Elburg, Gelderland

Laatste update 24/09/2025 door Redactie

In het noordwesten van de provincie Gelderland, aan de oever van het Veluwemeer, ligt het sfeervolle stadje Elburg. Samen met de dorpen Doornspijk, ’t Harde, Hoge Enk en Oostendorp vormt het de gemeente Elburg, die grenst aan de provincie Flevoland. Nabijgelegen steden als Kampen, Harderwijk, Dronten en Apeldoorn maken de regio aantrekkelijk voor toeristen die houden van cultuur, natuur en waterrecreatie.

Verklaring van de naam Elburg

De naam Elburg is vermoedelijk samengesteld uit het Germaanse “ali” (vreemd of ander) en “burg” (versterkte plaats). In middeleeuwse documenten komt ook de vorm “Elborch” voor, wat deze interpretatie ondersteunt. De naam zou dus kunnen verwijzen naar een versterkte nederzetting die afweek van de omliggende dorpen.

Geschiedenis

Elburg kreeg in 1291 stadsrechten van de bisschop van Utrecht. Rond 1392 werd de stad volledig herbouwd met een rechthoekig stratenplan, uniek voor die tijd. De stad werd ommuurd en voorzien van een gracht. De Vischpoort, een voormalige verdedigingstoren, is een van de meest herkenbare overblijfselen uit deze periode.

Tijdens de Gouden Eeuw bloeide Elburg als vissers- en handelsstad aan de Zuiderzee. Na de aanleg van de Afsluitdijk en de inpoldering van de Flevopolder verloor Elburg haar directe toegang tot zee, maar behield haar karakter als vestingstad. (Lees verder onder de afbeelding)

Kazematten Elburg Kampen - Martin Lamboo (c) 2017
Kazematten Elburg Kampen – Martin Lamboo (c) 2017

De Kazematten, gebouwd in de 16e eeuw, zijn ondergrondse kanonkelders die tot de oudste van Nederland behoren. Ze maken deel uit van de verdedigingswerken van Elburg en zijn in de zomermaanden te bezoeken via het museumarrangement.

Toeristische wetenswaardigheden Elburg

Elburg biedt een breed scala aan bezienswaardigheden en activiteiten. De historische binnenstad is volledig ommuurd en ademt de sfeer van de middeleeuwen. Een wandeling door de smalle straatjes, langs monumentale panden en sfeervolle pleinen, is een reis door de geschiedenis.

Gemeentemuseum Elburg en Vischpoort

Het Gemeentemuseum Elburg is gevestigd in een laatgotisch klooster aan de Jufferenstraat 6, 8081 CR Elburg. Hier worden archeologische vondsten, kunst en objecten tentoongesteld die de geschiedenis van Elburg illustreren. De Vischpoort, gelegen aan dezelfde straat, is onderdeel van het museum en biedt inzicht in de middeleeuwse verdediging van de stad.
Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag van 11:00–17:00 uur.
Entree: €6 (volwassenen), €3 (kinderen).
Parkeren: gratis buiten de vesting, betaald binnen de stad.
OV: bereikbaar via station ’t Harde, met busverbinding naar Elburg.
Google Maps – Gemeentemuseum
Google Maps – Vischpoort
(Lees verder onder de afbeelding)

Vischpoort Elburg - Martin Lamboo (c) 2017
Vischpoort Elburg – Martin Lamboo (c) 2017

Kazematten

De Kazematten van Elburg zijn unieke overblijfselen uit de tijd van de Spaanse bezetting. Deze ondergrondse kanonkelders zijn in de zomermaanden toegankelijk voor publiek. Rondleidingen starten bij het museum en geven een indrukwekkend beeld van de militaire architectuur uit de 16e eeuw.
Google Maps – Kazematten
Google Maps – Gemeentemuseum

A. Vogeltuinen op Landgoed Zwaluwenburg

Op Zwaluwenburg 4, 8084 PD ’t Harde liggen de botanische tuinen van A. Vogel. Deze tuinen zijn vrij toegankelijk van zonsopgang tot zonsondergang. Bezoekers kunnen een gratis wandelroute van 4 km volgen en onderweg genieten van diverse bloemen, planten en vogels. Voor kinderen zijn er speelmogelijkheden en op de zorgboerderij is koffie en thee verkrijgbaar.
Google Maps – Zwaluwenburg

Elburger Botterwerf en rondvaarten

Aan de haven van Elburg ligt de Elburger Botterwerf, waar historische vissersboten worden gerestaureerd. In het vaarseizoen zijn er rondvaarten met een salonboot en op dinsdag en woensdag vaart de authentieke Elburger botter uit. Tickets zijn verkrijgbaar via de VVV.
Adres: Havenkade 39, 8081 GR Elburg
Google Maps – Botterwerf

Grote- of St. Nicolaaskerk

De imposante Grote Kerk, ook wel St. Nicolaaskerk genoemd, is een gotisch bouwwerk uit de 15e eeuw. De kerk is vrij toegankelijk en biedt een serene plek voor bezinning en bewondering van middeleeuwse architectuur.
Adres: Zuiderkerkstraat 1, 8081 CJ Elburg
Google Maps – Grote Kerk

Culinaire adressen

Voor een authentieke maaltijd zijn Restaurant Le Papillon en De Haas Elburg aanraders. Beide restaurants serveren streekgerechten met lokale ingrediënten.

  • Le Havre: Vischpoortstraat 15, 8081 EP Elburg – Website
  • De Haas: Jufferenstraat 21, 8081 CP Elburg – Website

Fiets- en wandelroutes

De omgeving van Elburg leent zich uitstekend voor fiets- en wandeltochten. De LF Zuiderzeeroute voert langs het water en door bossen, terwijl de Groene Wallenwandeling en de Trage Tocht ’t Harde-Elburg een kijkje bieden in het stuifzandlandschap van de Veluwe. Beide routes zijn goed bewegwijzerd en starten vanaf het centrum van Elburg.

Seizoensgebonden natuur

In het voorjaar bloeien de tuinen van Zwaluwenburg, waar onder andere appelvinken, zwarte spechten en boommarters worden gespot. In de herfst zijn de bossen rond Doornspijk ideaal voor paddenstoelenwandelingen.

Nabije attracties

In de directe omgeving van Elburg liggen diverse populaire attracties:

Gemeenteoverzicht

De gemeente Elburg bestaat uit:

  • Elburg
  • Doornspijk
  • ’t Harde
  • Hoge Enk
  • Oostendorp

Station ’t Harde biedt verbindingen naar Zwolle, Amersfoort en Utrecht.

Lokale tips en weetjes

  1. Elburg heeft een vrijwel intact middeleeuws stratenplan.
  2. De Botterwerf restaureert historische vissersboten en is open voor publiek.
  3. In de zomermaanden worden er rondleidingen georganiseerd door de stad, te boeken via de VVV.

Bronnen

Plaats een reactie