Almere, Flevoland

Laatste update 01/09/2025 door Redactie

Almere bevindt zich in het hart van de provincie Flevoland, op de uitgestrekte Zuiderzeepolder die in de jaren zeventig droogviel. De gemeente grenst aan de kernen Lelystad, Dronten, Zeewolde en Biddinghuizen, terwijl in het noorden het Markermeer en in het oosten de watersportgemeente Harderwijk liggen. Binnen de stadsgrenzen telt Almere vier woonwijken: Almere Stad, Almere Buiten, Almere Haven en Almere Poort, elk met een eigen karakter. Door een dicht netwerk van fietsroutes en buslijnen verbindt Almere zich moeiteloos met de omliggende dorpen en steden. Het jonge, groene landschap rondom de stad – met dijken, meren en houtwallen – biedt zowel rustzoekers als actieve tochtenfietsers een veelzijdige achtergrond.

Verklaring van de naam

De naam Almere heeft middeleeuwse wortels en dook voor het eerst op in oude landkaarten als aanduiding voor een binnenmeer dat lag buiten de Zuiderzee. “Almere” kan worden verklaard als “het open water in de alen (het veenmoeras)”, waarbij “al” of “ahl” verwees naar veenachtige gronden en “mere” naar een waterplas. Toen de inpoldering in 1950 begon, werd deze historische benaming herleefd om het nieuwe stadsidee te verankeren in de Nederlandse polderstraditie. De oude Zuiderzee – later IJsselmeer – droeg de naam Albermera of Almeremeer voordat dijken het huidige Flevoland vormden. De huidige keuze voor “Almere” weerspiegelt daarom zowel het waterrijke verleden als het ambitieuze pioniersidee van een nieuwe stad op zeebodem.

Geschiedenis

Almere is de jongste stad van Nederland; pas in 1976 vestigden zich de eerste inwoners in wat toen nog oeverlandschap en lichte duinen waren, aangelegd ter ontginning. Onder toezicht van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders werd begonnen met de bouw van de kern Almere Stad, die in 1984 de gemeentelijke status kreeg. In de decennia daarna groeide de bevolking explosief: van enkele duizenden in 1980 naar ruim 177.000 in 2025. De architectuur bleef niet achter, met opvallende woonbuurten als het schiereiland Almere Haven, geïnspireerd op Nederlandse waterside-dorpen, en moderne hoogbouwwijken in Almere Stad langs het Weerwater.

Parallel aan de stadsontwikkeling werd natuurbeheer een kernpunt. Na de inpoldering ontstonden de Oostvaardersplassen, een laaggelegen moerasgebied van circa 5.600 hectare, aangewezen als beschermd natuurreservaat en beheerd door Staatsbosbeheer. Al in de jaren tachtig trokken hier runderen, Konikpaarden en edelherten in een poging om natuurlijke begrazing te simuleren en vergrassing tegen te gaan. Inmiddels kent het gebied meer dan 200 vogelsoorten, waaronder bruine en blauwe kiekendieven, aalscholvers, visarenden en – tijdens strenge winters – zelfs zeearenden. Dit pioniersproject behoort tot de meest innovatieve natuurherstelprogramma’s van Europa.

In 1996 opende in Almere Stad het multifunctionele theater- en congrescentrum Kunstlinie Almere Flevoland, dat sindsdien uitgroeide tot cultureel hart voor podiumkunst en beeldende kunst. Door samenwerkingen met landelijke festivals en residenties van internationale gezelschappen groeide Almere uit tot een stad die jong talent combineert met experimentele programmering. Daarnaast vestigden zich tal van bedrijven in de groene kantorenparken langs de A6, waardoor economische activiteiten hand in hand gingen met stads- en natuurontwikkeling.

Toeristische wetenswaardigheden

Natuur en landschap spelen in Almere een hoofdrol. Bezoekers ontdekken de Oostvaardersplassen via verharde paden en vogelkijkhutten, waar liefhebbers agadineweidevogels en rietvogels kunnen observeren. De uitkijktoren op de noordelijke oever biedt panoramisch uitzicht over de moerassen en de grazende kuddes. Een minder bekend weetje is dat in het voorjaar zeldzame blauwborsten zingen langs de oever van de Oostvaardersdijk, terwijl in september de grote zilverreiger zich regelmatig laat zien bij de slikranden tegen de avondzon. Ook zijn er kleine roofvogelwerkgroepen die uitsluitend in de prehistorische senne van het gebied onderzoek naar patrijzen uitvoeren, een tip voor wie diep de ecologische successen van Flevoland wil verkennen.

