Laatste update 14/10/2025 door Redactie
Opmeer ligt in het groene landschap van West-Friesland, in de provincie Noord-Holland. Het dorp wordt omringd door Spanbroek (1 km), Hoogwoud (2 km), Aartswoud (5 km), Abbekerk (6 km), Nieuwe Niedorp (9 km), Heerhugowaard (13 km) en Medemblik (14 km). De omgeving bestaat uit open polderland, historische dijken en agrarische dorpen met een rijke cultuur.
Verklaring van de naam Opmeer
De naam Opmeer verwijst naar een hoger gelegen deel van een voormalig moerasgebied. ‘Meer’ betekent hier geen waterplas, maar een laaggelegen streek die ooit nat en drassig was. ‘Op’ duidt op de ligging boven het omringende land. De naam laat zien hoe het dorp ontstond in een landschap dat door mensen werd drooggelegd en bewoonbaar gemaakt.
Geschiedenis
Opmeer ontstond in de middeleeuwen als agrarisch dorp in het veengebied van West-Friesland. Rond de 13e eeuw werd het gebied beschermd door de aanleg van de Westfriese Omringdijk, een 126 kilometer lange dijk die nog steeds zichtbaar is. Deze dijk beschermde dorpen tegen overstromingen vanuit de Zuiderzee en verbindt historische plaatsen als Hoorn, Enkhuizen, Medemblik en Alkmaar.
In 1959 fuseerden de gemeenten Opmeer en Spanbroek. De huidige gemeente Opmeer omvat de dorpen Opmeer, Spanbroek, Hoogwoud, Aartswoud, Zandwerven en De Weere. De regio staat bekend om melkveehouderij, veemarkten en agrarisch erfgoed.
Toeristische wetenswaardigheden Opmeer
Westfriese Omringdijk en landschap
Een deel van de Westfriese Omringdijk loopt door de gemeente Opmeer. Deze dijk is een icoon van waterbouw en cultuurhistorie. Wandelaars en fietsers volgen het tracé en genieten van vergezichten over het polderland. Hier worden onder andere grutto’s, kieviten en slechtvalken gezien.
Rundveemuseum Aartswoud
In Aartswoud ligt het Rundveemuseum, dat de geschiedenis van veeteelt in West-Friesland toont. Bezoekers zien oude runderrassen en leren over hun rol in de landbouw. Adres: Schoolstraat 43, 1719 PG Aartswoud. Geopend woensdag, zaterdag en zondag van 13:00 tot 16:30 uur. Entree: €5. Google Maps rundveemuseum.nl
Het Regthuys Abbekerk
In het centrum van Abbekerk staat Het Regthuys, een klein museum in een historisch gebouw uit de 15e eeuw. Het toont West-Friese kledingstukken, gebruiksvoorwerpen en speelgoed uit de periode 1800–1930. Ook is er een originele kerker met zware eiken deur te bezichtigen. Elk jaar wordt een nieuwe thematentoonstelling ingericht, zoals over schorten, onderrokken of reisbagage uit vroeger tijden. Het museum is geopend van 1 mei tot 1 oktober op zondag van 13:00 tot 16:00 uur. Groepen kunnen op afspraak ook buiten deze tijden terecht. Entree: €2 voor volwassenen, €0,50 voor kinderen tot en met 12 jaar. Adres: Dorpsstraat 48, 1657 AC Abbekerk. Google Maps
Grootmoederstijd en Motorenmuseum
In Nieuwe Niedorp ligt het Grootmoederstijd en Motorenmuseum, met antieke motoren, oude ambachten en nostalgische interieurs. Adres: Schulpweg 47, 1733 AT Nieuwe Niedorp. Geopend dinsdag t/m zaterdag van 13:00 tot 17:00 uur, zondag van 11:00 tot 16:00 uur. Entree: €6. Google Maps motoren-museum.nl
Meelmolen De Lastdrager
Binnen 2 km van Opmeer staat Meelmolen De Lastdrager, een werkende molen waar meelproducten worden verkocht. De molen is open op zaterdag van 10:00 tot 16:00 uur. Adres: Burgemeester Hoogenboomlaan 2, 1718 BD Hoogwoud. Google Maps opmeergewoonanders.nl
Wandelen en fietsen
Een populaire wandelroute van 8 km loopt door het poldergebied tussen Opmeer, Spanbroek en Aartswoud, met uitzicht op de Omringdijk en historische boerderijen. Fietsers gebruiken het knooppuntennetwerk dat de hele regio West-Friesland doorkruist.
Lokale evenementen in 2026
- Opmeerse Jaarmarkt – Jaarmarkt in augustus met streekproducten, ambachten en muziek
- Westfriese Folkloredag – Cultureel evenement in juni met klederdracht, dans en streekgerechten
- Kaasmarkt Hoogwoud – Demonstraties en proeverijen in september
Culinair genieten
In Opmeer en omgeving proef je streekgerechten zoals boerenkaas, stoofperen en pannenkoeken met molenmeel. Aanraders zijn restaurant De Gouden Karper in Hoogwoud en eetcafé De Vriendschap in Spanbroek. Binnen 2 km liggen ook boerderijwinkels met zuivel, jam en groente.
Seizoensgebonden activiteiten
In het voorjaar bloeien bermen langs de Omringdijk vol wilde bloemen. In de zomer zijn er excursies naar vogelrijke gebieden. In de herfst trekken wandelaars naar het bosgebied bij Aartswoud, waar paddenstoelen en herfstkleuren domineren. In de winter is het landschap geschikt voor lange wandelingen en schaatsen bij vorst.
Praktische informatie
Parkeren is gratis bij musea en in het centrum van Opmeer. Buslijn 133 en 239 verbinden Opmeer met Hoorn, Medemblik en Heerhugowaard. Fietsverhuur is mogelijk bij het VVV-punt in Spanbroek. Er zijn campings, bed & breakfasts en vakantiehuisjes in de regio.
Bronnen
- Westfriese Omringdijk Gebruikt voor informatie over ligging, geschiedenis en tracé van de dijk
- Westfries Archief Gebruikt voor historische gegevens over de fusie van Opmeer en Spanbroek
- Rundveemuseum Aartswoud Gebruikt voor locatie, openingstijden en inhoud van het museum
- Motoren-Museum.nl Gebruikt voor openingstijden, locatie en collectie van het Grootmoederstijd en Motorenmuseum
- Molendatabase.nl Gebruikt voor informatie over Meelmolen De Lastdrager
- Waarneming.nl Gebruikt voor actuele flora en fauna in het poldergebied
- Uwmarktspecialist.nl Gebruikt voor bevestiging van de Opmeerse Jaarmarkt