Terneuzen, Zeeland

Laatste update 02/09/2025 door Redactie

Terneuzen is de grootste gemeente van Zeeuws‑Vlaanderen in de provincie Zeeland, aan de Westerschelde en bij de monding van het Kanaal van Gent naar Terneuzen. De gemeente telt circa 55.000 inwoners op een oppervlakte van ongeveer 318 km², waarvan bijna 50 km² water. De woonkernen zijn: Axel, Biervliet, Hoek, Koewacht, Overslag, Philippine, Sas van Gent, Sluiskil, Spui, Terneuzen, Westdorpe, Zaamslag, Zandstraat en Zuiddorpe.

In de stad Terneuzen zelf liggen wijken als De Kraag, Driewegen, Java, Katspolder, Lievenspolder, Noordpolder, Othene, Othenepolder, Oude Vaart, Oudelandse Hoeve, Serlippenspolder, Sint Annapolder, Triniteit, Zeldenrust, Zuiderpark en Zuidpolder. Het stedelijk gebied meet circa 1.155 hectare en heeft ruim 24.000 inwoners. Het omliggende landschap is open en polderrijk, met gehuchten als Reuzenhoek, Griete, Val en Kwakkel.

Verklaring van de naam

De naam Terneuzen werd in bronnen uit 1325 geschreven als ‘Ter Nose’. De stad lag op een landtong met een vorm die deed denken aan een neus. De ligging “aan de neus” van de Westerschelde en aan het begin van het Kanaal van Gent naar Terneuzen gaf de plaats strategisch belang voor scheepvaart en handel.

Geschiedenis

De oorsprong van Terneuzen hangt nauw samen met de scheepvaart op de Westerschelde. De plaats groeide uit tot toegangspoort voor verkeer van en naar Gent, Antwerpen en zee. Het Kanaal van Gent naar Terneuzen (ongeveer 32 km) loopt dwars door Zeeuws‑Vlaanderen en maakte de havenfunctie nog belangrijker. In de 20e eeuw ontwikkelde Terneuzen zich, samen met nabijgelegen kernen als Sluiskil en Sas van Gent, tot een industrieel en logistiek zwaartepunt. Inmiddels maakt de haven deel uit van North Sea Port (fusie van het Nederlandse en Belgische havengebied), een van de grootste havencomplexen aan de Noordzeekust. Het maritieme karakter is ook in de architectuur zichtbaar: het oude deel van het stadhuis heeft de vorm van een scheepsbrug.

Toeristische wetenswaardigheden

Maritiem en haven

  • Zeesluis Terneuzen en Portaal van Vlaanderen: Vanuit bezoekerscentrum Het Portaal van Vlaanderen kijk je achter de schermen bij de sluizen. Er zijn rondleidingen en vaartochten richting de haven van Sluiskil; vanaf hoge uitkijkpunten zie je zeeschepen door de sluis en over de Westerschelde varen. Jaarlijks passeren hier tienduizenden schepen.
  • Scheldeboulevard: Vanaf de Scheldeboulevard zie je de indrukwekkende scheepvaart op de Westerschelde van heel dichtbij. De boulevard ligt tussen de jachthaven en het centrum, met het Scheldetheater om de hoek.

Cultuur en stadsbeleving

  • Scheldetheater: Het culturele hart van Terneuzen met een gevarieerd podiumprogramma.
  • Jazzcafé Porgy en Bess: Terneuzen is dé jazzstad aan de Schelde. In en rond Porgy en Bess bruist het begin juni tijdens het meerdaagse jazzfestival.
  • Nieuwstraat: Al decennialang het uitgaanscentrum met restaurants, cafés en clubs.
  • Vliegende Hollander: In de Herengracht staat het beeld van het spookschip dat verwijst naar kapitein Willem van der Decken, volgens de overlevering afkomstig uit Terneuzen. Op de Axelsedam vind je een informatiepaneel over dit ontwerp van kunstenaar Piet Griep (onthuld in 1972).
  • Schoolmuseum (Vissteeg): Klein museum over schoolklassen van weleer, te bezoeken op afspraak; de buurt rond de Vissteeg is een aantrekkelijke historische hoek van de binnenstad, dichtbij de Noordstraat (winkelstraat).

Natuur, polders en routes

  • Pereboomsgat bij Koewacht: Natuur in de luwte van de grens, met houtwallen, water en weidevogels nabij Koewacht.
  • Beeldenroute op en rond de Scheldedijk: Regelmatig worden langs de Scheldedijk en in de binnenstad beeldhouwwerken tentoongesteld.
  • Autotocht De Grensroute: Een thematische route langs de Westerschelde, polders met kreken en bedrijvigheid aan het Kanaal van Gent naar Terneuzen. De route is verkrijgbaar bij de VVV‑winkels in Zeeuws‑Vlaanderen.
  • Pontje Terneuzen–Hoedekenskerke: In de zomermaanden vaart er op geselecteerde dagen een fiets‑/voetveer tussen Terneuzen en Hoedekenskerke op Zuid‑Beveland (controleer altijd de actuele dienstregeling).

Winkelen en horeca

  • Binnenstad Terneuzen: Compact centrum met winkels, cafés en restaurants. Rondom de Markt en in de Zuidpolder vind je een breed aanbod en regelmatig evenementen.
  • Philippine: Bekend om de mosselrestaurants, een culinaire uitstap vanuit Terneuzen.
  • Sas van Gent en Axel: Authentieke plaatsen met erfgoed, horeca en kleine musea die een goede combinatie vormen met een bezoek aan Terneuzen.

Lokale tips

  • Beste schepenkijkmoment: Ga rond hoogwater naar de Scheldeboulevard voor close‑ups van zeeschepen op de Westerschelde.
  • Haven achter de schermen: Boek een rondleiding bij Het Portaal van Vlaanderen en kies voor de vaartocht richting Sluiskil voor zicht op industrie, sluizen en het Kanaal van Gent naar Terneuzen.
  • Stadswandeling plus cultuur: Combineer de binnenstad met een voorstelling in het Scheldetheater en sluit af in Jazzcafé Porgy en Bess.
  • Grenstocht per fiets: Fiets van Terneuzen via Sluiskil naar Koewacht en het Pereboomsgat, en terug via Axel; veel variatie in polderland, kreken en dorpssferen.
  • Kunst langs het water: Loop de beeldenroute op de Scheldedijk en neem de tijd bij de Herengracht voor het beeld van de Vliegende Hollander.

Bronnen

Plaats een reactie