Gemeente Middelburg
De gemeente Middelburg ligt in de provincie Zeeland. De gemeente Middelburg bestaat uit de volgende woonkernen: Arnemuiden, Kleverskerke, Middelburg, Nieuw- en Sint Joosland, Sint Laurens.
Middelburg Stad.
Middelburg is de hoofdstad van de provincie Zeeland, op Walcheren, 5300 km2, met 39 500 inwoners. Middelburg is de vijfde monumentenstad van Nederland. In de sfeervolle binnenstad zijn meer dan 1200 monumenten en talrijke winkels, terrasjes, cafés en restaurants en culturele toeristische voorzieningen te vinden. Het is in Middelburg dan ook heerlijk rondwandelen, winkelen, eten en uitgaan.
De geschiedenis van Middelburg gaat terug tot in de negende eeuw, de tijd dat de Noormannen onze streek binnen vielen. De stad is dus al meer dan duizend jaar oud. Aan een brede kreek werd een versterking (een burg of burcht) gebouwd, midden tussen de duinburcht (Domburg) en de zuidburcht (Souburg). De middelste burcht kreeg de naam Middelburg. De op een lage heuvel gebouwde burcht groeide uit tot een centrum voor handels- en kooplieden. In de elfde of begin twaalfde eeuw werd een klooster gesticht (de latere Abdij), dat door de eeuwen heen een belangrijke plaats in de Zeeuwse samenleving heeft ingenomen. Tot 1574 als geestelijk middenpunt, daarna als provinciaal bestuurscentrum.
In 1217 kreeg Middelburg stadsrechten. Graaf Willem II breidde de stadsrechten van Middelburg in 1254 belangrijk uit. Middelburg werd een echte stad, die zich in de middeleeuwen ontwikkelde tot belangrijke handels- en stapelplaats van onder andere laken, hout en Franse wijnen. Aan deze eerste periode van welvaart kwam aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog een einde.
Handelsstad
Was Middelburg in de middeleeuwen vooral een doorvoerhaven, vanaf 1585 kwam de eigen handel op. De Oost- en de WestIndische Compagnieën vestigden in Middelburg kantoren, pakhuizen en scheepswerven. Specerijen, suiker, tabak en cacao werden verhandeld, maar ook de kaapvaart en de slavenhandel werden bedreven. Ook de Zeeuwse admiraliteit was gevestigd in de Zeeuwse hoofdstad. Rijke kooplieden bouwden statige herenhuizen langs de Middelburgse kaaien. Zij vormen nu nog een belangrijk deel van de rond de 1.200 geregistreerde rijksmonumenten. In de Gouden Eeuw was Middelburg een zeer welvarende stad en zelfs enige tijd de tweede havenstad van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Achteruitgang
In de 18e eeuw liep de handel in Middelburg sterk terug. Het werd een rustig provinciehoofdstadje met een regionale marktfunctie en een klein beetje handel. Ook het inwoneraantal daalde. Rond 1660 waren er ongeveer 30.000 Middelburgers, in 1830 waren het er nog slechts 14.500. Aan het eind van de 19e eeuw nam de handel weer toe waardoor ook het aantal inwoners weer steeg. In 1900 was het inwoneraantal gestegen tot 18.800. Middelburg herstelde zich weer.
Tweede Wereldoorlog
Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog kreeg Middelburg het zwaar te verduren. Door een Duits bombardement op 17 mei 1940 werd een groot gedeelte van de stad met de grond gelijk gemaakt. Maar liefst 591 panden, waaronder het stadhuis en de Abdij, gingen in vlammen op. Het stadhuis en de abdij, met de Lange Jan, konden gelukkig gerestaureerd worden. Ook aan het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft Middelburg het zwaar te verduren gehad: de buiten de vestinggrachten gelegen wijken kwamen onder water te staan.
De strijd om Walcheren, waarvan de Sloedam een essentieel onderdeel vormde, was in de Tweede Wereldoorlog een van de hevigste van het land. Op de Sloedam staat het Sloemonument. Het sloemonument bestaat uit drie gedenktekens van Frankrijk, Schotland en Canada. De monumenten zijn geadopteerd door Arnemuidse scholen.
Bezienswaardigheden
De oude kern van de stad wordt omgeven door de nog bestaande bolwerken, overblijfselen van de bij de stadsuitbreiding van 15951598 aangelegde vestingwerken, waarvan de vorm slechts gewijzigd werd aan de zuidzijde bij de aanleg van het Kanaal door Walcheren (1873) en de bouw van het station (1870). De door het Duitse bombardement van 17 mei 1940 verwoeste gebouwen zijn door herbouw, aangepast aan de nog bestaande bouwstijlen, geheel hersteld.
