Dalfsen, Overijssel

Laatste update 24/09/2025 door Redactie

In het westelijke deel van het Overijssels Vechtdal, tussen de steden Zwolle en Ommen, ligt de uitgestrekte plattelandsgemeente Dalfsen. De gemeente grenst in het westen aan Zwartewaterland en Zwolle, in het noorden aan Staphorst en Raalte, in het oosten aan Ommen en in het zuiden aan de provincie Gelderland. Het landschap wordt gekenmerkt door de rivier de Vecht, die van oost naar west door de gemeente stroomt, en door een afwisseling van uiterwaarden, bossen, landgoederen en historische dorpskernen. Dalfsen is goed bereikbaar via de N340 en de spoorlijn Zwolle–Emmen, en vormt een geliefde bestemming voor liefhebbers van natuur, rust, cultuurhistorie en actieve buitenrecreatie.

Verklaring van de naam

De naam Dalfsen wordt voor het eerst vermeld in middeleeuwse documenten. Er zijn twee gangbare verklaringen: de eerste is dat de naam is afgeleid van een persoonsnaam, gecombineerd met het achtervoegsel ‘-sen’, wat ‘nederzetting van’ betekent. De tweede verklaring legt de link met het woord ‘dalf’, dat kan verwijzen naar een gegraven waterloop of een laaggelegen gebied. Beide verklaringen passen bij de ligging van het dorp aan de rivier de Vecht en in een landschap waar waterbeheer en ontginning altijd een rol hebben gespeeld.

Geschiedenis

De huidige gemeente Dalfsen ontstond op 1 januari 2001 door de samenvoeging van de voormalige gemeenten Dalfsen en Nieuwleusen. Daarmee werd een groot, groen plattelandsgebied gevormd met een rijke historie. Archeologische vondsten tonen aan dat het gebied al in de prehistorie werd bewoond. De vruchtbare gronden langs de Vecht en de hoger gelegen zandgronden boden goede mogelijkheden voor landbouw en veeteelt.

In de middeleeuwen ontwikkelden zich langs de rivier en op de hogere gronden kleine nederzettingen, vaak rond een kerk of havezate. De bekendste hiervan is Kasteel Rechteren, het enige middeleeuwse kasteel in Overijssel dat nog bewoond wordt. Het kasteel speelde eeuwenlang een belangrijke rol in de regionale politiek en economie.

De dorpen in de gemeente groeiden in de loop der tijd uit tot levendige gemeenschappen, waarbij landbouw, handel en ambacht de economische basis vormden. In de 19e en 20e eeuw zorgden de komst van spoor en betere wegen voor meer verbindingen met omliggende steden, waardoor ook toerisme en recreatie zich konden ontwikkelen.

Toeristische wetenswaardigheden

Kasteel Rechteren
Dit imposante kasteel ligt ten zuiden van de kern Dalfsen en is omgeven door bossen, lanen en weilanden. Hoewel het kasteel zelf niet toegankelijk is voor publiek, zijn de omliggende landerijen en wandelpaden vrij te verkennen. Vanaf de openbare weg zijn fraaie doorkijkjes naar het kasteel te vinden.
Adres: Rechterensedijk 3, 7722 HB Dalfsen
Openingstijden: kasteel niet toegankelijk, wandelpaden vrij toegankelijk
Entree: gratis
Parkeren: langs de Rechterensedijk (beperkt)
OV: bushalte op circa 10 minuten lopen
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Rechterensedijk+3,+7722+HB+Dalfsen

Speeltuin Madrid
Een bijzondere bezienswaardigheid in het dorp Dalfsen is Speeltuin Madrid, waar sinds 1992 een kopie van de Nachtwacht hangt, geschilderd door de plaatselijke kunstenaar Jan van der Horst. De speeltuin is een geliefde plek voor gezinnen en wordt onderhouden door vrijwilligers.
Adres: Tolhuisweg 5, 7722 HS Dalfsen
Openingstijden: dagelijks, overdag
Entree: gratis
Parkeren: in de directe omgeving
OV: bushalte op loopafstand
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Tolhuisweg+5,+7722+HS+Dalfsen

Landgoed Den Aalshorst
Historisch landgoed met monumentaal huis, tuinen en parkbos. Niet vrij toegankelijk, maar te bewonderen vanaf de openbare weg en via wandelroutes in de omgeving.
Adres: Aalshorsterpad 12, 7722 JL Dalfsen
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Aalshorsterpad+12,+7722+JL+Dalfsen

Landgoed De Horte
Beheerd door Landschap Overijssel, met bezoekerscentrum, wandelpaden en natuurgebied.
Adres: Poppenallee 39, 7722 KW Dalfsen
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Poppenallee+39,+7722+KW+Dalfsen

Landgoed Vilsteren
Uniek landgoed in het dorp Vilsteren met kerk, molen, boerderijen en natuur.
Adres: Vilsterseweg, 7734 PD Vilsteren (gemeente Ommen)
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Vilsterseweg,+7734+PD+Vilsteren

Fiets- en wandelroutes
Dalfsen ligt midden in het fietsknooppuntennetwerk van het Vechtdal. Populaire routes zijn de Vechtdalroute langs de rivier en de Sallandse Heuvelrugroute richting Lemelerveld. Wandelaars kunnen kiezen voor het Havezatenpad, dat meerdere historische buitenplaatsen met elkaar verbindt, of voor korte rondwandelingen door de uiterwaarden.

Evenementen
Door het jaar heen vinden er in de gemeente diverse evenementen plaats, zoals de Oogstweek in Nieuwleusen, de Vechtdal Fietsvierdaagse en lokale jaarmarkten. In de zomermaanden zijn er vaak openluchtconcerten en streekmarkten op de pleinen van de dorpen.

Culinaire adressen
In de kernen Dalfsen, Nieuwleusen en Lemelerveld vind je een gevarieerd aanbod aan eetgelegenheden, van pannenkoekenhuizen tot restaurants met streekgerechten. Langs de Vecht liggen terrassen met uitzicht op het water, ideaal voor een lunch of diner tijdens een fiets- of wandeltocht.

Lokale tips en weetjes

  • Kasteel Rechteren is het enige middeleeuwse kasteel in Overijssel dat nog bewoond wordt.
  • In de uiterwaarden bij Dalfsen zijn regelmatig ooievaars te zien; er is ook een ooievaarsnest bij het dorp.
  • Het dorp Vilsteren binnen de gemeente heeft een eigen landgoed en een unieke status als katholieke enclave in een overwegend protestantse regio.
  • De omgeving van Lemelerveld biedt toegang tot de zuidflank van de Sallandse Heuvelrug, een natuurgebied met heidevelden en bossen.
  • In Nieuwleusen bevindt zich het Nationaal Fietsmuseum Velorama, met een collectie historische fietsen (let op: openingstijden vooraf controleren).

Bronnen

Plaats een reactie