Laatste update 28/08/2025 door Redactie
In het westen van West-Friesland, aan de oever van het Markermeer, ligt het dorp Wijdenes. Het behoort tot de gemeente Drechterland, waarin ook de dorpen Oosterleek, Venhuizen, Hem, Hoogkarspel, Westwoud en Schellinkhout liggen. Nabijgelegen steden zijn Hoorn en Enkhuizen. Het landschap wordt gekenmerkt door uitgestrekte weilanden, oude dijklinten, fruitboomgaarden en de beschutte waterkust.
Verklaring van de naam
De herkomst van de naam Wijdenes wordt vaak gekoppeld aan het Oudnederlandse ‘wijt’ (breed) en ‘nes’ (landtong of vooruitspringend stuk land in het water). Gezien de ligging aan het Markermeer zou de naam kunnen verwijzen naar een brede landtong die vroeger in het IJsselmeergebied uitstak.
Geschiedenis
Wijdenes ontstond in de middeleeuwen als dijkdorp op de Westfriese Omringdijk, die bescherming bood tegen overstromingen vanuit de voormalige Zuiderzee. Eeuwenlang was de visserij, samen met landbouw, de belangrijkste bron van inkomsten. Vóór de aanleg van de Afsluitdijk was het dorp verbonden met een open Zuiderzee en kende het een actieve haven.
Met de afsluiting van de Zuiderzee in 1932 en de daaropvolgende veranderingen in de visstand nam de beroepsvisserij sterk af. De voormalige haven van Wijdenes slibde dicht. Dankzij het Recreatieschap Westfriesland kreeg de plek later een nieuwe bestemming als vluchthaven en recreatieterrein.
Toeristische wetenswaardigheden
Vluchthaven Wijdenes
Adres: Zuiderdijk, Wijdenes
Openingstijden: vrij toegankelijk
Entree: gratis
Faciliteiten: aanlegsteigers, picknickplekken, zwem- en vismogelijkheden
Parkeren: kleine parkeerplaats nabij de dijk
Google Maps: Vluchthaven Wijdenes
Westfriese Omringdijk
De historische dijk is ideaal voor fiets- en wandeltochten met uitzicht over het Markermeer en het achterland. Startpunt bij de vluchthaven; aansluitingen op het fietsknooppuntennetwerk.
Oosterleek en Venhuizen
Op korte fietsafstand liggen deze dorpen met historische gevels, kerken en kleine musea.
Lokale tips en weetjes
- In het voorjaar bloeien in de omgeving fruitbomen, met name appel- en perenbomen in kleine boomgaarden tussen Wijdenes en Venhuizen.
- Langs de dijk bij Wijdenes zijn meerdere vogelkijkpunten, vooral interessant voor het spotten van trekvogels in het najaar.
- Jaarlijks organiseert de dorpsvereniging een Zomerfestijn met markt, muziek en watersportactiviteiten.
- Aan de noordkant van de vluchthaven ligt een klein strandje dat geliefd is bij gezinnen op warme dagen.
- In de herfst vinden langs de dijk regelmatig kleinschalige hardloop- en wielerwedstrijden plaats.
Minder bekende plekken
- Een kunstwerk in de vorm van een houten scheepsromp bij de vluchthaven herinnert aan het vissersverleden.
- Smalle landweggetjes achter het dorp leiden naar oude stolpboerderijen met kleurrijke luiken.
- Bij laag water zijn vanaf de dijk restanten van oude beschoeiingen zichtbaar, overblijfselen van vroegere golfbrekers.
Bronnen
- Gemeente Drechterland – Gebruikt voor gemeentelijke indeling, overzicht van dorpen en voorzieningen in Wijdenes en omgeving.
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed – Gebruikt voor historische informatie over de Westfriese Omringdijk en het visserijverleden.
- ANWB – Gebruikt voor recreatieve fiets- en wandelroutes, beschrijving van de Vluchthaven Wijdenes en bezienswaardigheden in de regio.