Laatste update 10/09/2025 door Redactie
In het oosten van de provincie Gelderland, tussen de rivier de IJssel en de bossen van de Achterhoek, ligt de uitgestrekte gemeente Bronckhorst. Deze landelijke regio beslaat ruim 292 vierkante kilometer en telt bijna 38.000 inwoners. De gemeente omvat een groot aantal dorpen en buurtschappen, waaronder Zelhem, Hengelo, Steenderen, Vorden, Hummelo, Bronkhorst, Keijenborg, Laag-Keppel, Hoog-Keppel, Toldijk, Baak, Achter-Drempt, Voor-Drempt, Wichmond, Vierakker, Olburgen, Rha, Delden, Gooi, Linde, Wildenborch, Velswijk, Veldhoek, Veldwijk, Wittebrink, Mossel, Medler, Noordink, Oosterwijk, Bekveld, De Meene, Dunsborg, Eldrik, Heidenhoek, Heurne, Halle, Halle-Heide, Halle-Nijman, Kranenburg en Winkelshoek. Samen vormen ze een gevarieerd landschap van cultuurhistorie, natuur en rust.
Verklaring van de naam
De naam Bronckhorst is afgeleid van het adellijke geslacht Van Bronckhorst, dat eeuwenlang een prominente rol speelde in deze regio. Het woord ‘horst’ verwijst naar een hoger gelegen, bebost gebied. De toevoeging ‘Bronck’ is een verwijzing naar de familienaam en heeft geen directe betekenis in het moderne Nederlands. Het stadje Bronkhorst, dat zijn oorsprong vindt op het voorterrein van het voormalige kasteel van de Heeren van Bronckhorst, draagt deze naam nog altijd met trots.
Geschiedenis
Bronkhorst kreeg in 1482 stadsrechten, wat uitzonderlijk was gezien de geringe omvang. Het stadje groeide uit rondom het kasteel van de familie Van Bronckhorst, strategisch gelegen aan de IJssel. In 1810 werden Bronkhorst en Steenderen samengevoegd. De huidige gemeente Bronckhorst ontstond op 1 januari 2005 door een fusie van de voormalige gemeenten Hengelo, Hummelo en Keppel, Steenderen, Vorden en Zelhem.
Het stadje Bronkhorst telt slechts enkele honderden inwoners, maar is vrijwel geheel monumentaal. Historische boerderijen, gerestaureerde woningen en het imposante Hooge Huys geven het stadje een unieke uitstraling. Veel panden zijn tegenwoordig ingericht als galerie, museum, winkel of horecagelegenheid. Bijzonder is de veerpontverbinding over de IJssel vanaf Brummen, waarmee bezoekers het stadje op een sfeervolle manier kunnen bereiken.
Toeristische wetenswaardigheden
Bronckhorst is een geliefde bestemming voor toeristen die op zoek zijn naar rust, natuur en erfgoed. Het landschap wordt gekenmerkt door coulisselandschap, bossen, beekjes en historische boerderijen. Wandelaars en fietsers kunnen hun hart ophalen op routes zoals het Graafschapspad en de Achtkastelenroute bij Vorden.
Een van de meest bijzondere bezienswaardigheden is het stadje Bronkhorst zelf. Hier vind je onder andere:
- Het Hooge Huys – Een monumentaal pand dat boven het stadje uittorent. Adres: Bovenstraat 2, 7226 LM Bronkhorst. Openingstijden: niet publiek toegankelijk. Parkeren: gratis aan de rand van het stadje. OV: bereikbaar via buslijn 82 vanaf Zutphen. Geen Google Maps-locatiepagina beschikbaar.
- Dickens Museum – Dit museum is sinds 2017 gesloten en de collectie is ondergebracht in Braamt. Er is geen actuele locatiepagina op Google Maps en geen openingstijden beschikbaar.
- Pont Brummen–Bronkhorst – Een kabelmotorveerpont over de IJssel. Vaartijden: mei t/m september ma-vr 7:30–18:00, za-zo 9:30–18:00; oktober t/m april ma-vr 7:30–17:30, za-zo 10:00–17:00. Betaling: contant. OV: bushalte op 1 km afstand. Google Maps
Andere bezienswaardigheden:
- Kasteel Keppel in Laag-Keppel – Alleen toegankelijk tijdens open monumentendagen. Geen Google Maps-locatiepagina beschikbaar.
- Standbeeld van Normaal in Hummelo – Een eerbetoon aan de Achterhoekse rockband. Google Maps
- Restaurant De Gouden Karper – Historisch restaurant sinds 1642. Adres: Dorpsstraat 9, 6999 AA Hummelo. Openingstijden: dagelijks 09:00–00:00, keuken tot 21:00 (zo tot 20:30). Google Maps
- Wijnhoeve Kunneman – Wijngaard in Geesteren, gemeente Berkelland, met proeverijen en rondleidingen. Adres: Altena’s Dijk 5, 7274 GN Geesteren. Openingstijden: ma–za 11:00–17:00 bij aanwezigheid wijngaardenier. Google Maps
Lokale tips:
- In Zelhem vindt jaarlijks het Zelhemse Zomerfeest plaats, met muziek, markt en kinderactiviteiten. Laatste editie: augustus 2024.
- In de herfst is het Wildenborchse bos bij Wildenborch bijzonder sfeervol, met verkleurende bladeren en kabbelende beekjes. Geen officiële bron beschikbaar.
- In het voorjaar bloeien de boomgaarden rondom Keijenborg, populair bij fietsers. Geen officiële bron beschikbaar.
Bronnen
- Gemeente Bronckhorst – Algemene gemeentelijke informatie, dorpenlijst, fusiedata
- Gemeente Brummen – Vaartijden en bereikbaarheid veerpont Brummen–Bronkhorst
- Pontjes.nl – Technische gegevens en vaartijden veerpont Brummen–Bronkhorst
- Restaurant De Gouden Karper – Openingstijden, adres en culinaire informatie
- Wijnhoeve Kunneman – Rondleidingen, openingstijden en locatiegegevens
- Zelhemse Zomerfeest – Evenementinformatie en actuele data
- WhichMuseum – Status en sluiting Dickens Museum Bronkhorst