Laatste update 23/09/2025 door Redactie
In het westen van de provincie Groningen, in de gemeente Westerkwartier, ligt het dorp Den Horn. Deze landelijke nederzetting bevindt zich tussen dorpen als Zuidhorn, Ezinge, Garnwerd, Saaksum en Oldehove, en maakt deel uit van een streek die bekendstaat om haar wierden, middeleeuwse kerken en karakteristieke Groningse boerderijen. Den Horn ligt in een open landschap van kleigronden, sloten en hooilanden, met zicht op het Reitdiepgebied. De omgeving is geliefd bij wandelaars en fietsers die rust, historie en natuur willen combineren.
Verklaring van de naam
De naam Den Horn verwijst vermoedelijk naar een “hoek” of “hoogte” in het landschap. Deze betekenis past bij de ligging van het dorp in de zuidwestelijke punt van een van de oudste bedijkingen in de regio: Hoogemeeden en Zuiderham. In de negentiende eeuw werd het dorp ook wel aangeduid als een gehucht binnen het grotere gebied van Lagemeeden, een term die verwijst naar hooilanden in het Groningse landschap.
Geschiedenis
Hoewel Den Horn tegenwoordig een herkenbare dorpskern heeft, is het historisch gezien een relatief jonge nederzetting. Pas rond 1700 ontstond hier een echte dorpsstructuur. In 1839 lagen de huizen nog verspreid over het landschap. Het middeleeuwse kerkje stond destijds eenzaam in het veld, ver van de bebouwing. In 1862 werd dit oude kerkgebouw afgebroken en vervangen door een nieuwe Hervormde Kerk, die werd gebouwd in het inmiddels gegroeide dorpscentrum. Het buurtje rond de kerk en de voormalige school ligt tegenwoordig op enige afstand van de huidige dorpskern.
Een bijzonder historisch element is de wierde Langeweer, gelegen ten westen van het dorp. Deze lange wierde was in de middeleeuwen de locatie van een kapel die toebehoorde aan een kloostervoorwerk. De wierde is erkend als archeologisch rijksmonument en vormt een tastbare herinnering aan het religieuze verleden van de streek.
Ten zuiden van Den Horn, langs het Hoendiep, ligt het gehucht De Poffert, dat zijn naam ontleent aan een voormalige herberg. De ligging aan het kanaal maakte het tot een belangrijke pleisterplaats voor reizigers en schippers in de negentiende eeuw.
Toeristische wetenswaardigheden
Den Horn biedt bezoekers een rustige, historische omgeving met een aantal bijzondere bezienswaardigheden. Het dorp is een ideaal vertrekpunt voor wandelingen en fietstochten door het Westerkwartier. De combinatie van cultuurhistorie, agrarisch erfgoed en open landschap maakt het tot een aantrekkelijke bestemming voor wie het Groningse platteland wil verkennen.
Hervormde Kerk Den Horn
De Hervormde Kerk van Den Horn is een karakteristiek voorbeeld van negentiende-eeuwse dorpsarchitectuur. Het gebouw ligt aan de rand van het dorp en vormt samen met de voormalige school een historisch ensemble.
Adres: Dorpsstraat 7, 9832 PB Den Horn
Openingstijden: op afspraak via Stichting Vrienden van de Kerk van Den Horn
Entree: gratis, vrijwillige bijdrage welkom
Parkeren: langs de Dorpsstraat
OV-bereikbaarheid: bushalte aan de Provincialeweg, lijn 35 (Qbuzz)
Google Maps: Dorpsstraat 7, Den Horn
Wierde Langeweer
De wierde Langeweer is vrij toegankelijk en ligt ten westen van het dorp. Hoewel de kapel niet meer bestaat, zijn de contouren van de wierde nog zichtbaar in het landschap. De locatie is erkend als archeologisch rijksmonument en vormt een belangrijk onderdeel van het religieuze erfgoed van de regio.
De Poffert en het Hoendiep
Langs het Hoendiep, een kanaal dat deel uitmaakt van het historische vaarwegennetwerk in Groningen, ligt het gehucht De Poffert. Hier zijn nog restanten zichtbaar van de vroegere herbergstructuur. Het gebied is geliefd bij fietsers en biedt uitzicht op het water, de weilanden en de dijkstructuren.
Fietsen en wandelen
Den Horn is aangesloten op het fietsknooppuntennetwerk van het Westerkwartier. Aanraders zijn de route langs het Reitdiep, de tocht naar Ezinge en de rondwandeling via Saaksum en Oldehove. Wandelaars kunnen gebruikmaken van het Wierdenpad, dat langs historische dorpen en kerken voert.
Lokale evenementen
In de zomermaanden worden in Den Horn kleinschalige evenementen georganiseerd, zoals openluchtconcerten bij de kerk, streekmarkten en tuinendagen. Deze activiteiten worden vaak gecoördineerd via het Dorpshuis Den Horn, dat fungeert als cultureel centrum voor het dorp en omgeving.
Culinair aanbod
In het nabijgelegen Ezinge bevindt zich Herberg Onder de Linden, een restaurant met een Michelinster, gevestigd in een monumentaal pand. In Zuidhorn zijn diverse cafés en lunchrooms te vinden waar streekproducten worden geserveerd. Den Horn zelf kent geen horeca, maar is goed bereikbaar voor een culinaire tussenstop in de regio.
De gemeente Westerkwartier, waartoe Den Horn behoort, omvat onder andere de volgende plaatsen:
– Zuidhorn
– Grijpskerk
– Niekerk
– Marum
– Tolbert
– Leek
– Grootegast
– Sebaldeburen
– Doezum
Deze regio staat bekend om haar coulisselandschap, wierdenstructuur, middeleeuwse kerken en agrarische traditie. Den Horn vormt hierin een kleinschalige maar karaktervolle bestemming met een rijk verleden en een rustige uitstraling.
Bronnen
- Gemeente Westerkwartier https://www.westerkwartier.nl Gebruikt voor informatie over gemeentelijke indeling, dorpsstructuur en bereikbaarheid.
- Stichting Oude Groninger Kerken https://www.groningerkerken.nl Gebruikt voor gegevens over het kerkje van Den Horn, restauratie, eigendom en kloosterhistorie.
- Routebureau Groningen https://www.routesingroningen.nl Gebruikt voor wandel- en fietsroutes in en rond Den Horn.
- Herberg Onder de Linden https://www.herbergonderdelinden.nl Gebruikt voor culinaire informatie en locatie nabij Den Horn.
- Qbuzz Groningen https://www.qbuzz.nl Gebruikt voor OV-bereikbaarheid en actuele dienstregeling.
- Dorpshuis Den Horn https://www.dorpshuisdenhorn.nl Gebruikt voor informatie over kleinschalige evenementen en activiteiten in het dorpshuis.
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed https://www.cultureelerfgoed.nl Gebruikt voor bevestiging van de archeologische status van de wierde Langeweer.