Laatste update 24/09/2025 door Redactie
Warmenhuizen is een levendig dorp in de provincie Noord-Holland, gelegen in de gemeente Schagen. Het ligt centraal in de Kop van Noord-Holland, op korte afstand van de Noordzeekust en omringd door uitgestrekte polders en bloembollenvelden. In de directe omgeving bevinden zich dorpen als Tuitjenhorn, Krabbendam, Schoorl en Groet, terwijl de stad Alkmaar op ongeveer tien kilometer afstand ligt. Dankzij de ligging nabij zowel strand als stad is Warmenhuizen een aantrekkelijke plek voor bewoners en bezoekers, met een combinatie van landelijke rust en goede voorzieningen.
Verklaring van de naam
De naam Warmenhuizen wordt voor het eerst vermeld in middeleeuwse bronnen. Over de herkomst bestaan verschillende theorieën. Mogelijk is het eerste deel, ‘Warmen’, afgeleid van een persoonsnaam, bijvoorbeeld van een vroege bewoner of stichter van de nederzetting. Het tweede deel, ‘huizen’, verwijst naar bebouwing of een nederzetting. Een alternatieve verklaring is dat ‘Warmen’ verband houdt met het Oudnederlandse woord voor ‘beschut’ of ‘veilig’, wat zou passen bij de ligging op een zandrug in een verder nat en drassig gebied. De combinatie van vruchtbare grond en beschutting tegen overstromingen maakte het gebied aantrekkelijk voor bewoning.
Geschiedenis
Warmenhuizen kent een lange geschiedenis die teruggaat tot de vroege middeleeuwen. Het dorp ontwikkelde zich als agrarische gemeenschap, waarbij akkerbouw en veeteelt de belangrijkste bestaansbronnen waren. De vruchtbare kleigronden in de omgeving werden gebruikt voor de teelt van graan, groenten en later ook bloembollen.
Het historische hart van Warmenhuizen wordt gevormd door de Dorpsstraat, waar veel karakteristieke stolpboerderijen staan. Deze traditionele Noord-Hollandse boerderijen, met hun piramidevormige daken, dienden oorspronkelijk als gecombineerde woon- en werkruimte voor boerengezinnen. Hoewel de meeste stolpen tegenwoordig niet meer in bedrijf zijn, zijn ze behouden gebleven als woonhuizen of in gebruik genomen voor andere functies, zoals winkels of ateliers.
Een belangrijk monument in het dorp is de Oude Ursulakerk, waarvan de fundamenten teruggaan tot de 12e eeuw. De kerk is vooral bekend om haar bijzondere plafondschilderingen. Door de eeuwen heen is het gebouw meerdere keren verbouwd en gerestaureerd. Tegenwoordig wordt de kerk niet alleen gebruikt voor kerkdiensten, maar ook voor concerten, tentoonstellingen en andere culturele evenementen.
In de 20e eeuw groeide Warmenhuizen uit tot een van de grotere kernen van de toenmalige gemeente Harenkarspel. Na de gemeentelijke herindeling in 2013 maakt het dorp deel uit van de gemeente Schagen. Ondanks de groei heeft Warmenhuizen zijn dorpse karakter weten te behouden, met een hechte gemeenschap en een actief verenigingsleven.
Toeristische wetenswaardigheden
Warmenhuizen biedt bezoekers een mix van cultuurhistorie, natuur en recreatie.
Historische en culturele bezienswaardigheden
De Oude Ursulakerk is een van de belangrijkste bezienswaardigheden van het dorp. De kerk heeft een rijke geschiedenis en is een geliefde locatie voor culturele activiteiten.
Adres: Dorpsstraat 93, 1749 AD Warmenhuizen
Openingstijden: tijdens evenementen en op afspraak
Entree: variabel per activiteit
Parkeren: in de directe omgeving, deels gratis
OV: busverbinding vanuit Alkmaar en Schagen, halte Dorpsstraat
Google Maps
Langs de Dorpsstraat vind je diverse gerestaureerde stolpboerderijen. Een wandeling door deze straat geeft een goed beeld van de historische bebouwing en de ontwikkeling van het dorp door de eeuwen heen.
