Laatste update 23/09/2025 door Redactie
In het noorden van de provincie Drenthe, vlakbij de grens met Groningen, ligt het dorp Eelde. Samen met het aangrenzende Paterswolde vormt het een tweelingkern binnen de gemeente Tynaarlo. De omgeving bestaat uit een afwisseling van veenlandschap, landgoederen, bossen en waterpartijen. Eelde-Paterswolde ligt op korte afstand van steden als Groningen, Assen, Haren en Vries, en is geliefd bij wandelaars, watersporters en cultuurliefhebbers.
Verklaring van de naam Eelde
De naam Eelde is vermoedelijk afgeleid van een oud woord voor “open plek” of “veld” in het bos. De ligging op een uitloper van de Drentse Hondsrug, een zandrug die zich uitstrekt van Emmen tot Groningen, past bij deze betekenis. De naam komt al voor in middeleeuwse documenten en is kenmerkend voor nederzettingen in het esdorpenlandschap van Noord-Drenthe.
Geschiedenis
Eelde ontstond in de vroege middeleeuwen als esdorp op de hogere gronden van de Hondsrug. In de late middeleeuwen werd het omliggende veengebied ontgonnen, wat leidde tot de ontwikkeling van het wegdorp Paterswolde. In de omgeving verrezen versterkte huizen en landgoederen, waarvan er nog meerdere bewaard zijn gebleven. Na de Tweede Wereldoorlog groeide Eelde uit tot een forensendorp met een sterke band met de stad Groningen.
De gemeente Tynaarlo bestaat uit:
Eelde, Paterswolde, Vries, Zuidlaren, Tynaarlo, Yde, Zeegse, De Punt, Taarlo, Oudemolen, Midlaren, Schipborg, Bunne, Donderen
Toeristische wetenswaardigheden Eelde
Historische kerk en gebouwen
In het centrum van Eelde staat de Hervormde Kerk, een rijksmonument waarvan het huidige gebouw dateert uit de veertiende eeuw. Binnenin bevinden zich een preekstoel uit 1621, een Avondmaalstafel uit 1631, diverse herenbanken en een orgel uit 1907. De houten overwelving van het koor is beschilderd in Lodewijk XIV-stijl met allegorische taferelen en familiewapens van Eelder geslachten. De originele plafondschildering uit 1715 is in 1875 vervangen door een kopie.
Adres: Hoofdweg 74, 9761 EG Eelde
Google Maps: Hoofdweg 74, Eelde
Website: dorpskerkeelde.nl
Openingstijden: Tijdens diensten en evenementen
Entree: Gratis
OV: Bus 9 vanaf station Groningen
Klompenmuseum Gebr. Wietzes
Het Klompenmuseum Gebr. Wietzes toont een internationale collectie klompen en gereedschappen uit onder andere België, Denemarken, Duitsland, Frankrijk en Spanje. De verzameling werd in 2002 uitgebreid met de collectie van H.P. Bongers, voormalig docent aan een technische school in Enschede.
Adres: Wolfhorn 1A, 9761 BA Eelde
Google Maps: Wolfhorn 1A, Eelde
Website: klompenmuseum.nl
Openingstijden: Dinsdag t/m zaterdag, 13.00–17.00 uur
Entree: €5 volwassenen, €3 kinderen
OV: Bus 9 vanaf station Groningen
Paterswoldsemeer
Aan de noordzijde van Eelde-Paterswolde ligt het Paterswoldsemeer, een uitgestrekt recreatiegebied dat populair is bij watersporters, wandelaars en natuurliefhebbers. Hier worden rondvaarten georganiseerd en zijn er mogelijkheden voor zeilen, kanoën en suppen. Het meer ligt grotendeels in de provincie Groningen, maar is goed bereikbaar vanuit Eelde.
Startlocatie recreatie: Meerweg 247, 9752 XD Haren
Google Maps: Meerweg 247, Haren
Website: paterswoldsemeer.nl
Openingstijden: Vrij toegankelijk
Entree: Gratis
OV: Bus 9 of 50 vanaf station Groningen
Hier worden futen, visdieven, libellen en watervleermuizen waargenomen.
Eelder Bloemencorso
Het Eelder Bloemencorso vindt jaarlijks plaats in september. Wagens versierd met duizenden dahlia’s trekken door de straten van Eelde, begeleid door muziek en publiek. De route varieert per editie, maar het centrum is doorgaans onderdeel van het parcours.
Website: bloemencorsoeelde.nl
Locatie: Centrum van Eelde
Entree: Gratis
OV: Extra bussen vanaf Groningen en Assen
Fiets- en wandelroutes
De omgeving van Eelde biedt routes door het esdorpenlandschap, langs landgoederen en door het veengebied. De oorspronkelijke Landgoederenroute Eelde-Paterswolde is in 2025 heringericht door Recreatieschap Drenthe en opgesplitst in twee lussen van elk circa 10 kilometer. Aanvullende routes zijn het Veenpad richting Peize, en het Hondsrugpad dat aansluit op het nationale wandelnetwerk.
Eten kun je in Paviljoen Appelbergen – lunch en diner aan de rand van het bos
Adres: Hoge Hereweg 33, 9756 TG Glimmen. Website: paviljoenappelbergen.nl
Seizoensactiviteiten
In het voorjaar bloeien de landgoederen van Eelde-Paterswolde, waaronder De Braak, Oosterbroek en Vosbergen, met stinzenflora zoals sneeuwklokjes, bosanemonen en wilde hyacinten. In de herfst zijn de bossen rondom het Paterswoldsemeer en het Friese Veen populair bij wandelaars en fotografen. In de winter worden bij vorst schaatstochten georganiseerd op de ijsbanen van Eelde en het meer.
Bronnen
- Gemeente Tynaarlo
Gebruikt voor informatie over gemeentelijke indeling, dorpsstructuur, voorzieningen en erfgoedlocaties in Eelde en Paterswolde. - Klompenmuseum Gebr. Wietzes
Gebruikt voor informatie over collectie, openingstijden, geschiedenis van de klompenmakers en locatie van het museum. - Bloemencorso Eelde
Gebruikt voor actuele data, programma, route-informatie en achtergrond van het jaarlijkse corso-evenement. - Dorpskerk Eelde
Gebruikt voor informatie over de bouwgeschiedenis, interieur, restauraties en gebruik van de Hervormde Kerk in Eelde. - Paterswoldsemeer
Gebruikt voor informatie over recreatiemogelijkheden, natuurwaarden, bereikbaarheid en voorzieningen aan het meer. - Paviljoen Appelbergen
Gebruikt voor informatie over seizoensgebonden activiteiten, ligging en wandelmogelijkheden in natuurgebied Appelbergen. - Recreatieschap Drenthe
Gebruikt voor informatie over de herinrichting van de Landgoederenroute Eelde-Paterswolde en andere regionale wandelroutes. - Staatsbosbeheer
Gebruikt voor informatie over flora, fauna, stinzenplanten en natuurbeheer in de landgoederen en veengebieden rond Eelde.