Laatste update 15/09/2025 door Redactie
In het westen van de provincie Drenthe, tussen de plaatsen Diever, Ruinen, Beilen en Hoogeveen, ligt het karakteristieke dorp Dwingeloo. Deze groene kern maakt deel uit van de gemeente Westerveld en grenst aan het Nationaal Park Dwingelderveld, een uitgestrekt natuurgebied met heidevelden, vennen en bossen. De omgeving staat bekend om rust, ruimte en rijke cultuurhistorie. Dwingeloo is geliefd bij wandelaars, fietsers en natuurliefhebbers, en vormt een ideale uitvalsbasis voor wie het Drentse landschap wil verkennen.
Verklaring van de naam
De naam Dwingeloo is vermoedelijk afgeleid van het woord “dwingel” of “dwingelveld”, dat duidt op een open plek in het bos of een gebied waar vee werd gedreven. “Loo” verwijst naar een bosachtig terrein. Samen beschrijft het een nederzetting in een open veld nabij bosgebied, wat goed past bij de ligging van het dorp aan de rand van het huidige Dwingelderveld.
Geschiedenis
Dwingeloo ontwikkelde zich in de middeleeuwen als brinkdorp, een nederzetting rond een centrale groene ruimte waar het vee werd verzameld. De brink van Dwingeloo is nog steeds het hart van het dorp, omringd door monumentale boerderijen, kerken en horecagelegenheden. De huidige toren van de Hervormde Kerk, met zijn opvallende uivormige spits, werd gebouwd na de dorpsbrand van 1923 en wordt lokaal “de Siepel” genoemd, Drents voor “ui”.
De gemeente Westerveld bestaat uit:
Dwingeloo, Diever, Havelte, Vledder, Uffelte, Wapse, Wapserveen, Zorgvlied, Boschoord, Eemster, Lhee, Lheebroek, Ansen, Ruinen, Geeuwenbrug, Wateren, Wilhelminaoord, Frederiksoord, Nijensleek, De Bult, Eursinge, Eursinge bij Pesse
Toeristische wetenswaardigheden
Hervormde Kerk en de Siepel
De Hervormde Kerk van Dwingeloo is een rijksmonument en een herkenbaar icoon in het dorpsbeeld. De toren met uivormige spits is uniek in Nederland en wordt lokaal “de Siepel” genoemd. De kerk is gebouwd in gotische stijl en bevat elementen uit de vijftiende eeuw.
Adres: Brink 29, 7991 CH Dwingeloo
Openingstijden: Tijdens diensten en op afspraak via de kerkelijke gemeente
Entree: Gratis
Parkeren: Gratis rondom de brink
OV-bereikbaarheid: Buslijn 20 vanaf station Hoogeveen
Google Maps: Brink 29, Dwingeloo
Havezate Oldengaerde
Aan de rand van het dorp ligt de historische havezate Oldengaerde, een statig landhuis uit de zeventiende eeuw. Het huis en de tuinen zijn sinds 2004 aangewezen als rijksmonument. Het landgoed is particulier bezit en niet vrij toegankelijk, maar zichtbaar vanaf de openbare weg.
Adres: Westeinde 57, 7991 RT Dwingeloo
Openingstijden: Niet toegankelijk voor publiek
Entree: Niet van toepassing
Parkeren: Langs de openbare weg
OV-bereikbaarheid: Wandelroute vanaf centrum Dwingeloo
Google Maps: Westeinde 57, Dwingeloo
Nationaal Park Dwingelderveld
Ten oosten van het dorp ligt het uitgestrekte Nationaal Park Dwingelderveld, het grootste natte heidegebied van West-Europa. Het park biedt een netwerk van wandel- en fietspaden, observatiepunten en educatieve routes. In het gebied leven zeldzame soorten zoals de adder, kraanvogel, heideblauwtje en veenpluis. Hier worden regelmatig klapeksters, boomleeuweriken en nachtzwaluwen gespot.
Bezoekerscentrum: Benderse 22, 7963 RA Ruinen
Openingstijden: Dagelijks 10.00–17.00 uur
Entree: Gratis toegang tot het park
Parkeren: Gratis bij bezoekerscentrum
OV-bereikbaarheid: Buslijn 20 tot halte Ruinen
Google Maps: Benderse 22, Ruinen
Lokale evenementen
In de zomermaanden worden in Dwingeloo diverse evenementen georganiseerd, waaronder de Siepeldagen (braderie en vlooienmarkt op de brink) en het Sterrenkijkweekend bij de radiotelescoop van Dwingeloo. De editie van 2025 van de sterrenkijkdag is bevestigd voor zaterdag 8 maart. De Dwingeler Omloop wordt niet jaarlijks georganiseerd en is daarom niet opgenomen als vaste activiteit.
Fiets- en wandelroutes
Vanuit Dwingeloo vertrekken diverse gemarkeerde routes, waaronder het Drenthepad, de Sterrenroute en het Lheepad. Deze voeren langs heidevelden, bossen, grafheuvels en hunebedden.
Culinaire adressen
Aan de brink van Dwingeloo bevinden zich meerdere horecagelegenheden:
- Hotel & Restaurant Wesseling
Adres: Brink 26, 7991 CH Dwingeloo
Website: hotelwesseling.nl - Grand Café De Brink
Adres: Brink 30–31, 7991 CH Dwingeloo
Website: grandcafedebrink.nl - De Bospub
Adres: Bosrand 18, 7991 PA Dwingeloo
Website: bospub.nl
Bronnen
- Gemeente Westerveld
Gebruikt voor informatie over gemeentelijke indeling, dorpsstructuur en toeristische voorzieningen. - Waarneming.nl
Gebruikt voor actuele waarnemingen van flora en fauna in het Dwingelderveld en omgeving van Dwingeloo. - Nationaal Park Dwingelderveld
Gebruikt voor informatie over natuurgebieden, bezoekerscentrum en seizoensactiviteiten. - Natuurmonumenten
Gebruikt voor adres en openingstijden van het bezoekerscentrum Dwingelderveld. - Hervormde Gemeente Dwingeloo
Gebruikt voor informatie over de Hervormde Kerk en contactgegevens. - Drents Landschap
Gebruikt voor informatie over havezate Oldengaerde, monumentstatus en geschiedenis. - CAMRAS Dwingeloo
Gebruikt voor bevestiging van het Sterrenkijkweekend 2025 en publieksactiviteiten. - Organisatieburo Wildro
Gebruikt voor informatie over de Siepeldagen en braderie op de brink in Dwingeloo. - Hotel Wesseling
Gebruikt voor culinaire informatie en bereikbaarheid van restaurant en hotel. - Grand Café De Brink
Gebruikt voor informatie over lunch, diner en locatie aan de brink. - De Bospub
Gebruikt voor openingstijden, menukaart en ligging aan het Dwingelderveld.