Laatste update 02/10/2025 door Redactie
Blaricum ligt in het hart van het Gooi, in de provincie Noord-Holland, en staat bekend als een van de meest schilderachtige dorpen van Nederland. Het grenst aan plaatsen als Laren, Huizen en Eemnes, en ligt op korte afstand van grotere steden zoals Hilversum en Amersfoort. Het dorp combineert een rijke historie met een landelijke charme: smalle klinkerstraatjes, rietgedekte boerderijen, statige villa’s en uitgestrekte heidevelden vormen samen een uniek decor. De ligging nabij het Gooimeer en natuurgebieden als de Tafelbergerheide maakt Blaricum geliefd bij wandelaars, fietsers en natuurliefhebbers.
Verklaring van de naam Blaricum
De naam Blaricum wordt voor het eerst vermeld in middeleeuwse documenten. Taalkundigen vermoeden dat het eerste deel, Blaric, is afgeleid van het Oudnederlandse woord blar, wat ‘open plek in het bos’ of ‘met bladeren begroeid’ kan betekenen. Het achtervoegsel -um stamt uit het Latijnse -heim of -hem, wat ‘woonplaats’ betekent. Blaricum zou dus vrij vertaald ‘nederzetting bij de met bladeren begroeide plek’ kunnen betekenen.
Een alternatieve verklaring verwijst naar de zandige, licht glooiende gronden in de omgeving, die in de vroege landbouwtijd vaak werden gebruikt voor akkerbouw. De naam zou dan een beschrijving zijn van het landschap waarin de eerste bewoners zich vestigden.
Geschiedenis Blaricum
Blaricum kent een lange geschiedenis die teruggaat tot de prehistorie. Archeologische vondsten, zoals vuurstenen werktuigen en urnenvelden, wijzen op bewoning in de late steentijd en bronstijd. In de vroege middeleeuwen ontwikkelde het dorp zich tot een agrarische gemeenschap, waarbij de enggronden – gemeenschappelijke akkers – een centrale rol speelden. Hier werd voornamelijk rogge en boekweit verbouwd, gewassen die goed gedijden op de arme zandgronden.
In de 17e en 18e eeuw bleef Blaricum een klein boerendorp, maar in de 19e eeuw veranderde het karakter. Kunstenaars ontdekten het pittoreske landschap en vestigden zich in het dorp. De aanwezigheid van schilders, beeldhouwers en schrijvers gaf Blaricum een artistieke reputatie. Een belangrijk voorbeeld hiervan is de Amerikaanse schilder William Singer, die hier zijn buitenplaats Nederheem liet bouwen.
In de 20e eeuw groeide Blaricum uit tot een geliefde woonplaats voor welgestelden uit de Randstad, mede dankzij de rust, het groen en de nabijheid van steden. Ondanks deze ontwikkeling heeft het dorp veel van zijn historische structuur behouden: kronkelende straatjes, oude boerderijen en karakteristieke werkmanswoningen zijn nog altijd prominent aanwezig.
Toeristische wetenswaardigheden Blaricum
Blaricum biedt een verrassende mix van natuur, cultuur en culinaire verwennerij. Het dorp is omringd door natuurgebieden zoals de Tafelbergerheide, het hoogste punt van het Gooi. Hier graast een schaapskudde van circa veertig dieren, die het heidelandschap openhouden. Dit is niet alleen belangrijk voor het behoud van de heide, maar ook voor de biodiversiteit: soorten als de boomleeuwerik, nachtzwaluw, roodborsttapuit, zandhagedis en de zeldzame gladde slang profiteren van deze variatie.
Een andere groene parel is de Gooise Heemtuin, waar bezoekers een uitgebreide collectie inheemse wilde planten kunnen bewonderen. Deze tuin is een geliefde plek voor natuurliefhebbers en fotografen.
