Ankeveen, Noord-Holland

Laatste update 02/09/2025 door Redactie

In het westen van de provincie Noord-Holland, ingeklemd tussen de uitgestrekte Ankeveense Plassen en het groene veenweidelandschap, ligt het dorp Ankeveen. Het maakt deel uit van de gemeente Wijdemeren en grenst aan plaatsen als ’s-Graveland, Kortenhoef, Weesp en Nederhorst den Berg. De ligging in het hart van het Vechtplassengebied maakt Ankeveen tot een geliefde bestemming voor natuurliefhebbers, watersporters en rustzoekers.

Verklaring van de naam

De naam Ankeveen is waarschijnlijk afgeleid van een persoonsnaam, mogelijk Anke of Anko, gecombineerd met het woord veen, dat verwijst naar het veenlandschap waarin het dorp is ontstaan. Het duidt op een nederzetting in een veengebied die ooit eigendom was van of bewoond werd door iemand met deze naam. De toevoeging veen is typerend voor veel dorpen in deze regio, waar de bodem eeuwenlang werd gevormd door laagveen en moeras.

Geschiedenis

Ontstaan en turfwinning
Ankeveen kent een lange geschiedenis die nauw verbonden is met de ontginning van het veen. In de middeleeuwen vestigden zich hier boeren en turfstekers. Turf, gedroogd veen, was eeuwenlang een belangrijke brandstof in Nederland. Door het afgraven van het veen ontstonden grote wateroppervlakken, die later de Ankeveense Plassen zouden vormen.

Landschapsontwikkeling
Het patroon van de vervening is nog altijd zichtbaar in het landschap. Smalle stroken land, de zogenoemde legakkers, liggen tussen de petgaten waar het veen werd uitgegraven. Op de legakkers droogde men de turf. Na het beëindigen van de turfwinning ontwikkelden de plassen zich tot waardevolle natuurgebieden met rietkragen, moerasbos en open water.

Natuurbeheer en recreatie
In de 20e eeuw kwam het gebied onder beheer van Vereniging Natuurmonumenten, die zich inzet voor het behoud van de unieke flora en fauna. Door zorgvuldig beheer, zoals het maaien van riet en het openhouden van watergangen, blijft het leefgebied geschikt voor zeldzame moerasvogels en bijzondere waterplanten.

Toeristische wetenswaardigheden

Ankeveense Plassen
Het laagveengebied van de Ankeveense Plassen bestaat uit plassen, graslanden en moerasbos. Het gebied is onderdeel van de Vechtplassen en wordt door de Dammerkade in een noordelijk en zuidelijk deel gesplitst. Het zuidelijke deel is voedselrijk en helder, met bijzondere waterplanten zoals groot nimfkruid, blaasjeskruid en drijvend fonteinkruid.

Vanaf de Dammerkade en het voetpad langs de Kromme Googh zijn de plassen goed te overzien. Fietsers hebben een prachtig uitzicht vanaf het Bergse Pad en de Stichtse Kade. Het Bergse Pad loopt door tot het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten in ’s-Graveland, waarbij de ’s-Gravelandse Vaart met een voetveer kan worden overgestoken.

Adres: Dammerkade, 1244 Ankeveen
Openingstijden: vrij toegankelijk
Entree: gratis
Parkeren: beperkte parkeergelegenheid bij de Dammerkade, ruimere opties bij bezoekerscentrum ’s-Graveland
OV: busverbindingen vanuit Hilversum en Weesp, halte op ca. 10 minuten lopen
Google Maps-link

Vogels en natuurbeleving
In het voorjaar en de zomer broeden hier tal van water- en moerasvogels, waaronder roerdomp, waterral, grauwe gans en rietzanger. Ook zeldzame soorten als de zwarte stern, grote karekiet en kleine karekiet vinden hier een thuis. Voor vogelliefhebbers zijn er uitkijkpunten en rustige wandelpaden.

Vaarexcursies
’s Zomers organiseert Vereniging Natuurmonumenten vaarexcursies over de plassen. Onder begeleiding van een gids vaar je langs rietlanden, moerasbossen en open water, terwijl je meer leert over de geschiedenis en natuur van het gebied.

Adres vertrekpunt: Bezoekerscentrum Gooi en Vechtstreek, Noordereinde 54b, 1243 JJ ’s-Graveland
Openingstijden: afhankelijk van excursieplanning
Entree: vanaf € 8,- per persoon
Parkeren: gratis bij het bezoekerscentrum
OV: busverbindingen vanuit Hilversum en Bussum
Google Maps-link

Winterse schaatstraditie
Wanneer de plassen in de winter dichtvriezen, verandert Ankeveen in een van de populairste schaatsgebieden van Nederland. Duizenden schaatsers trekken dan naar het dorp voor toertochten langs rietkragen en moeras. Vrijwilligers zorgen voor uitgezette routes, stempelposten en de traditionele koek en zopie.

Fiets- en wandelroutes
Rond Ankeveen zijn diverse routes uitgezet. Een aanrader is de fietstocht door het Vechtplassengebied, waarbij je langs de plassen, door veenweiden en langs historische dorpen rijdt. Wandelaars kunnen kiezen voor het rondje Dammerkade–Bergse Pad–Stichtse Kade, met onderweg uitzichtpunten en picknickplekken.

Kunst in de openbare ruimte
In en rond Ankeveen zijn enkele kunstwerken te vinden die verwijzen naar de geschiedenis van de turfwinning en het leven met water. Zo staan er sculpturen van hout en metaal langs de Dammerkade en in het dorpscentrum.

Culinaire adressen
In het dorp en de directe omgeving vind je gezellige eetgelegenheden, variërend van dorpscafés tot restaurants met uitzicht op het water. Streekgerechten met verse vis, paddenstoelen uit het veenbos en lokale kazen zijn hier populair.

Lokale evenementen
Naast de schaatstoertochten in de winter worden er in de zomer dorpsfeesten en markten georganiseerd. Ook zijn er regelmatig kleinschalige concerten en theatervoorstellingen in het dorpshuis of op buitenlocaties.

Drie extra lokale tips en weetjes

  1. In het voorjaar kleuren de rietlanden goudgeel, een prachtig gezicht voor fotografen.
  2. De Dammerkade is een geliefde plek voor vroege ochtendwandelingen, wanneer de mist over de plassen hangt.
  3. In de herfst zijn er paddenstoelenexcursies in het moerasbos, georganiseerd door lokale natuurgidsen.

Bronnen

Plaats een reactie