Nigtevecht, Utrecht

Laatste update 08/10/2025 door Redactie

Nigtevecht ligt in het noordelijke deel van de provincie Utrecht, aan de westelijke oever van de rivier de Vecht en vlak bij het Amsterdam-Rijnkanaal. Het dorp grenst aan Weesp (2 km), Muiden (6 km), Abcoude (7 km), Loenen aan de Vecht (5 km), Vreeland (9 km), Nederhorst den Berg (3 km) en Baambrugge (8 km). De omgeving bestaat uit rivieren, dijken en historische dorpslinten. Dankzij de ligging tussen waterwegen en landgoederen is Nigtevecht goed bereikbaar voor toeristen die rust en cultuur zoeken.

Verklaring van de naam Nigtevecht

De naam Nigtevecht is waarschijnlijk afgeleid van “Niftar Vecht”, wat ‘langs de Vecht’ betekent. Deze verklaring sluit aan bij het nabijgelegen gebied Niftarlake, dat dezelfde oorsprong heeft. De naam ‘Nichtevecht’ verscheen voor het eerst in een officieel document uit 1327, waarin het dorp werd aangeduid als schoutambacht. De ligging aan de rivier en de vruchtbare gronden maakten het tot een aantrekkelijke plek voor bewoning.

Geschiedenis

Nigtevecht ontstond op een rivierduin langs de binnenbocht van de Vecht. In de middeleeuwen kende het dorp een periode van welvaart. Schippers en vissers verdienden hier hun brood, en de streek was een veilige doorgangsroute. Na 1122 kwam het dorp in een Utrechtse enclave, omringd door Hollands grondgebied. Eerst stond het onder het gezag van de bisschop, later werd het een erfelijke heerlijkheid.

Vanaf de 15e eeuw kreeg Nigtevecht te maken met plunderingen en brandstichtingen. In 1528 brandden Gelderse troepen het dorp plat. In 1673 staken Franse soldaten onder leiding van de Marquis de Boufflers het dorp opnieuw in brand. Twee jaar later veroorzaakte een storm een dijkdoorbraak bij de Zeeburger- en Diemerzeedijk, waardoor de polders tot aan Breukelen onder water kwamen te staan.

In 1630 liet Godard van Reede de Reevaart graven, een kanaal dat de bocht van de Vecht afsneed. Hierdoor verloor het dorp zijn scheepvaartfunctie. Later werd bij Nederhorst den Berg een dam aangelegd, waardoor de Reevaart werd gestremd. Dit leidde tot een toename van pleziervaart op de oude Vecht.

In 1676 droegen de Staten van Utrecht de heerlijkheid over aan de Heer van Zuilen. Rond 1850 was Mr. Willem Huydecoper, commissaris van Amsterdam, eigenaar van de heerlijkheid. In 1788 werd het dorp geplunderd door Pruisische soldaten, die zilverwerk en geld uit de diakoniekist meenamen. In 1812 voegden de Fransen Nigtevecht samen met Nederhorst den Berg en Ankeveen, maar in 1818 werd dit ongedaan gemaakt.

In de 18e eeuw brachten Amsterdamse kooplieden en regenten meer welvaart. Langs de Vecht verrezen statige huizen, waarvan er nog steeds enkele het dorpsbeeld bepalen. In 1892 werd het Merwedekanaal voltooid, dat later werd verbreed en sinds 1952 bekendstaat als het Amsterdam-Rijnkanaal. De sluis tussen het kanaal en de Vecht was belangrijk voor zandtransport, maar is inmiddels buiten gebruik.

Toeristische wetenswaardigheden Nigtevecht

Nigtevecht heeft een beschermd dorpsgezicht met een karakteristiek centrum. De Dorpsstraat wordt gekenmerkt door steegjes, een dorpspomp en bebouwing uit de 18e en 19e eeuw. De ligging aan de Vecht maakt het dorp aantrekkelijk voor wandelaars, fietsers en watersporters.

Een opvallend monument is de Dorpskerk, die meerdere keren is herbouwd na verwoestingen. De kerk ligt aan Dorpsstraat 45, 1393 NE Nigtevecht en is op afspraak te bezichtigen. Google Maps-link

De historische dorpspomp staat naast Dorpsstraat 51, 1393 NG Nigtevecht en is een rijksmonument. Google Maps-link

Langs de rivier liggen buitenplaatsen zoals Zwaanwijck, gelegen aan Klompweg 46, 1393 PM Nigtevecht. Dit landhuis is gebouwd in de 18e eeuw en heeft een tuin aan het water. Google Maps-link

Een bijzondere locatie is het Fort bij Nigtevecht, onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Het fort ligt aan de westkant van het dorp en is bereikbaar via wandel- / Foets route over het Amsterdam-Rijnkanaal. Het terrein is beperkt toegankelijk, maar het fort is zichtbaar vanaf de openbare weg. Google Maps-link

Langs de rivier de Vecht loopt een wandelroute met uitzicht op historische panden en het omliggende landschap. Deze route is beschikbaar via allewandelroutes.nl.

Hier worden vogels gespot zoals de ijsvogel, fuut en blauwe reiger. Ook groeien er planten als watermunt, lisdodde en moerasandoorn.

In het voorjaar bloeien de bermen met fluitenkruid en koolzaad. In de zomer zijn er vaartochten en kleinschalige evenementen. In de herfst kleuren de bomen langs de rivier goudgeel. In de winter is het gebied populair bij wandelaars en fotografen.

Bronnen

Plaats een reactie