In februari 1825 werd Nederland getroffen door een van de grootste natuurrampen van de 19e eeuw: de Stormvloed van 1825. Deze ramp kostte honderden mensen het leven, verwoestte dorpen en zette hele regio’s onder water. Toch is deze gebeurtenis bij velen onbekend — een vergeten hoofdstuk in onze waterstaatkundige geschiedenis.
De Oorzaak: Storm + Springtij = Ramp
Van 3 tot 5 februari 1825 raasde een krachtige noordwesterstorm over de Noordzee. Tegelijkertijd was het springtij, waardoor het waterpeil extra hoog kwam te staan. De combinatie van storm en getij stuwde het zeewater diep het land in, vooral via de Zuiderzee en de Waddenzee.
De dijken waren verzwakt door eerdere stormen en zware regenval in de maanden ervoor. Veel dijken bleken te laag of doorweekt — en bezweken onder de druk van het water.
Getroffen Gebieden
De stormvloed trof een groot deel van het land:
- Overijssel: zwaarst getroffen, met 305 dodelijke slachtoffers. De Kop van Overijssel overstroomde volledig.
- Friesland: dijkdoorbraken bij Lemsterland en Schoterzijl zetten het zuiden van de provincie onder water.
- Noord-Holland: de dijk bij Durgerdam brak, waardoor Waterland blank kwam te staan.
- Groningen: het Oldambt en Delfzijl liepen onder, net als delen van Paddepoel.
In totaal kwamen 379 mensen om het leven in Nederland. Tienduizenden stuks vee verdronken en de schade werd geschat op 29 miljoen gulden — omgerekend zo’n 500 miljoen euro.
Gevolgen en Herinnering
De ramp leidde tot lokale verbeteringen in dijkbouw, maar er kwam geen nationale aanpak zoals bij de Watersnoodramp van 1953. Pas na de overstroming van 1916 werd serieus werk gemaakt van grootschalige waterveiligheid, wat uiteindelijk leidde tot de Afsluiting van de Zuiderzee in 1932.
Toch leeft de herinnering aan 1825 voort in verhalen, monumenten en archieven. In dorpen als Munnekeburen en Wolvega doen nog steeds legendes de ronde over wonderbaarlijke reddingen — zoals een bron van zoet water midden in het zoute overstromingsgebied.
Bezoekplaatsen met Herinnering aan 1825
| Locatie | Wat te zien |
|---|---|
| Durgerdam (NH) | Monument bij de Stenen Beer, waar de dijk doorbrak. |
| Blokzijl (OV) | Historisch stadje dat net gespaard bleef, met verhalen over de overstroming. |
| Lemmer (FR) | Dijkversterkingen en museale verwijzingen naar de ramp. |
| Wolvega (FR) | Archieven en lokale verhalen over de wonderbron en reddingsacties. |
Wil je meer weten over deze vergeten ramp? Bekijk het overzicht op KNMI’s pagina over de stormvloed van 1825.