Laatste update 29/09/2025 door Redactie

Het Nederlandse waddengebied is een uniek landschap van zee, zand, wind en stilte. Verspreid langs de noordkust liggen tientallen eilanden en zandplaten, elk met een eigen karakter en geschiedenis. Sommige zijn bruisende vakantiebestemmingen, andere zijn ongerepte natuurreservaten. En dan zijn er nog de eilanden die ooit bestonden, maar door de zee zijn opgeslokt. In dit artikel nemen we je mee langs alle Nederlandse Waddeneilanden: bewoond, onbewoond, verdwenen en vergeten.

De vijf bewoonde Waddeneilanden

Nederland kent vijf officiële bewoonde Waddeneilanden, van west naar oost:

• Texel – Het grootste eiland, bekend om zijn natuur, schapen en brede stranden.
• Vlieland – Rustig en autoluw, met uitgestrekte duinen en bossen.
• Terschelling – Populair bij natuurliefhebbers en festivalgangers (Oerol).
• Ameland – Gezinsvriendelijk, met charmante dorpen en fietspaden.
• Schiermonnikoog – Het kleinste bewoonde eiland, grotendeels Nationaal Park.

Deze eilanden vormen samen het bekende acroniem TVTAS en zijn goed bereikbaar per veerboot.

De onbewoonde Waddeneilanden en zandplaten

Naast de bewoonde eilanden liggen er diverse onbewoonde eilanden en zandplaten, vaak ontoegankelijk voor publiek en van groot ecologisch belang:

• Engelsmanplaat – Tussen Ameland en Schiermonnikoog, bekend bij wadlopers.
• Griend – Ten zuiden van Terschelling, ooit bewoond, nu vogelreservaat.
• Noorderhaaks (Razende Bol) – Ten westen van Texel, rustgebied voor zeehonden.
• Richel – Tussen Vlieland en Terschelling, broedplaats voor vogels.
• Rif – Zandplaat bij Schiermonnikoog.
• Robbenbank – Onderwaterzandbank, belangrijk voor zeezoogdieren.
• Rottumerplaat – Begroeid natuurgebied, verboden voor publiek.
• Rottumeroog – Oostelijkste eiland, met duinen en broedvogels.
• Simonszand – Zandplaat bij Groningen, niet officieel een eiland.
• Zuiderduintjes – Zandplaat bij Rottumeroog.

Niet alle zandplaten worden als eiland erkend. Volgens officiële criteria moet een Waddeneiland minimaal 160 hectare groot zijn en bij vloed niet overspoeld raken.

Verdwenen en opgeslokte Waddeneilanden

De Waddenzee is een dynamisch landschap. Door stormen, zeespiegelstijging en natuurlijke processen zijn sommige eilanden verdwenen of samengevoegd met andere:

• Ambulon – Verloren eiland dat volgens legendes aan Ameland voorafging.
• het Bosch – verloren Waddeneiland in het Groninger wad,
• Buitengrind – Voormalig eiland, nu deel van de kustlijn.
• Flevum – Historisch eiland dat verdween bij de vorming van het IJsselmeer.
• Griend – Ooit bewoond met een kloosterschool, grotendeels verzwolgen tijdens de Sint-Luciavloed van 1287.
• Heffezand – verloren Waddeneiland in het Groninger wad,
• Korenzand – verloren Waddeneiland in het Groninger wad
• Onrust – Zandplaat die in de 19e eeuw aan Texel vastgroeide.
• Texalia – Vergeten eiland dat ooit ten zuiden van Texel lag.
• Wieringen – Oorspronkelijk een Waddeneiland, nu verbonden met het vasteland.
• Wuxalia – Mythisch eiland uit oude zeekaarten, nooit bevestigd.

Deze eilanden herinneren ons eraan dat de Waddenzee voortdurend verandert – wat vandaag land is, kan morgen weer zee zijn.

Ecologische en culturele waarde

De Waddeneilanden maken deel uit van het UNESCO Werelderfgoed Waddenzee. Ze zijn cruciaal voor trekvogels, zeehonden, zeldzame planten en mariene biodiversiteit. Tegelijkertijd dragen ze een rijke culturele geschiedenis, van vissersdorpen tot kloosters en legendes.

Wil je meer ontdekken over een specifiek eiland, of zelf een verhaal delen over een vergeten plek in het waddengebied? VakantielandNederland.nl verzamelt lokale kennis, reiservaringen en historische inzichten om het unieke karakter van Nederland zichtbaar te maken. Samen houden we de verhalen van de Wadden levend.