Buitengrind, voormalig waddeneiland

Laatste update 23/09/2025 door Redactie

Ten noorden van het eiland Texel, in het huidige waddengebied dat bekendstaat als de Eierlandse gronden, zou zich volgens historische verslagen ooit een eiland hebben bevonden met de naam Buitengrind. Deze locatie ligt in de buurt van dorpen als De Cocksdorp, Oudeschild, De Koog en het voormalige eiland Wieringen. Hoewel het bestaan van Buitengrind niet archeologisch is bevestigd, duiken er in oude reisverhalen en geschriften regelmatig verwijzingen op naar deze plek. De omgeving is rijk aan geologische vondsten zoals zware rolstenen, boomstammen en resten van gemetselde structuren, wat speculatie voedt over een vroegere bewoning.

Achtergrondinformatie

De naam Buitengrind lijkt te verwijzen naar een locatie buiten de toenmalige kustlijn, met een bodemstructuur die afwijkt van de omliggende zandbanken. Bij bodemonderzoeken in de Eierlandse gronden zijn opvallend veel zware stenen en houtresten aangetroffen, wat duidt op een geologisch afwijkende ondergrond. Deze vondsten hebben geleid tot de hypothese dat hier ooit een bewoond eiland lag, dat door overstromingen of zeespiegelstijging is verdwenen.

In sommige historische bronnen wordt gesuggereerd dat het eiland in de Romeinse tijd bewoond was. De veldheer Drusus, actief in het noordwesten van het huidige Nederland, zou hier een versterkte nederzetting hebben gesticht met de naam Flevum. Deze claim is afkomstig uit zestiende-eeuwse geschriften van onder andere Adrianus Junius, Rutger Paludanus en de Marquis de Saint Simon, maar is niet bevestigd door archeologisch onderzoek.

Geschiedenis

De vroegste vermelding van Buitengrind dateert uit 1590, toen op de Grind nog enkele gemetselde putten van grote stenen zichtbaar waren. Deze structuren zouden onderdeel zijn geweest van een nederzetting of verdedigingswerk. Latere kaarten tonen geen duidelijke contouren van een eiland op die locatie, wat het bestaan ervan onzeker maakt.

De Romeinse aanwezigheid in het noordwesten van Nederland is wel historisch onderbouwd. Drusus, generaal onder keizer Augustus, voerde campagnes langs de Rijn en zou in deze regio dijken en versterkingen hebben aangelegd. Een van de genoemde bouwwerken is de zogenaamde Straat bij Texel, een dam die zich volgens oude beschrijvingen uitstrekte van De Koog via de Wieringerwaard en de Gammels, tot aan het gebied ten noorden van Stavoren, waar het in de Zuiderzee zou uitmonden.

Hoewel deze beschrijvingen niet met zekerheid te verifiëren zijn, geven ze wel een indruk van de strategische betekenis van het gebied in de Romeinse tijd. De combinatie van geologische vondsten en historische verslagen maakt Buitengrind tot een fascinerend onderwerp voor historici en geologen.

Toeristische wetenswaardigheden

Hoewel het eiland Buitengrind zelf niet meer bestaat, is de omgeving waarin het vermoedelijk lag rijk aan natuur, geschiedenis en recreatiemogelijkheden. De Eierlandse gronden maken deel uit van het beschermde Waddengebied en vormen een belangrijk leefgebied voor zeehonden, vogels en andere kustdieren. Vanuit De Cocksdorp en Oudeschild vertrekken regelmatig excursies per boot naar de zandbanken en platen, waarbij gidsen uitleg geven over de geologie en ecologie van het gebied.

Een bezoek aan het Kaap Skil Museum in Oudeschild biedt verdieping in de maritieme geschiedenis van Texel en de omgeving. Hier zijn vondsten te zien van scheepswrakken, kaarten van verdwenen eilanden en reconstructies van historische nederzettingen.
Adres: Heemskerckstraat 9, 1792 AA Oudeschild
Openingstijden: dinsdag t/m zondag van 10:00 tot 17:00 uur
Entree: €12,50 voor volwassenen, kinderen tot 12 jaar gratis
Parkeren: gratis bij het museum
OV: bereikbaar via buslijn 28 vanaf Den Burg
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Heemskerckstraat+9,+1792+AA+Oudeschild

Voor natuurliefhebbers is het Natuurcentrum De Marel in het Nationaal Park Duinen van Texel een aanrader. Hier worden interactieve tentoonstellingen aangeboden over bodemstructuren, fossielen en het ontstaan van de Waddeneilanden.
Adres: Nieuwlanderweg 38, 1793 EV De Waal
Openingstijden: woensdag t/m zondag van 11:00 tot 16:00 uur
Entree: gratis
Parkeren: gratis op locatie
OV: buslijn 28, halte De Waal
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Nieuwlanderweg+38,+1793+EV+De+Waal

Lokale tips en weetjes

  • In het voorjaar zijn de Eierlandse duinen een broedgebied voor zeldzame vogelsoorten zoals de velduil en de kluut. Vogelspotters kunnen hier met verrekijker en gids op pad.
  • De Kamper Almanak van 1956 bevat een uitgebreid artikel over het vermeende eiland Flevum, met kaarten en interpretaties van oude bronnen. Deze publicatie is digitaal beschikbaar via de website van de Stichting Kamper Almanak.
  • In de zomermaanden is het mogelijk om met een historische platbodem vanaf Oudeschild langs de vermoedelijke locatie van Buitengrind te varen. Deze tochten worden aangeboden door lokale erfgoedstichtingen en zijn afhankelijk van het getij.

Bronnen