” zou kunnen duiden op een persoonsnaam, mogelijk Bolle of Bole, die het gebied bewoonde. De ligging op een natuurlijke verhoging maakte het gebied geschikt voor bewoning in een tijd waarin overstromingen een reëel gevaar vormden. De naam weerspiegelt dus zowel de geografische als historische context van de stad.

Geschiedenis

Bolsward kent een lange en rijke geschiedenis die teruggaat tot ten minste het jaar 715. In de negende eeuw werd hier een torenhuis gebouwd op hoger gelegen grond, wat duidt op vroege bewoning en strategische ligging. In 1455 kreeg de stad stadsrechten en werd ze opgenomen in het Hanzeverbond, een netwerk van handelssteden in Europa. Het stadszegel draagt nog altijd een Latijnse inscriptie die verwijst naar deze periode. In 1523 kwam Bolsward onder Bourgondisch gezag, waarbij de stad haar privileges behield.

De stad kende in de late middeleeuwen een bloeiende handel in zuivelproducten zoals kaas en boter, die tot ver buiten Nederland werden geëxporteerd. Binnen de stadsmuren bevonden zich meerdere kloosters en kapellen. De Broerekerk, gebouwd door de Minderbroeders in de dertiende eeuw, is het oudste gebouw van de stad. Sinds een brand in 1980 is het een ruïne, maar het gebouw is toegankelijk en wordt gebruikt voor culturele evenementen. Andere religieuze gemeenschappen zoals de Norbertijnen en de Begijnen vestigden zich eveneens in Bolsward, onder meer bij de St. Janspoort en het Heilige Geestklooster.

Van de huidige kerken is de Martinikerk het meest imposant. Deze kerk werd gebouwd tussen 1446 en 1466 en behoort tot de Hervormde Gemeente. De Rooms-Katholieke St. Franciscuskerk aan de Grote Dijlakker dateert uit 1934, terwijl de Doopsgezinde Kerk aan het Skilwyk al bijna tweehonderd jaar oud is. Aan de zuidzijde van de stad, net buiten de gracht, staat de Gereformeerde Kerk uit 1929.

Het stadswapen van Bolsward toont een gekroonde dubbele adelaar, een verwijzing naar het Hanzeverleden en de band met het wapen van Lübeck. Het recht om dit wapen te voeren werd in 1955 bij Koninklijk Besluit bevestigd. De originele oorkonde hangt in het stadhuis tegenover de burgemeesterskamer.

Toeristische wetenswaardigheden

Bolsward biedt een breed scala aan bezienswaardigheden en activiteiten voor toeristen. De stad is rijk aan erfgoed, cultuur en recreatie. Een absolute aanrader is een bezoek aan de Broerekerk, gelegen aan het Broereplein. Deze ruïne is vrij toegankelijk en wordt regelmatig gebruikt voor concerten en exposities.
Adres: Broereplein 1, 8701 JC Bolsward
Openingstijden: dagelijks toegankelijk
Entree: gratis
Parkeren: nabij het Broereplein
OV-bereikbaarheid: busverbinding vanaf Sneek en Leeuwarden
Google Maps: Broereplein 1, Bolsward

Een tweede highlight is de Oudheidkamer, gevestigd in het stadhuis boven de Vierschaar. Hier zijn bodemvondsten, zilverwerk, klederdrachten en andere historische objecten te zien.
Adres: Marktplein 1, 8701 KG Bolsward
Openingstijden:
– 1 april t/m 1 november: maandag t/m vrijdag 14.00–16.00 uur, dinsdagochtend t/m vrijdagochtend 09.00–12.00 uur
– Zomervakantie: maandag t/m zaterdag 10.00–17.00 uur
Entree: gratis
Groepsbezoek: op afspraak buiten het seizoen
Google Maps: Marktplein 1, Bolsward

Voor liefhebbers van ambachtelijke dranken zijn er twee bijzondere locaties: de Friese Bierbrouwerij aan de Snekerstraat 43 en de Distilleerderij F.J. Sonnema aan de Stoombootkade 12. Beide bedrijven bieden rondleidingen en proeverijen op afspraak.
Friese Bierbrouwerij
Adres: Snekerstraat 43, 8701 XC Bolsward
Google Maps: Snekerstraat 43, Bolsward

Distilleerderij F.J. Sonnema
Adres: Stoombootkade 12, 8701 KA Bolsward
Google Maps: Stoombootkade 12, Bolsward

Een groene oase in de stad is het Julianapark, aangelegd in 1913 en ontworpen door H. Meyer. Het park biedt een mix van formele tuinaanleg en landschappelijke elementen, met een muziekkoepel, rosarium en waterpartij.
Adres: Snekerstraat 56, 8701 XE Bolsward
Openingstijden: vrij toegankelijk
Parkeren: langs de Snekerstraat
Google Maps: Snekerstraat 56, Bolsward

Naast deze vaste bezienswaardigheden kent Bolsward ook een aantal jaarlijkse evenementen. In de zomer vindt er een wielerwedstrijd plaats door het centrum, en in de winter wordt – bij voldoende ijs – een schaatsmarathon georganiseerd. Beide evenementen trekken deelnemers en bezoekers uit de hele regio.

Voor wandelaars zijn er diverse routes beschikbaar, waaronder een historische stadswandeling langs de grachten, kerken en oude koopmanshuizen. Fietsers kunnen via de Elfstedenroute of de Zuivelroute de omgeving verkennen, waarbij ook dorpen als Witmarsum, Kubaard en Exmorra worden aangedaan.

Culinair biedt Bolsward een gevarieerd aanbod. Restaurant De Wijnberg aan de Marktstraat serveert streekgerechten met Friese ingrediënten. Voor een snelle lunch is Lunchcafé Thús aan de Appelmarkt een geliefde plek onder locals. In de zomer is het terras aan de gracht een populaire ontmoetingsplek.

Seizoensgebonden activiteiten zijn onder meer het Bolswarder Muziekfestival in juni, de Kunst- en Cultuurroute in september en de Wintermarkt in december. Deze evenementen bieden een mix van lokale kunst, ambacht, muziek en gastronomie.

Bronnen

• Gemeente Súdwest-Fryslân
  Gebruikt voor actuele gemeentelijke indeling en overzicht van plaatsen binnen de gemeente, waaronder Bolsward, Workum, IJlst, Stavoren, Hindeloopen, Koudum, Makkum, Wommels en Kimswerd.
• Historisch Centrum Leeuwarden
  Gebruikt voor bevestiging van stadsrechten in 1455, muntslag met dubbele adelaar en relatie met het wapen van Lübeck.
• Stichting Tuinhistorie Nederland
  Gebruikt voor informatie over het ontwerp van het Julianapark door H. Meyer en de aanleg door Wyben Krijns & Co.
• Stichting Nederlandse Hanzesteden
  Gebruikt voor bevestiging van deelname van Bolsward aan moderne Hanze-evenementen, waaronder de editie in Brugge.
• Friesland.nl
  Gebruikt voor toeristische routes zoals de Elfstedenroute, Zuivelroute en stadswandeling door Bolsward.
• Visit Friesland
  Gebruikt voor culinaire adressen in Bolsward, waaronder Restaurant De Wijnberg en Lunchcafé Thús.