Tot de ca. 1100 monumenten die de stad telt, behoren renaissancegevels en 18de-eeuwse huizen. Met uitzondering van de Koepoort in Louis-XIV-stijl (1735, door J.P. van Baurscheit de Jonge) zijn alle stadspoorten afgebroken. Op het Seisbolwerk staat de Seismolen (1728); de molen De Hoop (1736) is na brand herbouwd in het jaar 1755. Natuurgebieden zijn het Heggengebied Arnemuiden en het landgoed Ter Hooge (parkbos met tuin in Engelse landschapsstijl, waterpartijen, landhuis en landerijen).
Stadhuis
Het laat-gotische stadhuis (1452 vv.) vertoont de in die tijd niet meer gebruikelijke combinatie van raadhuis, Lakenhal en Vleeshal (thans expositieruimte) onder één dak. Een belangrijk aandeel in de bouw hadden achtereenvolgens leden van het geslacht Keldermans. Het oudste deel dateert uit de jaren 14521460; het werd vanaf 1512 verfraaid en uitgebreid. De toren werd tussen 1507 en 1513 gebouwd. In de loop der eeuwen vonden aanzienlijke veranderingen en uitbreidingen plaats (17de en 18de eeuw); het geheel werd gerestaureerd door P.J.H. Cuypers (18821918). In mei 1940 brandde het stadhuis inwendig geheel uit. De herbouw ging gepaard met de bouw van een nieuw administratief gedeelte.
Van de bezienswaardige gebouwen zijn voorts te noemen de woning (1616) van de opperequipagemeester van de Oost-Indische werf, de Kloveniersdoelen (16071611), een bewaard gebleven poortje van de St.-Sebastiaansdoelen (1594) en de St.-Jorisdoelen (1582; verwoest 1940, herbouwd 19701971). De Stadsschuur dateert uit ca. 1600, het Oudemannen- en vrouwenhuis werd voltooid in 1784. De gevel van het Burgerweeshuis dateert van 1719. Het voormalige IJkkantoor (1739, door J. de Munck) is met Louis-XIV-motieven versierd. Van de gildehuizen bestaat nog dat van de kuipers (poortgebouw 1586; gerest. 1972). Uit de late gotiek bleef een houten gevel bewaard (thans in de tuin van het voormalige Zeeuws Museum). De als woonhuis gebouwde rechtbank (1765) heeft een zeer belangrijk interieur.
Abdij
Het monumentale pronkjuweel, de Norbertijner Abdij uit 1100, leed in de tweede wereldoorlog veel schade, maar werd prachtig in oude glorie hersteld. De abdij telt twee binnenplaatsen, waaronder de Nederhof, het tegenwoordige Abdijplein. Na 1547 werd de abdij, na de inneming van de stad door de geuzen, geseculariseerd en tot Hof van Zeeland gemaakt. Nu is de Abdij een verstilde plek, hartje stad, waar je nog steeds de rustieke rust van de monniken ademt. Zeker in de kloostergangen van Historama en het Zeeuws Museum met zijn beroemde collectie wandtapijten. De bijbehorende Koorkerk met vermoedelijk het graf van Rooms-Koning Willem II heeft een 90m hoge toren, de Lange Jan, en die kun je beklimmen, 207 treden. Maar, eenmaal boven maakt het fenomenale uitzicht alles goed!
Markt
Kloppend hart van Middelburg is de Markt. Behalve knooppunt van de diverse winkelstraten, is er ook de Vleeshal en de Drukkery te vinden. Iedere donderdag is het warenmarkt. Het winkelaanbod in Middelburg is fantastisch. Uiteraard zijn in Middelburg de bekende filialen en warenhuizen te vinden, maar in de kleine straatjes rondom de grote winkelstraten vind je ook tal van toonaangevende zelfstandige winkeltjes. Na het winkelen is goed vertoeven op één van de vele terrasjes of in een heerlijk restaurant.
In Middelburg is bijna altijd wat te doen. Muziekfestivals op Koninginnedag, tentoonstellingen, de weekmarkt op donderdag, de markt op de Vismarkt, de kermis, het jazzfestival, de bluesroute, de folkloristische dagen, het standwerkerconcours, de braderie, de mosselfeesten, de Streetparade, de maandelijkse kunst- en cultuurroute, de maandelijkse koopzondag, de defensiedagen en allerlei activiteiten rondom het Zeeland nazomer festival zijn slechts een greep uit alle evenementen.
Familiepark Mini Mundi / Miniatuur Walcheren
Aan attracties ontbreekt het ook niet in Middelburg. Zo kun je Walcheren twintig keer verkleind bekijken in Familiepark Mini Mundi (voorheen Miniatuur Walcheren) of een rondvaart maken door de binnenstad. Ook worden er stadswandelingen en rondleidingen door het gotische stadhuis verzorgd. Sinds 13 mei 2009 is Miniatuur Walcheren veranderd in Familiepark Mini Mundi.