Laatste update 08/09/2025 door Redactie
Langs de Nederlandse kust leven twee soorten zeehonden: de gewone zeehond en de grijze zeehond. Deze charismatische zeezoogdieren zijn te vinden in zowel het Waddengebied als in de Zeeuwse Delta. Bij laagwater rusten ze vaak op zandbanken of platen, waar ze zich opwarmen in de zon en hun jongen zogen. Met een beetje planning en respect voor de natuur kun je ze op verschillende plekken in het wild bewonderen.
Achtergrondinformatie
Zeehonden zijn uitstekend aangepast aan het leven in zee. Ze brengen een groot deel van hun tijd door in het water, waar ze jagen op vis, garnalen en andere zeedieren. Tijdens rustperiodes zoeken ze ongestoorde plekken op, zoals drooggevallen platen, waar ze veilig zijn voor roofdieren en menselijke verstoring.
In Nederland leven naar schatting ruim 22.000 zeehonden, waarvan het grootste deel in de Waddenzee. De populatie is de afgelopen decennia hersteld dankzij beschermingsmaatregelen, zoals het instellen van rustgebieden en het beperken van verstoring door scheepvaart en recreatie.
Geschiedenis
Tot in de 20e eeuw werden zeehonden in Nederland bejaagd, omdat men dacht dat ze concurrenten waren voor de visserij. Dit leidde tot een sterke afname van hun aantal. In de jaren zestig en zeventig kwam daar verandering in: de jacht werd verboden en natuurbeschermers zetten zich in voor herstel van de populatie.
Een belangrijke rol speelde de oprichting van opvangcentra, zoals het Zeehondencentrum Pieterburen, waar zieke en verweesde dieren worden verzorgd en weer uitgezet. Dankzij deze inspanningen en internationale samenwerking is de zeehondenstand in Nederland weer gezond.
Toeristische wetenswaardigheden
1. Punt van Reide – Groningen
Gelegen in het Dollardgebied, biedt Punt van Reide een uitkijkpunt over een zandplaat waar vaak tientallen zeehonden liggen.
Praktisch:
Adres: Dallingeweersterweg, 9946 TA Termunten
Openingstijden: vrij toegankelijk
Entree: gratis
Parkeren: kleine parkeerplaats bij het uitkijkpunt
OV: busverbinding naar Termunten, daarna ca. 20 minuten lopen
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Punt+van+Reide/@53.2969444,7.0508333,17z
2. Zeehondencentrum Pieterburen – Groningen
Het bekendste opvangcentrum van Nederland, waar je van dichtbij kunt zien hoe zeehonden worden verzorgd.
Praktisch:
Adres: Hoofdstraat 94a, 9968 AG Pieterburen
Openingstijden: dagelijks 10.00–17.00 uur
Entree: € 9,50 volwassenen, € 6,50 kinderen (4–12 jaar)
Parkeren: gratis bij het centrum
OV: busverbinding vanuit Groningen en Winsum
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Zeehondencentrum+Pieterburen/@53.3930556,6.4525,17z
3. Noordpolderzijl – Groningen
De kleinste zeehaven van Nederland, vanwaar korte wadlooptochten en zeehondenexcursies vertrekken.
Praktisch:
Adres: Haven 1, 9988 TD Usquert
Openingstijden: vrij toegankelijk; excursies op afspraak
Entree: gratis toegang tot de haven; excursieprijzen variëren
Parkeren: gratis bij de haven
OV: beperkt bereikbaar met bus; overstap in Uithuizen
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Noordpolderzijl/@53.4238889,6.5569444,17z
4. Ecomare – Texel
Natuurmuseum en opvangcentrum voor zeehonden en vogels, met educatieve tentoonstellingen over de Waddenzee en de Noordzee.
Praktisch:
Adres: Ruijslaan 92, 1796 AZ De Koog
Openingstijden: dagelijks 09.30–17.00 uur
Entree: € 15,00 volwassenen, € 10,00 kinderen (4–13 jaar)
Parkeren: betaald parkeren bij het museum
OV: bus vanaf veerhaven Texel richting De Koog
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Ecomare/@53.0569444,4.7536111,17z
5. Robbenplaat – tussen Ameland en Terschelling
Deze zandplaat midden in de Waddenzee is beroemd om de grote groepen grijze zeehonden die er bij laagwater liggen te rusten. Vooral in juni en juli, tijdens de zoogperiode van de jongen, is de kans groot om tientallen tot soms honderden dieren te zien. De Robbenplaat is alleen per boot bereikbaar; diverse rederijen in Nes (Ameland) en West-Terschelling bieden speciale zeehondentochten aan waarbij je op veilige afstand kunt kijken.
