Plaatsen > Nieuwersluis
Nieuwersluis ligt in de gemeente Loenen in de provincie Utrecht.
Het plaatsje Nieuwersluis ligt 15 km vanaf het hartje Amsterdam en 15 km vanaf hartje Utrecht aan de Rijksstraatweg, vroeger de Amsterdamse Straatweg geheten. De Rijksstraatweg is de oude weg van Amsterdam naar Utrecht en werd ooit aangelegd door Napoleon. De rijksstraatweg loopt grotendeels langs de mooie Vecht met al zijn buitens en koopmanshuizen.
Nieuwersluis is ontstaan doordat er een sluis in de Vecht werd aangelegd om de verbinding tussen Vecht en Angstel op hoog niveau te houden. Bij het binnenrijden van het dorp valt deze inundatiesluis direct op. Met deze damsluis kon het Vechtwater ten zuiden van Nieuwersluis worden opgestuwd waardoor ten oosten van de Vecht terreinen onder water konden worden gezet. In de Nieuwe wetering ligt ook nog een schut- annex inundatiesluisje.
In de Franse tijd rond 1672 in belang gegroeid door de vestiging van een versterking en een garnizoen. De latere kazerne Koning Willem III en het Fort Nieuwersluis zijn oa. nu nog de duidelijke tekenen van een verleden als garnizoensplaats. Het dorpsbeeld van Nieuwersluis wordt gekenmerkt door de karakteristieke brug over de Vecht en de door koning Willem III in 1867 gestichte kazerne. De Koning Willem III Kazerne heeft gefunctioneerd als een disciplinair depot voor dienstweigeraars en is nu in gebruik als een penitentiaire inrichting.
Verder is Fort Nieuwersluis, onderdeel van de Hollandse Waterlinie, een markant punt in het dorp. Dit fort is in 1673 aangelegd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Deze linie was lange tijd verboden gebied voor de mens. De verdedigingslinie werd aangelegd tussen 1815 en 1885 en wordt voorgedragen voor plaatsing op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. Halverwege de negentiende eeuw werd op Fort Nieuwersluis een torenfort gebouwd. Rond 1880 werden aarden wallen, geschutsopstellingen, een bomvrije kazerne en drie remises toegevoegd. Fort Nieuwersluis diende ter bescherming van o.a. de sluis, de Vechtkaden en de spoorweg Amsterdam-Utrecht. Als u vanuit Loenen Nieuwersluis binnenkomt langs de oostzijde van de Vecht let u dan op het grote aantal houten huizen. Deze huizen diende tbv het vrije schootsveld snel afgebroken te kunnen worden in tijden van oorlog
Inmiddels is het fort eigendom van de vereniging Natuurmonumenten. Het Fort is s winters de rustplaats voor veel vleermuizen, waaronder de baardvleermuis. Bosuil en sperwer broeden in het gebied. Omdat voor de fundering van het fort zand van elders werd gebruikt, staan er andere planten dan in de directe omgeving. Er groeien vogelmelk, kraailook en gewoon knoopkruid. Aan de rand van het fort staan knotwilgen. Het fort is toegankelijk tijdens excursies van mei tot oktober.
Koning Willem III Kazerne
Langs het Zandpad 3 vindt u de Koning Willem III Kazerne. In deze voormalige kazernewas van 1877 – 1896 een School voor zonen van dienende en/of gewezen militairen. Tussen 1922 – ???? Depot voor Discipline van het Korps Politietroepen. Van 1940 – 1945 was er een Tuchtklasse voor de Opbouwdienst en een Opleidingsschool Marechaussee gevestigd. Maar ook de Arbeidsdienst, Rijks Opvoedingsgesticht en Tuchtschool en het Centraal Bewaringskamp politieke gevangenen.
Vanaf 1946 is het een Depot en Detentiekamp van de Koninklijke Marechaussee,
met een straf- en tuchtklasse. In 1950 wordt de naam veranderd in Depot voor Discipline. In 1981 wordt de naam wederom gewijzigd in Militair Penitentiair Centrum. In 1997 wordt de kazerne overgedragen aan de Dienst Justitiële Inrichtingen, die er een Penitentiaire Inrichting voor Vrouwen vestigen. Defensie huurde er tot 1999 celruimte, alvorens te verhuizen naar de Majoor Mulderkazerne in Stroe. Sinds die tijd is het complex geheel in gebruik als “Vrouwengevangenis”. Er zijn vier penitentiaire inrichtingen voor vrouwen, in Breda, Zwolle, Nieuwersluis en Ter Peel.