Laatste update 16/08/2025 door Redactie

Aan de Friese IJsselmeerkust ligt het dorp Makkum, tegenwoordig vooral bekend als watersportbestemming en toeristische trekpleister. Maar achter de jachthavens en het brede strand gaat een rijke geschiedenis schuil. Eeuwenlang was Makkum een belangrijk vissers- en handelsdorp, waar scheepsbouw, visserij en handel samenkwamen.

Van Zuiderzee naar IJsselmeer

Makkum lag eeuwenlang direct aan de Zuiderzee, een open verbinding met de Noordzee. Dankzij die ligging konden vissers en handelaren eenvoudig uitvaren en contact onderhouden met andere kustplaatsen. Met de aanleg van de Afsluitdijk in 1932 veranderde de Zuiderzee in het IJsselmeer, maar Makkum behield zijn maritieme karakter.

Vissersdorp met een eigen vloot

De visserij vormde eeuwenlang de ruggengraat van Makkum. Vooral haring, ansjovis en paling waren geliefde vangsten. Vissers voeren uit met botters en andere traditionele houten schepen, die vaak in de eigen dorpswerven werden gebouwd en onderhouden. Het dorp leefde letterlijk met en van de zee.

Handel en scheepvaart

Naast de visserij kende Makkum ook een bloeiende handelsfunctie. Dankzij de gunstige ligging aan vaarten en sluizen was er een verbinding met zowel de Zuiderzee als het Friese achterland. Goederen als hout, turf en landbouwproducten werden verhandeld en verscheept.

In de 17e en 18e eeuw profiteerde Makkum bovendien van de VOC-periode: schepen uit grotere handelssteden deden regelmatig het dorp aan. Hoewel Makkum nooit de omvang kreeg van steden als Hoorn of Enkhuizen, had het wel een stevige rol als regionale handelsplaats.

Scheepsbouw en ambacht

Scheepsbouw en ambachten floreerden eveneens. Makkum had diverse scheepswerven waar zowel vissersschepen als kleine handelsschepen werden gebouwd. Daarnaast ontstond in de 17e eeuw een traditie van aardewerkproductie. De beroemde Koninklijke Tichelaar Makkum is hier het bekendste voorbeeld van en bestaat nog steeds.

Van vissersdorp naar watersportplaats

Na de aanleg van de Afsluitdijk liep de traditionele visserij terug. Toch wist Makkum zich opnieuw uit te vinden. Het dorp groeide uit tot een geliefde plek voor watersporters en vakantiegangers. De jachthavens en het brede strand van Makkum trekken jaarlijks duizenden bezoekers, terwijl de historische dorpskern en monumentale panden herinneren aan de eeuwenoude maritieme geschiedenis.

Conclusie

De geschiedenis van Makkum laat zien hoe een klein vissersdorp zich door de eeuwen heen steeds opnieuw wist aan te passen. Van haringvisserij tot handelspost en van scheepswerf tot watersportparadijs: Makkum ademt nog altijd de sfeer van een dorp dat leeft met het water.