Aan de rand van Blaricum, bij de Stichtsebrug, ligt een breed strand aan het Gooimeer. Het ondiepe water is afgebakend met touwen en gekleurde boeien, waardoor het veilig is voor kinderen. Ook in de nabije omgeving zijn aantrekkelijke stranden te vinden, zoals het strand aan de Zomerkade in Huizen en het kindvriendelijke strand van Muiderberg.
Voor gezinnen is het Ontspanningspark Oud-Valkeveen in Naarden een aanrader. Dit park combineert speeltoestellen, attracties en een strandgedeelte, en is eenvoudig bereikbaar vanuit Blaricum.
Drie extra lokale tips
- Culinair genieten: Blaricum staat bekend om zijn uitstekende horeca. Proef streekgerechten zoals Gooise mosterdsoep of vers gevangen vis uit het Gooimeer bij restaurants in het oude dorpscentrum.
- Fietsroute langs Gooimeer en heide: Een populaire route voert langs het Gooimeer, door de Tafelbergerheide en via Laren weer terug naar Blaricum. Onderweg passeer je historische boerderijen en kunstgaleries.
- Jaarlijkse Blaricumse Kermis: Deze traditionele kermis in augustus trekt bezoekers uit de hele regio en combineert nostalgische attracties met lokale lekkernijen.
Praktische informatie – drie belangrijkste locaties
1. Tafelbergerheide
Adres: Randweg, 1261 Blaricum
Openingstijden: Dagelijks vrij toegankelijk
Entree: Gratis
Parkeren: Kleine parkeerplaats aan de Randweg, gratis parkeren; in drukke periodes snel vol
OV: Busverbinding vanaf station Hilversum naar halte Blaricum, daarna 10 minuten lopen
Google Maps-link
2. Gooise Heemtuin
Adres: Schapendrift 1, 1261 Blaricum
Openingstijden: Maart t/m oktober, dagelijks 09.00–17.00 uur
Entree: Gratis
Parkeren: Beperkt bij de ingang; alternatief in het dorp
OV: Bus naar halte Blaricum Dorp, daarna 5 minuten lopen
Google Maps-link
3. Strand Zomerkade
Adres: Zomerkade 272, 1273 SV Huizen
Openingstijden: Dagelijks vrij toegankelijk
Entree: Gratis
Google Maps-link
Minder bekende plekken en activiteiten
Naast de bekende trekpleisters zijn er in en rond Blaricum ook verborgen parels. Zo is er het Bijenschans-terrein, waar imkers demonstraties geven over honingproductie. In de herfst is de heide een prachtige plek voor paddenstoelenfotografie, terwijl in de lente de bloeiende brem en heideplanten het landschap geel en paars kleuren.
Voor kunstliefhebbers zijn er kleinschalige galeries in het dorp, vaak gevestigd in voormalige boerderijen. In de zomermaanden worden er open-atelierdagen georganiseerd, waarbij bezoekers kunstenaars aan het werk kunnen zien.
Bronnen
- Gemeente Blaricum – Actuele gegevens over ligging, omliggende plaatsen, evenementen zoals de Blaricumse Kermis, voorzieningen en bereikbaarheid.
- Natuurmonumenten – Informatie over de Tafelbergerheide, inclusief ligging, hoogte, schaapskudde en aanwezige flora en fauna.
- Visit Gooi & Vecht – Toeristische tips, fiets- en wandelroutes, horeca, evenementen, Gooise Heemtuin en stranden in de regio.
- Etymologiebank – Taalkundige herkomst en betekenis van de plaatsnaam Blaricum.
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed – Archeologische gegevens over prehistorische vondsten in en rond Blaricum.
- Singer Laren – Biografische informatie over William Singer en zijn verblijf in het Gooi, inclusief buitenplaats Nederheem.
- IVN Natuureducatie – Beschrijving van de Gooise Heemtuin, collectie inheemse planten en openingstijden.
- Gemeente Huizen – Informatie over strandvoorzieningen, veiligheid en faciliteiten bij de Zomerkade en het strand bij de Stichtsebrug.
- Imkersvereniging Gooi en Eemland – Beschrijving van het Bijenschans-terrein en de activiteiten van lokale imkers.