Langs het Weerwater loopt een stadsboulevard die moderne architectuur en recreatie verenigt. Hier strekken groene lanen zich uit tot aan het water, waar waterfietsen en rondvaartboten afmeren. De waterzijde is verfraaid met sculpturen van kunstenaarscollectief Heringa/Van Kalsbeek, die stedelijke driftstukken plaatsen tussen rietkragen en terrassen. Een klein, verrassend detail is de patrijzenren en watervalletuin bij de Oostvaardersschool, een ecologische demonstratietuin waar lokale scholen leren over natuurlijke beplanting in stedelijke omgevingen.

Cultuur en beleving contrasteren met de natuur. In Almere Haven is het voormalig visafslaggebouw getransformeerd tot café-restaurant en podium voor lokale bands. De nostalgische havenmolen naast de jachthaven herinnert aan de eerste Flevolandse vissers en biedt uitzicht op de weidse Wolderwijd. Voor liefhebbers van moderne kunst is er de wisselende presentatieruimte in Galerie Polderlicht, waar regionale talenten worden gekoppeld aan internationale inbreng. Elk eerste weekend van juli vinden er in Haven braderieën plaats waarbij ambachtelijke visspecialiteiten worden geserveerd.

Wandel- en fietsroutes verbinden stad en polder. De fietsknooppunteroute 90–97 biedt een lus langs dijken, plasoevers en de kop van de Knardijk, met onderweg picknickbanken en informatiepanelen over de waterstaatswerken. Ook de “Rondje Almere Stad” – een wandeling van 8 kilometer – voert langs de stadhaven, het stadhuis van Almere Stad, het stadsstrand en de vijver van Cascadepark, waar in de zomer openluchtbioscoopavonden plaatsvinden. Een insider-tip is de afterworkwandeling langs de architectuurroute met zeven kijkplekken die per smartphone een korte audiogids activeert.

Seizoensgebonden activiteiten geven een extra dimensie. In de lente bloeien de magnolia’s en pratense bloemenranden langs de Buskruitberg, een kleine zandrug uit de poldergeschiedenis. Tijdens de zomer biedt stadsstrand Schelp aan de oostzijde van het Weerwater strandvoetbal, yoga en silent disco’s. In de herfst organiseert Staatsbosbeheer paddenstoelenexcursies in de bosjes bij Horsterwold, waar boswachters uitleg geven over eetbare soorten als eekhoorntjesbrood. Als vorst intreedt, verandert een deel van het Weerwater in een natuurijsbaan; schaatsliefhebbers vinden dan tijdelijk toegang via steigers bij het stadsstrand.

Culinaire adressen in Almere variëren van lokale streekproducten tot wereldkeukens. In Almere Stad serveert Paviljoen Brasserie Bij Ons seizoensgebonden gerechten met vers geoogste groenten uit de poldertuinen van Flevoland. Aan de rand van Almere Buiten ligt het authentieke boerderijrestaurant De Polderparel, waar stamppot en erwtensoep worden gecombineerd met ambachtelijke bieren van lokale microbrouwerij De Flevosche Bierbrouwerij. Voor koffieliefhebbers is de ambachtelijke branderij Koffiebranderij de Vuurtoren een verstopt adres, verscholen achter de scheg van de stalen, draaiende vuurtoren in Haven.

Drie verrassende lokale weetjes zijn zeldzame aanvullingen voor wie verder kijkt. Ten eerste bevindt zich achter de recreatieplassen een monument dat herinnert aan de drooglegging van 1956: een oorspronkelijk ingelaste dieselturbine die water wegpompt. Ten tweede organiseert vogelvereniging Flevolandschap jaarlijks een nachtelijke vleermuizentelling bij de rand van de Oostvaardersplassenweg, waar grootoorvleermuizen hun foerageervluchten uitvoeren. Tot slot staat bij de noordelijke inrit van Almere Poort een kunstwerk dat bij zwarte avondlucht gloeibeelden projecteert van historische inpolderingsschepen, een dialoog tussen heden en verleden.

Met dit veelzijdige palet aan natuur, cultuur, architectuur en kleine details ontvouwt Almere zich als een bestemming die zowel stedelijk experiment als polderdynamiek in zich draagt. Of u nu een stille vogelkijker bent, gefascineerd bent door modern design langs het water of een culinaire ontdekker in een jong landschap, Almere is méér dan de som van zijn vier wijken.

Bronnen

Plaats een reactie