Laatste update 28/08/2025 door Redactie
In het westen van Zeeuws‑Vlaanderen, dichtbij de Belgische grens, ligt het dorp Zuidzande. Het valt onder de gemeente Sluis, die verder bestaat uit kernen als Aardenburg, Breskens, Cadzand, Eede, Groede, Hoofdplaat, Nieuwvliet, Oostburg, Retranchement, Schoondijke, Sint Kruis en Waterlandkerkje. De omgeving wordt gekenmerkt door open polderlandschappen, slingerende dijken, kleine natuurgebieden en brede stranden aan de Noordzeekust. Nabijgelegen steden zijn Brugge en Knokke‑Heist in België en Terneuzen in Zeeland.
Verklaring van de naam
De naam Zuidzande verwijst naar een vroegere zandbank in de monding van de Zwinarm. “Zand” verwijst naar de oorspronkelijke onbegroeide ligging, terwijl “zuid” waarschijnlijk gebruikt werd om onderscheid te maken met andere zandbanken of nederzettingen in de regio.
Geschiedenis
Ooit was Zuidzande een zandbank in zee, die door inpoldering in de late middeleeuwen werd omgevormd tot bewoonbaar gebied. In de 16e eeuw werd het dorp opnieuw door het water verzwolgen, maar begin 17e eeuw herbedijkt. Sindsdien ontwikkelde Zuidzande zich tot een agrarische gemeenschap.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het dorp zwaar getroffen. Op 29 oktober 1944 werd Zuidzande bevrijd, na weken van beschietingen. Ter herinnering werd in 2004 een oorlogsmonument onthuld: een bronzen, gehavende keukenstoel op een voetstuk van rode baksteen, voorzien van een plaquette met de namen van lokale slachtoffers.
Tegenwoordig beschikt het dorp over basisvoorzieningen zoals een school, enkele winkels, een hotel en het multifunctionele gebouw De Zevendraaier.
Toeristische wetenswaardigheden
Oorlogsmonument Zuidzande
- Locatie: Mariastraat, Zuidzande
- Toegankelijk: vrij te bezoeken
- Bijzonder: symbolische voorstelling van een verlaten stoel als teken van verlies
- Google Maps: Oorlogsmonument Zuidzande
Dorpskern
- Rustige dorpsstraatjes met kleinschalige horeca
- Parkeren: gratis in het centrum
- OV: busverbindingen naar Oostburg en omliggende dorpen
Kust en natuur
- Strand van Cadzand en natuurgebied Het Zwin liggen op korte fietsafstand
- Activiteiten: fietsen, wandelen, vogels spotten
Lokale tips en weetjes
- In augustus is er een dorpsfeest met braderie, muziekoptredens en streekgerechten.
- Zuidzande is een goed startpunt voor fietsroutes door het grensgebied, met stops in Belgische dorpjes als Sluis‑Knokke en Retranchement.
- In de polder rondom het dorp zijn in het voorjaar vaak grote groepen ganzen en steltlopers te zien.
- Restaurantkeukens in de regio staan bekend om hun gerechten met Zeeuwse mosselen en zeekraal.
- In de herfst is het landschap fotogeniek door de lage zon en lange schaduwen over de akkers.
Minder bekende plekken
- Restanten van oude veldwegen richting Nieuwvliet en Oostburg zijn nog zichtbaar in het landschap.
- Aan de rand van het dorp ligt een kleine boomgaard waar in de zomer lokaal fruit wordt verkocht.
- Bij helder weer zijn vanaf de omringende dijken de Belgische kust en het hinterland te zien.
Bronnen
- Gemeente Sluis – Informatie over gemeentelijke indeling, voorzieningen en evenementen.
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed – Gegevens over de geschiedenis, dijken en het oorlogsmonument in Zuidzande.
- Zeeuws Archief – Historische feiten over de herkomst van de naam Zuidzande, overstromingen en inpoldering.