Kop van Overijssel

Laatste update 30/09/2025 door Redactie

Kampen - Martin Lamboo (c) 2017
Kampen – Martin Lamboo (c) 2017

De Kop van Overijssel ligt in het noordwesten van de provincie Overijssel, tussen uitgestrekte natuurgebieden en historische stadjes. Deze streek grenst aan Friesland en Drenthe, en omvat onder andere de plaatsen Giethoorn, Blokzijl, Vollenhove, Zwartsluis, Steenwijk, Paasloo en Onna. Ook grotere steden zoals Zwolle, Kampen en Hasselt liggen in de buurt en dragen bij aan de culturele rijkdom van het gebied. De regio staat bekend om haar waterrijke landschap, karakteristieke dorpen en unieke natuur.

Verklaring van de naam Kop van Overijssel

De naam Kop van Overijssel verwijst naar het bovenste deel van de provincie Overijssel, dat als een ‘kop’ boven de rest uitsteekt. Deze benaming benadrukt het onderscheidende karakter van het gebied. De streek wordt ook wel het “land van Vollenhove” genoemd, een verwijzing naar de historische invloed van deze voormalige Zuiderzeestad.

Geschiedenis

De geschiedenis van de Kop van Overijssel is sterk verbonden met water. Eeuwenlang werd het landschap gevormd door turfwinning, waardoor veengebieden zoals de Weerribben en de Wieden ontstonden. Deze gebieden zijn nu beschermd als Nationaal Park en trekken jaarlijks duizenden natuurliefhebbers.

In de zestiende eeuw speelden de IJsselsteden een belangrijke rol. Kampen, Zwolle en Hasselt groeiden uit tot handelssteden dankzij hun ligging aan de rivier de IJssel. Goederen werden via het water vervoerd, wat zorgde voor economische bloei. Kleinere plaatsen zoals Blokzijl, Vollenhove en Zwartsluis ontwikkelden zich als vissers- en handelsstadjes aan de voormalige Zuiderzee. Hun karakter bleef grotendeels behouden, ondanks de veranderingen door de afsluiting van de zee. In dorpen als Paasloo, Onna en Steenwijk ging de modernisering langzamer, waardoor het landelijke karakter bewaard bleef.

Toeristische wetenswaardigheden Kop van Overijssel

De Kop van Overijssel is een paradijs voor natuurliefhebbers, watersporters en rustzoekers. De streek biedt een afwisselend landschap van meren, rietvelden, sloten en moerassen. Het gebied is goed te verkennen per fiets, te voet of met een fluisterboot.

Een van de bekendste plaatsen is Giethoorn, vaak aangeduid als het “Venetië van het Noorden”. Het dorp is beroemd om zijn grachten, houten bruggetjes en punters. Bezoekers kunnen het dorp verkennen per boot of wandelend over de smalle paden langs het water. Giethoorn is autoluw, wat zorgt voor een rustige sfeer.
Google Maps: Giethoorn

De natuurgebieden De Wieden en De Weerribben vormen samen het grootste laagveenmoeras van West-Europa. Hier leven zeldzame vogels zoals de roerdomp en purperreiger. Ook otters zijn hier opnieuw uitgezet en gedijen goed. Het gebied is toegankelijk via diverse wandel- en fietsroutes, waaronder de populaire route vanaf Paasloo richting Kalenberg. Het bezoekerscentrum ligt aan de Hoogeweg 27a in Ossenzijl.
Google Maps: Buitencentrum Weerribben

Vollenhove is een stad met een rijke historie. Het voormalige bisschoppelijke paleis en de Grote Kerk zijn bezienswaardigheden die herinneren aan de middeleeuwse grandeur. In de zomer vindt hier het bloemencorso plaats, een kleurrijk evenement met praalwagens versierd met dahlia’s.

Blokzijl heeft een pittoreske haven en een historisch centrum met monumentale panden. Het stadje is geliefd bij watersporters en biedt goede voorzieningen voor jachten en sloepen. In het centrum vind je restaurants die streekgerechten serveren, zoals paling uit de Zwartewater en riviervis uit de Weerribben.

Zwartsluis is een belangrijk knooppunt voor de pleziervaart. De jachthaven is goed bereikbaar en biedt faciliteiten voor overnachting en onderhoud. Het stadje heeft een maritiem museum en organiseert jaarlijks het evenement “Zwartsluis onder Zeil”, waarbij historische schepen het water op gaan.

Steenwijk is de grootste plaats in de regio en biedt een breed aanbod aan winkels, horeca en culturele voorzieningen. Het stadsmuseum vertelt het verhaal van de stad en haar omgeving. Vanuit Steenwijk vertrekken diverse wandelroutes richting het natuurgebied De Woldberg.

Lokale tips en weetjes

  • In Kalenberg staat molen De Wicher, een goed bewaard voorbeeld van een spinnekopmolen. De molen ligt op loopafstand van het dorp en is te bezoeken tijdens excursies. Hoogeweg 3, 8377 EL Kalenberg Google Maps: De Wicher, Kalenberg
  • In Giethoorn worden regelmatig kleinschalige markten georganiseerd met lokale producten en ambachten. De actuele data zijn te vinden via de toeristische website van Giethoorn.
  • In Onna bevindt zich een boerderijwinkel met verse streekproducten zoals vlees, zuivel en jam. De winkel ligt aan de rand van het dorp en is goed bereikbaar per fiets.

Bronnen

Plaats een reactie