Laatste update 11/09/2025 door Redactie
De Kwakel is een dorp in de gemeente Uithoorn, in de provincie Noord-Holland, gelegen in het Groene Hart van Nederland. Het ligt ten zuiden van Uithoorn en grenst aan de provincie Zuid-Holland. In de directe omgeving bevinden zich plaatsen als Aalsmeer, bekend om de bloemenveiling, Kudelstaart, Nieuw-Vennep en Amstelhoek. De landelijke ligging, met weilanden, sloten en karakteristieke lintbebouwing, maakt De Kwakel tot een rustige woonplaats met goede verbindingen naar grotere steden als Amsterdam, Haarlem en Leiden.
Verklaring van de naam
De naam De Kwakel verwijst naar een type houten voetbrug met een beweegbaar middenstuk, die vroeger veel voorkwam in veen- en poldergebieden. Deze bruggen maakten het mogelijk om sloten en vaarten over te steken zonder dat scheepvaart werd gehinderd. Het woord ‘kwakel’ werd in de loop der tijd ook gebruikt als plaatsnaam voor nederzettingen die rond zo’n brug ontstonden. De ligging van het dorp aan waterwegen en polderwegen verklaart de keuze voor deze naam.
Geschiedenis
De Kwakel ontwikkelde zich in de loop van de 19e en 20e eeuw als agrarisch dorp, met een sterke focus op tuinbouw en veeteelt. De vruchtbare veengronden en de nabijheid van afzetmarkten in Amsterdam en Aalsmeer maakten het gebied aantrekkelijk voor boeren en tuinders. In de tweede helft van de 20e eeuw groeide het dorp door woningbouwprojecten, maar het landelijke karakter bleef behouden.
Een belangrijk historisch element in De Kwakel is het Fort bij De Kwakel, onderdeel van de Stelling van Amsterdam, een 135 kilometer lange verdedigingslinie die tussen 1880 en 1914 werd aangelegd en sinds 1996 op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat. Het fort werd gebouwd om de toegang tot Amsterdam te beschermen door middel van inundatie (het gecontroleerd onder water zetten van land). Tegenwoordig wordt het fort gebruikt voor uiteenlopende activiteiten, waaronder culturele evenementen en bijeenkomsten.
Toeristische wetenswaardigheden
Hoewel De Kwakel een klein dorp is, heeft het bezoekers veel te bieden, vooral voor wie houdt van rust, natuur en cultuurhistorie.
Fort bij De Kwakel
Adres: Het Fort 55, 1424 RW De Kwakel
Openingstijden: terrein vrij toegankelijk; fort zelf alleen geopend tijdens evenementen of op afspraak
Entree: afhankelijk van activiteit of evenement
Parkeren: beperkte parkeergelegenheid bij het fort; fietsenstalling aanwezig
OV: busverbinding vanuit Uithoorn en Aalsmeer
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Fort+bij+De+Kwakel/@52.236944,4.783611,17z
Het fort is een geliefde plek voor wandelaars en fietsers die de Stelling van Amsterdam willen verkennen. In de directe omgeving liggen fietsroutes die langs andere forten en door het Groene Hart voeren.
Natuur en recreatie
De Kwakel ligt in een waterrijk gebied met veel sloten, vaarten en polderlandschappen. Het is een uitstekend startpunt voor fietstochten richting de Westeinderplassen bij Aalsmeer of het Amsterdamse Bos. In het voorjaar kleuren de omliggende velden door bloeiende bloemen en fruitbomen.
Een tip voor liefhebbers van cultuurhistorie is om delen van de informele Vuurlijnroute te volgen, een traject langs meerdere forten van de Stelling van Amsterdam, waaronder Fort bij De Kwakel. Deze route is niet officieel vastgesteld, maar wordt lokaal gebruikt als aanduiding voor een historische verdedigingslijn.
Evenementen en lokale cultuur
In De Kwakel worden jaarlijks diverse evenementen georganiseerd, zoals de Kwakelse Kermis in september, een traditioneel dorpsfeest met kermisattracties, muziek en sportwedstrijden. Ook is er de Kwakelse Kunstroute, waarbij lokale kunstenaars hun werk exposeren op verschillende locaties in het dorp.
Culinair gezien zijn er in en rond De Kwakel diverse boerderijwinkels en kwekerijen waar je streekproducten kunt kopen, zoals verse groenten, fruit, bloemen en honing. In het seizoen zijn er soms pluktuinen geopend, waar bezoekers zelf bloemen of fruit kunnen oogsten.
Fiets- en wandelroutes
Naast de Vuurlijnroute zijn er meerdere knooppuntroutes die door De Kwakel lopen. Fietsers kunnen bijvoorbeeld via het fietsknooppuntennetwerk richting Nieuwkoopse Plassen of Amstelhoek rijden. Wandelaars vinden in de omgeving rustige paden langs sloten en door weilanden, met uitzicht op historische boerderijen en molens.
Seizoensgebonden activiteiten
In de lente en zomer is het gebied populair bij fietsers en watersporters. In de herfst zijn er mooie wandelingen te maken door het polderlandschap, waarbij je trekvogels kunt spotten. In de winter, bij voldoende vorst, worden sloten en vaarten soms gebruikt voor schaatsen.
Bronnen
- Gemeente Uithoorn – Ligging, bestuurlijke indeling, evenementen.
- Stelling van Amsterdam – Informatie over Fort bij De Kwakel, geschiedenis en UNESCO-status.
- UNESCO Werelderfgoed – Officiële vermelding Stelling van Amsterdam.
- Feestcomité De Kwakel – Programma en historie van de Kwakelse Kermis.
- Kunst in De Kwakel – Informatie over deelnemende kunstenaars en locaties van de Kwakelse Kunstroute.
- Bezoek Aalsmeer – Informatie over Westeinderplassen en recreatiemogelijkheden.