Callantsoog, Noord-Holland

Laatste update 09/09/2025 door Redactie

Aan de Noordzeekust van de provincie Noord-Holland, in de gemeente Schagen, ligt het levendige kustdorp Callantsoog. Het wordt omringd door andere karakteristieke plaatsen zoals Groote Keeten, Julianadorp, Petten en Schagerbrug. Het dorp ligt direct achter de duinen en heeft een breed zandstrand dat in alle seizoenen bezoekers trekt. Dankzij de centrale ligging in de Kop van Noord-Holland is Callantsoog een ideale uitvalsbasis voor zowel strandliefhebbers als natuurliefhebbers die de omliggende polders, natuurgebieden en kustdorpen willen verkennen.

Verklaring van de naam

De naam Callantsoog is waarschijnlijk afgeleid van de persoonsnaam Karl of de Friese mansnaam Kalle. Het tweede deel van de naam kan zijn oorsprong vinden in een verbastering van het achtervoegsel -ing of -inga, dat vaak werd gebruikt bij persoonsnamen. In oude vormen zou Kalling zijn veranderd in Kallens. Het laatste deel, oog, betekent ‘eiland’. De naam verwijst dus mogelijk naar een eiland of hoger gelegen gebied dat ooit door water werd omringd.

Geschiedenis

Vroege nederzettingen en overstromingen
Callantsoog behoort tot de oudste badplaatsen van Nederland, maar de huidige dorpskern is niet de eerste nederzetting op deze plek. Eerdere versies van het dorp verdwenen door de kracht van de zee. Het eiland ’t Oghe werd verlaten toen stuivende duinen en kustafslag de bebouwing verwoestten. In 1570 trof de Allerheiligenvloed het dorp zwaar. Opmerkelijk is dat de kerkklok uit 1491 beide rampen overleefde en nog altijd in de plaatselijke kerk hangt.

De Hervormde Kerk
De huidige Hervormde kerk aan Kerkplein 1 kent een onduidelijke ouderdom. Boven de torendeur staat het jaartal 1671, op de preekstoel 1697 en op een steen boven de ingang 12 maart 1696. Monumentenzorg dateert het gebouw in de 17e eeuw en beschrijft het als een eenbeukige kerk met rechtgesloten koor en een noordelijke zijarm. Het interieur bevat een houten tongewelf, een 17e-eeuwse preekstoel, een gedenkbord uit 1741, grafstenen uit de 17e en 18e eeuw en een koperen kroonluchter. De toren is een apart rijksmonument, met een stenen onderbouw waarin aan de noordzijde een steen met 1671 en aan de zuidzijde een steen met 1925 is ingemetseld. Het houten bovendeel wordt bekroond door een vlakke spits.

Jutten en lokale cultuur
In de expositieboerderij Tante Jaantje wordt de geschiedenis van het jutten belicht, een belangrijke nevenactiviteit voor de vroegere bevolking. Gevonden voorwerpen uit zee werden vaak hergebruikt of verhandeld.

Gemeentelijke herindeling en toerisme
In 1990 werd Callantsoog bij een herindeling samengevoegd met de toenmalige gemeente Zijpe, die later opging in de gemeente Schagen. Het dorp ontwikkelde zich tot een populaire badplaats met een gezellig centrum, het hoogste duin van de Nederlandse kust – de Seinpost – en het eerste officieel toegestane naaktstrand van Nederland. Callantsoog ontving meerdere keren de Blauwe Vlag, een Europese onderscheiding voor schone en veilige stranden.

Toeristische wetenswaardigheden

Het Zwanenwater – Ten zuiden van Callantsoog ligt natuurreservaat Het Zwanenwater, beheerd door Natuurmonumenten. Het gebied bestaat uit duinen, moeras, dennenbos en twee met riet omzoomde meren. Er zijn wandelroutes van 2 en 4,5 km die bezoekers langs bloemrijke hooilanden, orchideeënvelden en vogelrijke zones voeren. In juni, juli en augustus worden excursies georganiseerd. Honden zijn niet toegestaan.
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Het+Zwanenwater

Hervormde Kerk Callantsoog – Kerkplein 1, Callantsoog. Historisch kerkgebouw met 17e-eeuwse elementen en een losstaande toren. Bezoek mogelijk tijdens openstellingen en op afspraak.
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Hervormde+Kerk+Callantsoog

Expositieboerderij Tante Jaantje – Dorpsplein, Callantsoog. Tentoonstelling over jutten en dorpsgeschiedenis. Geopend in het zomerseizoen, exacte tijden via lokale VVV.
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Tante+Jaantje+Callantsoog

Lokale tips en weetjes:

  • De Seinpost biedt een panoramisch uitzicht over zee, strand en achterland.
  • Callantsoog heeft een van de weinige stranden in Nederland waar honden het hele jaar door welkom zijn, mits aangelijnd in het hoogseizoen.
  • In het voorjaar kleuren de bollenvelden rondom het dorp felgeel, rood en paars.

Fiets- en wandelroutes:
Callantsoog ligt aan het Fietsknooppuntennetwerk Noord-Holland. Aanbevolen zijn de kustroute richting Julianadorp en de polderroute via Schagerbrug. Wandelaars kunnen de Poëzieroute volgen, een tocht langs gedichtenborden op bijzondere plekken in en rond het dorp.

Seizoensgebonden activiteiten:

  • Poëzieroute – jaarlijks terugkerend, te wandelen of te fietsen.
  • Strandactiviteiten – in de zomermaanden diverse sport- en muziekfestivals op het strand.
  • Natuurwandelingen Zwanenwater – begeleide tochten in juni, juli en augustus.

Culinaire adressen:

  • Strandpaviljoen Woest – modern paviljoen met uitzicht op zee.
  • Grand Café De Foyer – centraal in het dorp, lunch en diner.
  • IJsie Prima – bekend ijssalon met ambachtelijk ijs.

Bronnen

Plaats een reactie