Plaatsen > Alkmaar

Alkmaar is een gemeente en woonkern in de provincie Noord-Holland. Alkmaar is een historische vestingstad, die eeuwenlang een strategische ligging had op het kruispunt van landweg en waterwegen.

De geschiedenis van Alkmaar begon in de 10e eeuw als een agrarisch dorp, een geestdorp, op de locatie waar nu de Sint Laurenskerk staat. Dit dorp werd gebouwd op de  Noord-zuid lopende strandwal van wat we tegenwoordig het Kennemerland noemen. Deze strandwal was het enige bewoonbare deel midden in een moeras met rondom het water van de Berger- en Egmondermeer en de Schermer. De rivier de Rekere vormde de verbinding tussen het noordelijke waddengebied en de Schermer.

Alkmaar ligt net buiten de Omringdijk van Westfriesland, dat net ten noorden van de stad begint. Alkmaar was voor de graven van Holland in de Middeleeuwen Alkmaar de uitvalsbasis om Westfriesland te veroveren. Er hebben tussen Alkmaar en Oudorp drie kastelen gestaan.

In 1573 begon de bouw van de verdedigingswerken toen de Spanjaarden Alkmaar belegerden. Het is de Spanjaarden niet gelukt de stad te veroveren. Deze overwinning op de Spanjaarden vormde het keerpunt in de strijd en wordt nog elk jaar gevierd op 8 oktober tijdens het Alkmaars Ontzet; ‘Bij Alkmaar begint de victorie’

Alkmaar ontwikkelde zich, gelegen aan de goede en strategische waterwegen, tot handelsstad.

Alkmaar is tegenwoordig vooral Hollands kaasstad. Gedurende het seizoen wat vanaf de eerste vrijdag in april t/m de eerste vrijdag in september loopt, wordt hier op vrijdagmorgen van 10 tot 12.30 uur een traditionele kaasmarkt gehouden. De kazen worden door handelaren via handjeklap verkocht. Daarna komt het 400 jaar oude kaasdragersgilde in actie komt om met berries de kaas af te voeren, nadat de partij in de Waag is gewogen. In het Waaggebouw is het Kaasmuseum gevestigd waarin alles over zuivelbereiding wordt verteld.

Alkmaar is historisch, met ruim 400 monumenten. De Waag, in de meest oorspronkelijke vorm uit de 14e eeuw, het 16e eeuwse Stadhuis, de Grote St. Laurenskerk en de vele hofjes, gevels en grachten geven de stad een aparte uitstraling. De historische binnenstad van Alkmaar krijgt extra bescherming. De gemeente is voornemens vanaf 2007 zo’n duizend panden in het centrum de status ‘beeldbepalend’ te geven. Deze panden kunnen alleen in uitzonderingsgevallen gesloopt worden.

Met het verleden als decor heeft de stad een modern winkelbestand met een breed aanbod. Naast de vooral kleinschalige winkels in het oude centrum staat aan de rand van het Noord Hollands Kanaal de Noorder Arcade met grootschalige winkelvoorzieningen.
Alkmaar is de grootste stad in de regio en daardoor ook het uitgaanscentrum. Er is een scala aan restaurants van diverse aard, terrassen en cafeetjes, maar ook theaters en musea. Ook worden er talrijke evenementen georganiseerd als Alkmaars Ontzet, Culinair Plaza en Kaasstad Jazz. Ontspanning is ook te vinden in het nabijgelegen recreatiegebied Geestmerambacht, de parken of de sportvoorzieningen.

Het recreatiegebied Geestmerambacht, dat ten noorden van Alkmaar ligt, biedt allerlei mogelijkheden voor recreatie in een natuurlijke omgeving. Er zijn fiets- en wandelpaden, een plas met stranden, bos, rietoevers en een natuurgebied. Het is aantrekkelijk voor fietsers, wandelaars, gezinnen met jonge kinderen, trimmers, natuurliefhebbers en watersporters.

Het gebied Alkmaardermeer en Uitgeestermeer ligt in het hart van Noord-Holland, tussen Alkmaar en Haarlem. Het meer van 660 hectare biedt talrijke mogelijkheden voor recreatie op en in het water. Rondom het meer liggen recreatieterreinen (Dorregeest, De Hoorne, Uiterdam, De oudhaven, Zwaansmeer en eiland Pannekoek) met stranden, lig- en speelweiden en een dagkampeerterrein. In het gebied zijn diverse wandelroutes die door het mooie polderlandschap lopen en er zijn diverse mooie kanoroutes over het meer. Heel bekend is de fietsroute “Pontjesroute”; een absolute aanrader.

Alkmaars Ontzet 8 oktober in centrum Alkmaar.
Op 8 oktober 1573 waren het de Alkmaarders die als eersten in de 80-jarige oorlog tegen Spanje een overwinning behaalden door de Spaanse troepen die Alkmaar belegerden, te verjagen en te ontzetten. Dit historische feit wordt nog jaarlijks op 8 oktober herdacht en uitgebreid gevierd. Diverse demonstraties, optochten, kaasdraagwedstrijden en ringsteken zijn een kleine greep uit de festiviteiten die op deze dag plaatsvinden voor zowel jong als oud! Vele evenementen waarvan de grote middagoptocht de grootste trekker is. Binnenstad Alkmaar, elk jaar 8 oktober van 9.00 uur tot 22.00 uur