Laatste update 30/09/2025 door Redactie
In het zuidoosten van de provincie Utrecht, aan de voet van de Utrechtse Heuvelrug, ligt het dorp Leersum. Het maakt deel uit van de gemeente Utrechtse Heuvelrug, samen met de plaatsen Doorn, Amerongen, Driebergen-Rijsenburg, Maarn, Overberg en Langbroek. Binnen een straal van 15 kilometer liggen ook de steden Veenendaal, Rhenen en Wijk bij Duurstede, die elk hun eigen karakter en bezienswaardigheden hebben.
Verklaring van de naam Leersum
De naam Leersum is waarschijnlijk afgeleid van het woord “leer”, dat in oud-Nederlands een open plek in het bos aanduidt. “Sum” zou kunnen verwijzen naar een nederzetting. Samen beschrijft dit een dorp dat ontstond in een open gebied tussen de bossen. Deze betekenis past goed bij de ligging van Leersum, dat grenst aan uitgestrekte natuurgebieden en historische landgoederen.
Geschiedenis
Leersum heeft een lange geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen. Het dorp ontwikkelde zich aan de rand van de Heuvelrug, waar vruchtbare grond en een strategische ligging zorgden voor groei. In de zestiende en zeventiende eeuw ontstonden hier boerderijen en landgoederen die het landschap nog steeds bepalen.
Een van de oudste gebouwen is de Hervormde Kerk van Leersum, ook wel de Michaëlkerk genoemd. De toren dateert uit circa 1500. De kerk is te bezoeken op afspraak via de koster. Adres: Kerkplein 1, 3956 CA Leersum. Bekijk de locatie op Google Maps. Meer informatie staat op pknleersum.nl.
Ten westen van het dorp ligt Kasteel Broekhuizen, tegenwoordig bekend als Parc Broekhuizen. Het landhuis werd oorspronkelijk gebouwd in 1650 en na een brand in 1906 hersteld in oude stijl. De voorgevel draagt het wapen van de familie Van Broeckhuysen, die al sinds 1294 in deze regio bezittingen had. Het kasteel is particulier bezit en niet vrij toegankelijk, maar vanaf de openbare weg goed zichtbaar. Adres: Broekhuizerlaan 2, 3956 NS Leersum. Bekijk de locatie op Google Maps. Meer informatie staat op parcbroekhuizen.nl.
Op het hoogste punt van de Donderberg staat de Tombe van Nellesteijn, een neoclassicistische toren uit 1818. Aan de voet ligt de grafkelder van de familie Van Nellesteijn. De toren is een rijksmonument en biedt uitzicht over de omgeving. Adres: Burgemeester van den Boschlaan T/O 63, 3956 DB Leersum. Bekijk de locatie op Google Maps. Meer informatie staat op Open Monumentendag Leersum.
Toeristische wetenswaardigheden Leersum
Leersum is een populaire bestemming voor wandelaars, fietsers en natuurliefhebbers. Het dorp ligt aan de rand van de Boswachterij Leersum, een natuurgebied van ruim 600 hectare. Dit bos bestaat uit de delen Leersumse Veld en De Hoogstraat, en is vooral begroeid met naaldhout. Hier worden bijzondere vogels gespot, zoals de boomvalk, wespendief, nachtzwaluw en in de winter de klapekster.
Voor wandelaars zijn er routes die starten in Leersum en voeren door bossen, heidevelden en langs vennen. Een populaire route loopt via de Donderberg, langs de Tombe van Nellesteijn en richting Amerongen. Fietsers kunnen gebruikmaken van het knooppuntennetwerk dat door de Utrechtse Heuvelrug loopt. Een mooie route voert langs Doorn, Maarn en Langbroek, met uitzicht op kastelen, landgoederen en boomgaarden.
In augustus vindt het jaarlijkse Bloemencorso Leersum plaats, het grootste evenement van de gemeente. Op 16 en 17 augustus 2025 rijden praalwagens door het dorp, begeleid door muziek en festiviteiten.
Streekgerechten en culinaire adressen
In Leersum kun je genieten van streekproducten zoals heidehoning, wildstoof en Utrechtse wijn. Restaurant De Remise serveert gerechten met lokale ingrediënten. Adres: Hoflaan 2, 3956 EE Leersum. Bekijk de locatie op Google Maps. Meer informatie staat op remiseleersum.nl.
In het nabijgelegen Amerongen ligt Buitenplaats Amerongen, een sfeervolle locatie voor evenementen en diners. Meer informatie staat op buitenplaatsamerongen.nl.
Seizoensgebonden activiteiten
In het voorjaar bloeien de rododendrons in het Broekhuizerpark, wat veel bezoekers trekt. In de zomer zijn er openluchtconcerten, zoals het Zomerconcert van het Nationaal Play-in Orkest op 17 augustus 2025 bij De Binder. In de herfst kleuren de bossen rondom Leersum goudgeel en rood. In de winter is het gebied populair bij wandelaars en bij voldoende sneeuw worden langlaufloipes uitgezet in het Leersumse Veld.
Bronnen
- PKN Leersum – Gebruikt voor informatie over de Hervormde Kerk en kerkelijke activiteiten.
- Parc Broekhuizen – Gebruikt voor informatie over Kasteel Broekhuizen en het Broekhuizerpark.
- Open Monumentendag Leersum – Gebruikt voor informatie over de Tombe van Nellesteijn.
- Utrechts Landschap – Gebruikt voor natuurgebieden Breeveen en Leersumse Veld, inclusief fauna.
- Staatsbosbeheer – Gebruikt voor wandelroutes en natuurontwikkeling in het Leersumse Veld.
- Langlaufen.nl – Gebruikt voor langlaufactiviteiten in Leersumse Veld.
- Bloemencorso Leersum – Gebruikt voor actuele informatie over het bloemencorso in augustus 2025.
- Da Capo Evenementen – Gebruikt voor het zomerconcert van het Nationaal Play-in Orkest.
- Restaurant De Remise – Gebruikt voor culinaire informatie en openingstijden.
- Buitenplaats Amerongen – Gebruikt voor informatie over evenementen en horeca in Amerongen.