Laatste update 25/09/2025 door Redactie
Kennemerland ligt in het westen van Noord-Holland, tussen de Noordzee en het veenweidegebied. De streek loopt van Alkmaar tot het Noordzeekanaal bij IJmuiden en Beverwijk. In het oosten grenst Kennemerland aan plaatsen als Haarlem, Heemskerk, Castricum en Limmen. Het landschap bestaat uit duinen, strandwallen, polders en oude dorpslinten. Door de afwisseling van natuur en cultuur is het gebied aantrekkelijk voor wandelaars, fietsers en rustzoekers.
Verklaring van de naam Kennemerland
De naam Kennemerland komt van de Kennemers, een Germaanse stam die hier in de vroege middeleeuwen leefde. Het achtervoegsel “-land” verwijst naar hun woongebied. De naam duidt op het kustgebied ten zuiden van Alkmaar, waar duinen en strandwallen het landschap bepalen. Tegenwoordig omvat Kennemerland ook delen van het binnenland.
Geschiedenis
Kennemerland heeft een lange geschiedenis. De oudste dorpen lagen op strandwallen, die duizenden jaren geleden ontstonden als oude kustlijnen. Hier lagen akkers en wegen zoals de Herenweg, die nog steeds bestaat.
In de 17e eeuw werd het gebied rond Heerhugowaard drooggelegd. Deze polder kreeg later een stedelijke functie. In het zuiden bleef het landschap grotendeels behouden. Alleen bij het Noordzeekanaal, rond IJmuiden en Beverwijk, ontstond industrie in de 20e eeuw.
De duinen zijn belangrijk voor de drinkwatervoorziening. Grote delen zijn beschermd natuurgebied. Hier groeien zeldzame planten en leven bijzondere dieren. Omdat er geen grote badplaatsen zijn, is het duingebied rustig gebleven.
Toeristische wetenswaardigheden Kennemerland
Kennemerland biedt duinen, bossen, strand, polders en historische dorpen. De afwisseling van open ruimte en beslotenheid maakt het gebied geschikt voor dagtochten en korte vakanties.
Natuur en duinen
De duinen zijn breed en gevarieerd. Bij Camperduin gaan ze over in de Hondsbossche Zeewering, een hoge dijk die de kust beschermt. In het zuiden liggen de Kennemerduinen, onderdeel van Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Hier leven damherten, konikpaarden en boomleeuweriken.
Er zijn veel wandel- en fietspaden. Een populaire route loopt van Bloemendaal aan Zee via Overveen naar Santpoort-Noord. Je ziet duinvalleien en open duinlandschap.
Dorpen en strandwallen
Tussen de duinen en het veenweidegebied ligt de zeezandzone. Hier liggen zandruggen, de strandwallen. Op deze ruggen liggen dorpen als Limmen, Castricum en Heemskerk, met oude boerderijen en kerken.
Langs de Herenweg zie je resten van landgoederen en buitenplaatsen. In Bakkum en Egmond-Binnen liggen kloosterterreinen en akkers die al eeuwen worden gebruikt.
Cultuur en erfgoed
In Castricum ligt het Huis van Hilde, een archeologisch museum met vondsten uit Kennemerland. Adres: Westerplein 6, 1901 NA Castricum. Google Maps
In Heemskerk kun je wandelen op Landgoed Marquette, met een kasteel, parkbos en vijvers. Adres: Marquettelaan 1, 1968 JT Heemskerk. Google Maps
In Egmond aan den Hoef ligt de ruïne van het middeleeuwse Slot op den Hoef, met een klein museum en concerten in de zomer. Adres: Slotweg 46, 1934 CM Egmond aan den Hoef. Google Maps
Streekgerechten en horeca
In Kennemerland vind je boerderijwinkels met zuivel, duinhoning en seizoensgroenten. In Limmen en Bakkum liggen kwekerijen met tulpen, bollen en fruit.
Aanraders zijn:
- Restaurant De Oude Keuken in Castricum, met lokale ingrediënten en een rustige sfeer.
- Strandpaviljoen Struin in Camperduin, met uitzicht op de Hondsbossche Zeewering en visgerechten. Adres: Heereweg 407, 1871 GL Schoorl. Google Maps
Fiets- en wandelroutes
Kennemerland heeft veel paden. De Strandwallenroute voert langs zandruggen, dorpen en landgoederen. De Duin- en Polderroute combineert duinen met veenweiden en molens.
Een mooie wandeling is de Kennemerduinenroute, die start bij het bezoekerscentrum in Overveen en loopt door het Nationaal Park. Deze route staat op allewandelroutes.nl.
Seizoensactiviteiten
In het voorjaar bloeien de bollenvelden rond Limmen en Heiloo, vooral tussen 15 en 25 april. In de zomer zijn er open tuindagen bij kwekerijen. In de herfst kun je wild proeven in streekrestaurants. In de winter is het duingebied rustig en geschikt voor lange wandelingen.
Bronnen
- Staatsbosbeheer – Ecologische informatie over Kennemerduinen en duinbeheer
- PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland – Beheer en recreatie in duingebied IJmuiden
- Molendatabase – Informatie over molens in Kennemerland
- Boerengids.nl – Boerderijwinkels in de duinstreek
- Allewandelroutes.nl – Wandelroutes in Kennemerland en omgeving
- Bloemendagen Limmen – Bloeiperioden en evenementen in Limmen
- Heiloo-Online – Nieuws en bloeimomenten van bollenvelden rond Heiloo
- Egmond: De bakermat van Holland – Historie, evenementen en bezoekersinformatie
- Huis van Hilde – Archeologie, tentoonstellingen en openingstijden
- Landgoed Marquette – Bezoekersinformatie en wandelmogelijkheden
- Strandpaviljoen Struin – Menukaart en locatie Camperduin