Nationaal Park Drents-Friese Wold

Laatste update 23/09/2025 door Redactie

Op de grens van de provincies Drenthe en Friesland, tussen dorpen als Appelscha, Diever, Hoogersmilde, Vledder en Wateren, ligt het uitgestrekte Nationaal Park Drents-Friese Wold. Met ruim 6.000 hectare aaneengesloten natuur is het een van de grootste nationale parken van Nederland. Het gebied wordt gekenmerkt door een afwisseling van bossen, heidevelden, stuifzanden, beekdalen en vennen. De ligging tussen de Friese Wouden en het Drentse esdorpenlandschap maakt het park tot een geliefde bestemming voor wandelaars, fietsers, ruiters en natuurliefhebbers.

Verklaring van de naam

De naam Drents-Friese Wold verwijst naar zowel de ligging als het landschap. ‘Drents’ en ‘Friese’ duiden op de provincies die het park delen, terwijl ‘Wold’ een oud woord is voor woud of bos. Het gebied was eeuwenlang een uitgestrekt, deels ongerept bos- en heidelandschap, dat door de eeuwen heen door mensen werd gebruikt voor begrazing, houtkap en turfwinning. De naam benadrukt de natuurlijke rijkdom en de historische verbondenheid met beide provincies.

Geschiedenis

Vorming van het landschap
Het huidige landschap van het Drents-Friese Wold is gevormd tijdens de laatste ijstijd, toen smeltwater en wind zandafzettingen en dekzandruggen creëerden. In de middeleeuwen gebruikten boeren uit omliggende dorpen de heidevelden als gemeenschappelijke weidegronden voor schapen en runderen. Het bos werd benut voor hout en brandstof.

Ontginning en bebossing
In de 19e en 20e eeuw werden grote delen van de heide beplant met naaldbomen, vooral grove den, voor de houtproductie. Tegelijkertijd werden delen van het gebied ontgonnen voor landbouw. Toch bleven veel natuurwaarden behouden, mede dankzij de afgelegen ligging.

Nationaal Park-status
In 2000 kreeg het gebied de officiële status van Nationaal Park. Sindsdien werken terreinbeheerders als Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en It Fryske Gea samen aan natuurbeheer, herstel van heide en stuifzand, en het behoud van zeldzame planten- en diersoorten.

Gemeenten en dorpen
Het park ligt in de gemeenten Westerveld (Drenthe), Ooststellingwerf (Friesland) en Weststellingwerf (Friesland). Belangrijke toegangsdorpen zijn Appelscha, Diever, Hoogersmilde, Vledder, Wateren en Elsloo. Elk dorp heeft zijn eigen voorzieningen, zoals horeca, accommodaties en bezoekersinformatie.

Toeristische wetenswaardigheden

Bezoekerscentrum Drents-Friese Wold
Adres: Terwisscha 6a, 8426 SJ Appelscha
Openingstijden: dagelijks 10.00–17.00 uur (zomer), 10.00–16.00 uur (winter)
Entree: gratis toegang, sommige activiteiten tegen betaling
Parkeren: ruime parkeerplaats bij het centrum
OV: buslijn 16 Assen–Heerenveen, halte nabij het centrum
Google Maps-link

Het bezoekerscentrum biedt interactieve tentoonstellingen, informatie over wandel- en fietsroutes, en activiteiten voor kinderen. Vanuit hier starten diverse gemarkeerde routes, waaronder het familiepad dat geschikt is voor rolstoelen en kinderwagens.

Aekingerzand (Kale Duinen)
Een van de grootste actieve stuifzandgebieden van Nederland, met een uniek open landschap waar wind en zand vrij spel hebben. Het gebied is ideaal voor wandelingen en natuurfotografie.

Aekingermeer (Canadameer)
Een recreatieplas met zandstrand, gelegen aan de rand van het stuifzandgebied. Geschikt voor zwemmen, picknicken en zonnen in de zomermaanden.

Uitkijktoren Bosberg
Adres: Bosberg 1, 8426 GJ Appelscha
Openingstijden: dagelijks toegankelijk
Entree: €2,00 p.p.
Parkeren: nabij het centrum van Appelscha
OV: bushalte op loopafstand
Google Maps-link

Vanaf deze 33 meter hoge toren heb je een panoramisch uitzicht over het Drents-Friese Wold en de omliggende dorpen.

Fiets- en wandelroutes
Het park beschikt over honderden kilometers aan wandel- en fietspaden, waaronder het Drents-Friese Woldpad (LAW), het Beekdalpad en diverse mountainbikeroutes. Fietsers kunnen gebruikmaken van het knooppuntennetwerk dat door het park en de omliggende dorpen loopt.

Ruiterroutes
Voor ruiters zijn er speciale paden en voorzieningen, waaronder ruiterknooppunten en parkeerplaatsen voor trailers.

Natuur en fauna
Het park is leefgebied voor zeldzame soorten als de kraanvogel, de nachtzwaluw en de adder. In de vennen groeien bijzondere planten zoals veenpluis en zonnedauw.

Lokale evenementen
In en rond het park vinden jaarlijks evenementen plaats zoals de Midzomeravondwandeling, het Schaapscheerdersfeest in Doldersum en diverse natuurworkshops.

Culinaire adressen
In de omliggende dorpen vind je restaurants en cafés die streekgerechten serveren, zoals Stellingwerfs roggebrood, Drentse turfgerelateerde lekkernijen en wildgerechten in het najaar.

Kunst in de openbare ruimte
Langs wandel- en fietsroutes zijn kunstwerken te vinden die verwijzen naar het landschap en de geschiedenis, zoals houten sculpturen en land art-installaties.

Seizoensgebonden activiteiten
Voorjaar: bloeiende vennen en vogelspotten.
Zomer: zwemmen in het Aekingermeer en picknicken in de bossen.
Herfst: paddenstoelenexcursies en bronst van edelherten.
Winter: winterwandelingen en, bij vorst, schaatsen op natuurijs.

Drie extra lokale tips en weetjes

  1. Het Fochteloërveen, net buiten het park, is een van de weinige overgebleven hoogveengebieden in Nederland en een paradijs voor vogelaars.
  2. In Diever wordt elke zomer een openluchtvoorstelling van Shakespeare opgevoerd in het Shakespearetheater.
  3. Het park maakt deel uit van het UNESCO Global Geopark De Hondsrug, wat de geologische waarde van het gebied onderstreept.

Bronnen