Laatste update 29/09/2025 door Redactie
Het Leekstermeer ligt in het noorden van Drenthe, vlak tegen de grens met Groningen. Het meer ligt in de gemeente Noordenveld en maakt deel uit van het grotere natuurgebied De Onlanden. Binnen 15 kilometer liggen onder andere Leek, Roden, Peize, Eelde, Vries, Zevenhuizen, Tolbert, Midwolde, Lettelbert en Nietap. De omgeving bestaat uit veengebieden, moerasbossen, graslanden en rietvelden. Het gebied is goed bereikbaar via de N372 en ligt op ongeveer 20 minuten rijden van de stad Groningen.
Verklaring van de naam Leekstermeer
De naam Leekstermeer is afgeleid van het dorp Leek, dat in de provincie Groningen ligt. Hoewel het meer zelf in Drenthe ligt, is de naam historisch verbonden met deze Groningse plaats. Het meer vormt samen met de omliggende natuur een belangrijk onderdeel van het Drents-Gronings merengebied, dat bekendstaat om zijn laagveenlandschap en rijke biodiversiteit.
Geschiedenis
Het Leekstermeer is een ondiep meer van ongeveer 335 hectare, met een diepte tussen de 1 en 1,5 meter. Het ontstond in een veengebied dat al sinds de middeleeuwen in gebruik is. In die tijd stonden er eenvoudige boerderijen op kleine veenterpen. Later werd het gebied gebruikt als hooiland voor boeren uit de regio.
Aan de zuidkant van het meer liggen de Lettelberter Petten, die tussen 1900 en 1920 ontstonden door turfwinning. Deze trekgaten zijn nu waardevolle natuurgebieden met natte bossen en verlandingszones. In 2000 werd het gebied aangemeld als Natura 2000-gebied en in 2013 definitief aangewezen. Het beschermde gebied beslaat 1.543 hectare en is vooral aangewezen voor vogelsoorten zoals de porseleinhoen, kwartelkoning, rietzanger, kolgans, brandgans en smient.
In 2025 werd een natuurherstelproject afgerond in de Lettelberter Petten, waarbij schrale graslanden zijn hersteld en invasieve planten zijn verwijderd. Dit heeft geleid tot betere leefomstandigheden voor zeldzame soorten zoals het zilveren maan-vlindertje, het pimpernelblauwtje, de zeggekorfslak en de gevlekte witsnuitlibel.
Toeristische wetenswaardigheden Leekstermeer
Het Leekstermeer is een aantrekkelijke bestemming voor natuurliefhebbers, watersporters en rustzoekers. Het gebied biedt een mix van recreatie, ecologie en cultuur.
Natuur en vogels
Rond het meer liggen graslanden, elzenbroekbossen en moerasgebieden. Hier worden vogels gespot zoals de tureluur, grutto, kievit, buizerd en havik. In de winter foerageren er grote groepen ganzen en eenden. Ook spechten, watersnippen en kemphanen worden hier regelmatig gezien.
Google Maps: Leekstermeer
Watersport en recreatie
Langs het meer liggen campings en jachthavens met faciliteiten voor kanoën, zeilen en vissen. Bij Paviljoen Pool in Matsloot kun je terecht voor horeca aan het water en uitzicht over het meer.
Adres: Matsloot 1A, 9749 TJ Matsloot
Google Maps: Matsloot 1A, Matsloot
Wandelroutes en uitzichtpunten
In het natuurgebied De Onlanden, dat grenst aan het meer, liggen meerdere wandelroutes. Een aanbevolen route loopt langs de Lettelberter Petten, waar je rietvelden, natte hooilanden en moerasbossen tegenkomt. Vanaf de uitkijktoren bij Noorddijk heb je zicht op het hele gebied. De toren is bereikbaar via een beleefpad van 800 meter, dat deels verhard is.
Google Maps: Noorddijk, Peize
Streekproducten en horeca
In de omgeving van het Leekstermeer zijn boerderijwinkels te vinden met lokale producten zoals zuivel, honing en aardappelen. In Roden en Leek zijn restaurants die streekgerechten serveren, waaronder Groninger mosterdsoep en Drentse kruidkoek.
Seizoensgebonden activiteiten
In het voorjaar bloeien de graslanden en trekken trekvogels door het gebied. In de zomer is het meer een recreatieplek voor gezinnen. In de herfst kleuren de moerasbossen en trekken wandelaars eropuit. In de winter zijn delen van het gebied rustgebied voor vogels, maar schaatsen is niet gegarandeerd.
Gemeente en streek
Het Leekstermeer ligt in de gemeente Noordenveld, die bestaat uit de plaatsen Roden, Peize, Veenhuizen, Norg, Nieuw-Roden, Alteveer, Langelo, Een, Steenbergen, Foxwolde, Roderesch, Roderwolde, Zevenhuizen, Nietap en Matsloot. De streek staat bekend om zijn overgang van het Drents Plateau naar het laagveengebied van Groningen. Het landschap bestaat uit hooilanden, natte bossen en waterpartijen.
Bronnen
- Provincie Drenthe – Informatie over Natura 2000-status, ecologie en beheer van het Leekstermeer.
- RTV Noord – Actuele berichtgeving over waterstanden en maatregelen bij Paviljoen Pool aan het Leekstermeer.
- AD Noordenveld – Verslag van het natuurherstelproject in de Lettelberter Petten en biodiversiteit.
- Waarneming.nl – Observaties van flora en fauna in het Leekstermeergebied.
- Allewandelroutes.nl – Wandelroutes in en rond het Leekstermeer.