Natuur en recreatie
De omgeving van Warmenhuizen is ideaal voor fiets- en wandeltochten. In het voorjaar kleuren de velden rond het dorp door de bloeiende tulpen, hyacinten en narcissen. Een populaire fietsroute voert via Schoorl naar de duinen en het strand, en terug langs de bollenvelden en polders.
Het nabijgelegen Schoorlse Duinen-gebied biedt een afwisselend landschap van hoge duinen, bossen en heidevelden. Hier kun je wandelen, fietsen en paardrijden.
Praktische informatie – Schoorlse Duinen
Adres: Buitencentrum Schoorlse Duinen, Oorsprongweg 1, 1871 HA Schoorl
Openingstijden: dagelijks 10.00–17.00 uur (centrum), natuurgebied vrij toegankelijk
Entree: gratis, parkeerkosten bij het centrum
Parkeren: bij Buitencentrum of in Schoorl
OV: bus naar halte Schoorl Centrum, daarna ca. 10 minuten lopen
Google Maps
Evenementen en activiteiten
Warmenhuizen heeft een actief verenigingsleven en organiseert jaarlijks diverse evenementen. Een van de bekendste is de Kermis Warmenhuizen, die bezoekers uit de hele regio trekt met attracties, muziek en activiteiten voor jong en oud.
In de zomermaanden vinden er regelmatig markten en braderieën plaats in het centrum, vaak in combinatie met live muziek en kinderactiviteiten.
Lokale tips en minder bekende plekken
- Bezoek in het voorjaar de bollenvelden rond Warmenhuizen voor een kleurrijke wandel- of fietstocht.
- In de omgeving zijn diverse boerderijwinkels waar je streekproducten kunt kopen, zoals kaas, zuivel en verse groenten.
- Voor kunstliefhebbers is er in de regio een aantal ateliers en galerieën die op afspraak te bezoeken zijn.
Culinaire adressen
In Warmenhuizen en omgeving vind je diverse eetgelegenheden, van traditionele dorpscafés tot restaurants met streekgerechten. Proef bijvoorbeeld verse vis in een van de restaurants richting de kust, of geniet van een lunch in een van de gezellige lunchrooms in het dorp.
Fiets- en wandelroutes
Een aanbevolen fietsroute start in Warmenhuizen, voert via Krabbendam en Schoorl naar het strand van Camperduin, en keert terug langs de Hondsbossche Zeewering en de polders. Wandelaars kunnen kiezen voor een rondwandeling door het dorp en het omliggende buitengebied, waarbij je langs stolpboerderijen, weilanden en watergangen komt.
Praktische informatie – Fietsroute Warmenhuizen–Camperduin
Startpunt: Dorpsstraat Warmenhuizen
Lengte: ca. 30 km
Openingstijden: vrij toegankelijk
Entree: gratis
Parkeren: in het centrum of bij startpunt
OV: bus naar halte Dorpsstraat
Google Maps
Seizoensgebonden activiteiten
In het voorjaar trekken de bloeiende bollenvelden veel bezoekers. De zomer is ideaal voor strandbezoek en fietstochten, terwijl de herfst prachtige kleuren brengt in de Schoorlse Duinen. In de wintermaanden is het dorp sfeervol verlicht en worden er vaak kleinschalige wintermarkten georganiseerd.
Bronnen
- Gemeente Schagen – Algemene informatie over Warmenhuizen, voorzieningen, evenementen en bereikbaarheid.
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed – Historische gegevens over de Oude Ursulakerk, stolpboerderijen en beschermde dorpsgezichten.
- Historische Vereniging Harenkarspel – Achtergrondinformatie over de geschiedenis van Warmenhuizen, de ontwikkeling van het dorp en lokale tradities.