Praktisch:
Vertrek: havens van Nes (Ameland) en West-Terschelling
Openingstijden: afhankelijk van getij en excursieaanbieder
Entree: prijs afhankelijk van rederij (vanaf ca. € 20 p.p.)
Parkeren: bij de veerhavens op de eilanden
OV: busverbindingen op de eilanden naar de vertrekhavens
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Robbenplaat/@53.5,5.25,10z
6. Affenwaard – Zeeland
In de Oosterschelde leven zowel gewone als grijze zeehonden. Een van de beste plekken om ze te zien is de Affenwaard bij Neeltje Jans, waar de dieren vaak op zandbanken liggen. Vanuit de uitkijkpunten op de dijken heb je goed zicht, en er vertrekken ook rondvaarten vanuit Zierikzee en Burghsluis.
Praktisch:
Adres: Faelweg, 4354 RB Vrouwenpolder
Openingstijden: vrij toegankelijk
Entree: gratis
Parkeren: langs de dijk of op parkeerplaatsen bij Neeltje Jans
OV: busverbinding naar Neeltje Jans, daarna korte wandeling
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Neeltje+Jans/@51.6275,3.7008333,17z
7. Haringvliet – Zuid-Holland
Sinds de gedeeltelijke opening van de Haringvlietsluizen keren zeehonden terug naar dit gebied. Bij laagwater zijn ze vaak te zien op zandbanken nabij de monding. Vanuit Stellendam vertrekken excursieboten die je dicht bij de rustplaatsen brengen, zonder de dieren te verstoren.
Praktisch:
Vertrek: haven Stellendam
Openingstijden: afhankelijk van excursieaanbieder
Entree: vanaf ca. € 18 p.p.
Parkeren: bij de haven
OV: busverbinding naar Stellendam, halte nabij haven
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Stellendam/@51.8175,4.0161111,17z
Extra lokale tips en weetjes
- Beste tijdstip: Bij laagwater is de kans het grootst om zeehonden op zandbanken te zien. Raadpleeg vooraf de getijdentabellen van Rijkswaterstaat zie “Bronnen”).
- Verrekijker: Neem altijd een verrekijker mee; zo kun je de dieren goed bekijken zonder ze te storen.
- Rust bewaren: Houd altijd minimaal 300 meter afstand tot rustplaatsen; verstoring kan leiden tot het verlaten van jongen.
- Fotografie: Gebruik een telelens voor close‑upfoto’s; drones zijn in beschermde gebieden verboden.
- Combinatietip: Combineer een zeehondentocht met een bezoek aan een bezoekerscentrum van een Nationaal Park, zoals Nationaal Park Lauwersmeer of Nationaal Park Oosterschelde.
Veiligheid en natuurbescherming
Zeehonden zijn wilde dieren die gevoelig zijn voor verstoring. Volg altijd de aanwijzingen van gidsen en respecteer afzettingen en rustgebieden. In veel gebieden gelden speciale regels voor vaartuigen en recreanten om de dieren te beschermen.
Bronnen
- UNESCO Werelderfgoed Waddenzee – Achtergrondinformatie over het Waddengebied en de internationale beschermingsstatus.
- Rijkswaterstaat – Gegevens over getijden, vaargeulen en beschermingsmaatregelen in de Waddenzee en de Zeeuwse Delta.
- Zeehondencentrum Pieterburen – Informatie over zeehondenopvang, soorten en leefgebieden in Nederland.
- Ecomare – Educatieve informatie over zeehonden, natuurbeheer en bezoekersinformatie Texel.
- Nationaal Park Oosterschelde – Informatie over zeehonden in de Oosterschelde, uitkijkpunten en excursies.
- Provincie Groningen – Toeristische informatie over Punt van Reide, Noordpolderzijl en beschermde natuurgebieden.