Laatste update 23/09/2025 door Redactie
De Wilp ligt in het zuidwesten van de provincie Groningen, binnen de gemeente Westerkwartier, en grenst direct aan de Friese gemeente Opsterland. Nabijgelegen dorpen zijn Marum, Siegerswoude, Ureterp en Tolbert. Grotere steden zoals Drachten en Groningen zijn goed bereikbaar met de auto en het openbaar vervoer. Door de ligging tussen twee provincies is De Wilp een interessante uitvalsbasis voor toeristen die zowel het Groningse als Friese landschap willen verkennen.
Verklaring van de naam
De naam De Wilp is afgeleid van de vogelsoort wulp, lokaal uitgesproken als “wilp”. Volgens overlevering stond er ooit een herberg met een uithangbord waarop een wulp was afgebeeld. Deze vogel is kenmerkend voor het veen- en weidelandschap rondom het dorp. De Friese taal is nog altijd sterk aanwezig, ondanks dat het dorp officieel in Groningen ligt.
Geschiedenis
De Wilp ontstond in de 18e eeuw als veenkolonie. Turfwinning was lange tijd de belangrijkste economische activiteit. Rond 1900 werd de zuivelfabriek De Goede Hulp opgericht, die melkproducten verwerkte en via de vaart vervoerde. Deze vaart werd in de jaren twintig gedempt.
Religie speelde een grote rol in het dorpsleven. De gereformeerde kerk aan de Oosterweg, gebouwd in 1897, is onderdeel van de Protestantse Kerk Nederland (PKN) en nog steeds in gebruik. Op het kerkhof aan de Meester Nennstiehlweg staat een houten klokkestoel, een typisch noordelijk bouwelement dat in 2023 volledig is vernieuwd.
Toeristische wetenswaardigheden
De Wilp biedt rust, natuur en cultuur. Het dorp ligt in een overgangsgebied tussen klei en veen, ideaal voor fietstochten en wandelingen. De route langs de voormalige vaart toont sporen van turfwinning.
Bezienswaardigheden:
- Klokkestoel op het kerkhof: houten constructie met klok. Wanneer de eerste klokkenstoel in de De Wilp geplaats werd is niet bekend, maar de eerste vermelding was is de 19de eeuw. In 1855 is er door L.J. Elsinga een klok gegoten die tot na de tweede wereldoorlog hierin heeft gehangen. De huidige klok in het bouwwerk dateert uit 1949 en is destijds vervaardigd door Van Bergen uit Heiligerlee. De klok met het draaimechanisme is in 2023 overgeplaatst in een nieuwe stoel. De nieuwe klokkenstoel is gemaakt door de firma Drents Eiken Gebint uit Veenhuizen. Bezoek is mogelijk aan het Kerkhof aan de Meester Nennstiehlweg. Altijd toegankelijk. Geen entree.
- Gereformeerde kerk aan de Oosterweg 49: gebouwd in 1897, nu PKN-kerk. Alleen geopend tijdens diensten. Geen entree. OV: bushalte De Wilp, Oosterweg. Google maps.
Lokale tips en weetjes
- Eetcafé De Gouden Leeuw: lokaal café aan de Hoofdstraat met streekgerechten zoals mosterdsoep en dúmkes
- Rondje De Wilp: een wandelroute van 5,2 km door het omliggende landschap, gemarkeerd en deels onverhard
Seizoensgebonden activiteiten
In de winter wordt er geschaatst op de oude vaart bij voldoende vorst. In de zomer vinden er dorpsfeesten plaats, zoals het Wilps Volksfeest, met muziek, sport en brunch.
Fiets- en wandelroutes
- Rondje De Wilp: 5,2 km door natuurgebied en langs historische boerderijen
- Bonifatius Kloosterpad: etappe via De Wilp, Wijnjewoude, Siegerswoude, onderdeel van een pelgrimsroute
Gemeente en provincie
De Wilp valt onder de gemeente Westerkwartier, die bestaat uit dorpen als Leek, Marum, Grootegast, Zuidhorn, Tolbert, Niekerk, Grijpskerk, Lutjegast en Oldekerk. De provincie Groningen staat bekend om haar uitgestrekte landschappen, wierdedorpen en agrarisch erfgoed.
Bronnen
- Gemeente Westerkwartier – Gegevens over dorpen, gemeentelijke indeling en OV-bereikbaarheid
- Provincie Groningen – Informatie over landschap, erfgoed en streekkenmerken
- Gereformeerdekerken.info – Historische gegevens over de Gereformeerde Kerk De Wilp en PKN-status
- Reliwiki.nl – Informatie over de klokkestoel en religieus erfgoed in De Wilp
- RTV Zulthe – Nieuwsbericht over de vernieuwing van de klokkestoel in 2023
- Eetcafé De Gouden Leeuw – Adres en openingstijden van het café
- Wandelnet.nl – Route-informatie over het Bonifatius Kloosterpad