Nuis, Groningen

Laatste update 09/10/2025 door Redactie

Nuis ligt in het westen van Groningen, in een groen en landelijk gebied tussen Marum (3 km), Niebert (1 km), Tolbert (7 km), Leek (9 km) en Opende (6 km). Het dorp heeft een langgerekte vorm en telt ongeveer 750 inwoners. De omgeving bestaat uit weilanden, houtwallen en historische boerderijen.

Verklaring van de naam Nuis

De naam Nuis komt van het middeleeuwse ‘In den Nuis’, wat ‘nieuwe huizen’ betekent. Het dorp ontstond als nederzetting langs een oude route tussen Marum en Leek, en groeide uit tot een lintdorp met agrarische bebouwing. De naam verwijst naar uitbreiding van bewoning in een gebied dat eerder onontgonnen was.

Geschiedenis

Nuis heeft een lange geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen. In de eerste helft van de 13e eeuw werd de hervormde kerk gebouwd. Deze kerk staat nog steeds in het dorp en is een herkenbaar punt in het landschap. De kerk is gebouwd in romano-gotische stijl en heeft een sober interieur met een houten gewelf en een preekstoel uit de 17e eeuw.

Van 1913 tot 1985 liep de tramlijn Groningen–Drachten door Nuis. Tot 1948 werd deze lijn gebruikt voor personenvervoer, daarna alleen voor goederen. De spoorbaan is inmiddels verdwenen, maar delen van het tracé zijn nog zichtbaar in het landschap.

Een belangrijk monument in het dorp is de Coendersborg, een herenhuis uit 1813 dat eigendom is van het Groninger Landschap. De borg ligt aan het oudste voetpad van Nederland, dat ook langs het steenhuis van Niebert voert. Achter de borg staat een muziekkoepel die in 1988 werd gebouwd, als vervanging van een eerdere koepel die veertig jaar in het dorp stond.

In de schuur achter de borg is het landbouwmuseum ’t Rieuw gevestigd. Dit museum is opgezet door de vereniging Even Omkieken en toont gereedschappen, gebruiksvoorwerpen en documenten die de ontwikkeling van de landbouw in de regio illustreren, vooral vóór de mechanisatie.

Toeristische wetenswaardigheden Nuis

Nuis is een rustige bestemming voor wie houdt van erfgoed, natuur en kleinschalige cultuur. Het dorp ligt in het Westerkwartier, een streek met coulisselandschap, houtwallen en historische dorpen.

Coendersborg

De Coendersborg is een monumentaal landhuis met parkbos, wandelpaden en een muziekkoepel.
Adres: Oudeweg 15, 9364 PP Nuis
Openingstijden: terrein vrij toegankelijk, gebouw op afspraak
Entree: gratis
OV: buslijn 85 vanaf Leek, uitstappen bij halte Nuis
Parkeren: gratis bij de borg
Google Maps-link

Museum ’t Rieuw

Het landbouw- en streek-museum ’t Rieuw toont de geschiedenis van het boerenleven in Groningen.
Adres: Oudeweg 17a, 9364 PR Nuis
Openingstijden: april t/m oktober, zondag 13:30–17:00 uur
Entree: €3
OV: buslijn 85 vanaf Marum
Parkeren: bij de borg
Google Maps-link

Hervormde Kerk

De kerk van Nuis is een romaans-gotisch gebouw uit de 13e eeuw.
Adres: Nieuweweg 29, 9364 PA Nuis
Openingstijden: op afspraak en tijdens diensten
Entree: gratis
OV: buslijn 85 vanaf Leek
Parkeren: gratis in het dorp
Google Maps-link

Fiets- en wandelroutes

Vanuit Nuis starten diverse routes door het Westerkwartier. Een populaire wandeling is het pad langs de Coendersborg, het Nieberter steenhuis en de oude trambaan. Hier worden regelmatig grutto’s, kieviten en roodborsttapuiten gespot. In het voorjaar bloeien dotterbloemen, pinksterbloemen en fluitenkruid. Een aanbevolen route is beschikbaar via allewandelroutes.nl.

Streekproducten en gastronomie

Binnen 2 km van Nuis ligt een boerderijwinkel met Groningse kaas, honing, eieren en seizoensgroenten. In Marum en Niebert zijn eetgelegenheden die streekgerechten serveren zoals mosterdsoep, stoofpot van Blaarkop-rund en kruidkoek.

Lokale evenementen in 2026

Seizoensactiviteiten

In de lente trekken veel vogels naar het coulisselandschap. In de zomer zijn de wandelroutes en het museum populair. In de herfst kleuren de houtwallen en boomgroepen prachtig. In de winter is het landschap stil en uitgestrekt, met kans op het spotten van velduilen, buizerds en sneeuwgorzen.

Gemeente en streek

Nuis ligt in de gemeente Westerkwartier, die bestaat uit:

Deze streek staat bekend om haar kleinschalige landbouw, historische dorpen, coulisselandschap en rijke natuur. Het is een gebied waar rust, erfgoed en buitenleven samenkomen.

Bronnen

Plaats een reactie