Laatste update 13/10/2025 door Redactie
Spakenburg ligt in de gemeente Bunschoten in het noorden van de provincie Utrecht, aan de zuidoever van het Eemmeer. Het dorp grenst aan Eemdijk (3 km), Bunschoten (1 km), Nijkerk (9 km), Hoogland (10 km) en Zevenhuizen (6 km). De omgeving bestaat uit polders, dijken en waterwegen. Dankzij de ligging aan het Eemmeer en de N414 is Spakenburg goed bereikbaar voor toeristen die cultuur, waterrecreatie en streektradities willen combineren.
Verklaring van de naam Spakenburg
De naam Spakenburg verwijst naar een nederzetting die ontstond bij een aanlegplaats aan het water. Samen met het naastgelegen Bunschoten vormt het dorp een dubbelkern. Spakenburg staat vooral bekend om de haven, de visserij en de klederdracht.
Geschiedenis
Spakenburg ontwikkelde zich in de 17e en 18e eeuw als vissersdorp aan de Zuiderzee. De haven groeide uit tot een centrum voor botterbouw en visverwerking. Na de aanleg van de Afsluitdijk in 1932 veranderde het water in het Eemmeer, maar de visserij bleef belangrijk. De scheepswerf en rokerijen bleven actief en vormen nu een levend erfgoed. (Lees verder onder de afbeelding)
In de 20e eeuw groeide het dorp door woningbouw en toerisme. De klederdracht bleef behouden en wordt nog gedragen bij evenementen. De combinatie van agrarisch Bunschoten en maritiem Spakenburg geeft de gemeente een uniek karakter.
De gemeente Bunschoten bestaat uit de kernen Bunschoten, Spakenburg en Eemdijk, met buitengebieden zoals Zevenhuizen, De Haar en delen van het Eemland.
Toeristische wetenswaardigheden Spakenburg
Het centrum van Spakenburg ligt rond de Oude Haven, waar historische botters liggen aangemeerd. Hier vind je ook het Museum Spakenburg, gevestigd aan Oude Schans 47–63, 3752 AH Bunschoten-Spakenburg, dat het vissersverleden en de lokale ambachten toont. Het museum is geopend van dinsdag tot zaterdag en kost €6 voor volwassenen. Google Maps-link
In het museum bevindt zich ook Museum ’t Vurhuus, dat zich richt op klederdracht en streekcultuur. In het gebouw staan 55 figuren opgesteld in traditionele kleding uit Bunschoten, Spakenburg en Eemdijk. Je ziet hier ook sieraden, porselein, merklappen en een videopresentatie over lokale gebruiken. De rokerij naast het museum is bij speciale gelegenheden in gebruik en laat zien hoe haring vroeger werd verwerkt. Google Maps-link
Langs de haven ligt een authentieke scheepshelling waar botters worden onderhouden. Hier worden demonstraties gegeven en kun je zien hoe houten schepen worden gerestaureerd. De Museumhaven is vrij toegankelijk en biedt uitzicht op het water en de bedrijvigheid. Google Maps-link
Het Eemmeer is een recreatiegebied met mogelijkheden voor zeilen, suppen en varen. Hier worden vogels gespot zoals de visdief, fuut en aalscholver. Langs de oevers groeien planten als watermunt, lisdodde en riet. In de zomer zijn er vaartochten met de Bruine Vloot, waarbij je meevaart op een originele botter.
Een populaire wandelroute loopt langs de dijk en het meer, met uitzicht op de polder en het water. Deze route is beschikbaar via allewandelroutes.nl.
Op zaterdag is er een drukbezochte markt in het centrum van Spakenburg, met streekproducten, kleding en vis. In de zomer vinden de Spakenburgse Dagen plaats, op de laatste twee woensdagen van juli en de eerste twee van augustus. Tijdens dit evenement staat het dorp in het teken van klederdracht, oude ambachten en muziek. De haven en het plein zijn dan gevuld met kraampjes, demonstraties en optredens.
Voor streekgerechten kun je terecht bij lokale restaurants die paling, haring en boerenkaas serveren. Boerderijwinkels in de omgeving bieden jam, eieren en seizoensgroenten aan. Een voorbeeld is Landwinkel De Kastanjeboom, gelegen aan Zevenhuizerstraat 281, 3751 LC Bunschoten. Google Maps-link
Ook de Eemlandhoeve, aan Bisschopsweg 7, 3752 LK Bunschoten, biedt streekproducten en organiseert erfactiviteiten. Google Maps-link
Parkeren is mogelijk bij de haven en het centrum. OV-reizigers kunnen gebruikmaken van buslijnen vanaf Amersfoort, Baarn en Nijkerk. De dichtstbijzijnde treinstations liggen in Amersfoort en Baarn, vanwaar je met de bus naar Spakenburg reist.
Bronnen
- Museum Spakenburg – informatie over locatie, tentoonstellingen, openingstijden en entreeprijzen
- Wikipedia – Museum Spakenburg – achtergrondinformatie over Museum ’t Vurhuus en de museumstructuur
- Botterverhuur BU26 – gegevens over de scheepshelling Nieuwboer en de museumhaven
- Spakenburg.nl – actuele informatie over Spakenburgse Dagen, zaterdagmarkt en toeristische voorzieningen
- Bruine Vloot Spakenburg – organisatie van bottervaarten en behoud van varend erfgoed
- Bottervaren Spakenburg – vaartochten en arrangementen op historische botters
- Visserijdag.net – jaarlijkse visserijdag en demonstraties in de haven
- Landwinkel De Kastanjeboom – boerderijwinkel en schenkerij in Bunschoten
- Eemlandhoeve – boerderijwinkel en erfactiviteiten in Bunschoten
- Gemeente Bunschoten – gemeentelijke indeling en bereikbaarheid