Laatste update 28/08/2025 door Redactie
Te midden van het landelijke Alblasserwaard, in de provincie Zuid-Holland, ligt het dorp Wijngaarden. Het behoort tot de gemeente Molenlanden, waarin ook dorpen als Bleskensgraaf, Molenaarsgraaf, Brandwijk, Goudriaan, Ottoland en Oud-Alblas vallen. Wijngaarden ligt op korte afstand van steden als Dordrecht en Gorinchem, en wordt omgeven door open polderland, sloten en karakteristieke boerderijen.
Verklaring van de naam
De naam Wijngaarden kan verwijzen naar ‘gaarden’ (omheinde boom- of wijntuinen), mogelijk afkomstig uit een tijd waarin hier daadwerkelijk wijnstokken of fruitbomen stonden. Ook kan het woord ‘wij’ in de oude betekenis van ‘heilige plek’ een rol hebben gespeeld in de naamgeving.
Geschiedenis
Wijngaarden is ontstaan als lintdorp op een hogere oeverwal, omringd door veen- en kleigronden die in de loop der eeuwen zijn ingepolderd. De landbouw – vooral veeteelt en akkerbouw – vormde lange tijd de economische basis. De aanwezigheid van knotwilgen, sloten en boerentuinen geeft het dorp nog altijd het beeld van een klassiek Hollands agrarisch lintdorp.
Een markant gebouw in het dorp is de Nederlands Hervormde Kerk, die zorgvuldig is gerestaureerd en een belangrijk herkenningspunt vormt in de dorpskern. De geschiedenis van het dorp wordt bewaard in de Oudheidkamer Wijngaarden, beheerd door de Historische Vereniging Binnenwaard.
Vlak bij het dorp ligt de ingang van het Alblasserbos, een natuurgebied dat is aangelegd op voormalige landbouwgrond en nu een geliefde plek is voor wandelaars, fietsers en natuurliefhebbers. Hier bevindt zich ook het Educatief Streekcentrum Alblasserbos, waar bezoekers meer leren over natuur, landschap en streekgeschiedenis.
Toeristische wetenswaardigheden
Nederlands Hervormde Kerk
Adres: Dorpsstraat, Wijngaarden
Openingstijden: Op afspraak of tijdens diensten en evenementen
Entree: Gratis, donatie welkom
Parkeren: In de directe omgeving
Google Maps: Nederlands Hervormde Kerk Wijngaarden
Oudheidkamer Wijngaarden
Adres: Dorpsstraat, Wijngaarden
Openingstijden: Op afspraak of tijdens open dagen
Google Maps: Oudheidkamer Wijngaarden
Alblasserbos en Educatief Streekcentrum
Adres: Biesboschweg, Wijngaarden
Openingstijden: Dagelijks toegankelijk; streekcentrum afhankelijk van programma
Entree: Gratis toegang tot het bos; streekcentrum soms tegen geringe vergoeding
Parkeren: Bij de ingang van het bos
OV: Busverbinding naar Wijngaarden vanuit Sliedrecht of Dordrecht
Google Maps: Alblasserbos
Lokale tips en weetjes
- In het voorjaar zijn de sloten en bermen rond Wijngaarden rijk aan bloeiende dotterbloemen en fluitenkruid.
- Jaarlijks wordt er een dorpsfeest georganiseerd, vaak met oude ambachten, muziek en streekgerechten.
- Fietsers kunnen vanaf Wijngaarden eenvoudig aansluiten op de knooppuntroutes richting Kinderdijk met zijn UNESCO‑molens.
- In het Alblasserbos zijn speciale ruiterpaden en picknickplekken aangelegd.
- In de omgeving bevinden zich diverse historische boerderijen met karakteristieke rieten daken en houten luiken.
Minder bekende plekken
- Een klein kunstwerk in het dorp herdenkt de geschiedenis van de landbouw in de Alblasserwaard.
- Onverharde wandelpaadjes langs oude kades bieden uitzicht over de polders en weidevogels.
- Restanten van vroegere scheepvaartverbindingen zijn nog te herkennen in de slotenstructuur rond het dorp.
Bronnen
- Gemeente Molenlanden – Gebruikt voor gemeentelijke indeling, overzicht van kernen en actuele voorzieningen in Wijngaarden en omgeving.
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed – Gebruikt voor historische en bouwkundige informatie over de Nederlands Hervormde Kerk en andere erfgoedlocaties.
- ANWB – Gebruikt voor recreatieve routes, bezienswaardigheden en natuurgebieden zoals het Alblasserbos.