Eppenhuizen, Groningen

Laatste update 23/09/2025 door Redactie

In het noordelijke deel van de provincie Groningen, tussen de dorpen Garsthuizen, Zandeweer en op korte afstand van Uithuizen, ligt het gehucht Eppenhuizen. Deze nederzetting behoort tot de gemeente Het Hogeland en telt ongeveer 75 inwoners. De omgeving wordt gekenmerkt door uitgestrekte akkers, oude dijkstructuren en het nabijgelegen water van het Eppenhuizermaar. Met zijn ligging op een voormalige dijk en zijn kleinschalige bebouwing is Eppenhuizen een typisch voorbeeld van een Gronings wierdedorp in het open landschap van het Hogeland.

Verklaring van de naam Eppenhuizen

De naam Eppenhuizen is vermoedelijk afgeleid van de mansnaam “Eppo” in combinatie met “huizen”, wat duidt op een nederzetting. De betekenis zou dan zijn: “bij de huizen van Eppo”. Deze vorm van naamgeving komt vaker voor in het noorden van Nederland, waar persoonsnamen werden verbonden aan woonplaatsen. De naam is al sinds de 14e eeuw in gebruik en past binnen de traditie van Groningse dorpsnamen die verwijzen naar vroegere bewoners.

Geschiedenis

Ontstaan als wierdedorp

Eppenhuizen is gebouwd op een voormalige dijk en heeft kenmerken van een wierde: een kunstmatige verhoging die bescherming bood tegen overstromingen. Deze wierden zijn typerend voor het noordelijke kustgebied van Groningen en Friesland. De ligging op een dijk wijst op een vroege poging tot waterbeheersing en bescherming tegen het zeewater, wat essentieel was in dit lage landschap.

Kerkelijk erfgoed

Op de plek van de 15e-eeuwse Mariakerk, die in 1882 werd afgebroken, verrees een eenvoudige zaalkerk met dakruiter. Deze Hervormde Kerk aan de Eppenhuizerweg 6 is sinds 1976 buiten gebruik als gebedshuis, maar wordt nog deels gebruikt als ontmoetingsruimte en fotostudio. Het koor bevat een preekstoel uit 1755 en is aangewezen als rijksmonument.

Verdwenen voorzieningen

Zoals in veel kleine dorpen zijn de voorzieningen in Eppenhuizen in de loop der tijd verdwenen. Er zijn geen winkels, scholen of openbare gebouwen meer. Het voormalige dorpscafé is verbouwd tot woonhuis en niet publiek toegankelijk.

Toeristische wetenswaardigheden Eppenhuizen

Wandelroutes en landschap

De omgeving van Eppenhuizen leent zich uitstekend voor wandelingen door het open Groningse landschap. Routes langs het Eppenhuizermaar, over oude dijktracés en langs akkers bieden rust en ruimte. De nabijheid van Garsthuizen, Zandeweer en Uithuizen maakt het mogelijk om wandelingen te combineren met bezoekjes aan andere dorpen met historische kerken en boerderijen.

Flora en fauna

Hier worden onder andere velduilen, graspiepers, gele kwikstaarten en patrijzen waargenomen. In de bermen bloeien in het voorjaar pinksterbloemen, dotterbloemen en fluitenkruid. Het Eppenhuizermaar maakt deel uit van het provinciale natuurnetwerk en vervult een ecologische verbindingsfunctie tussen agrarisch gebied en waternatuur.

Vakantieverblijf in de regio

Hoewel Eppenhuizen zelf geen hotels of campings heeft, zijn in de directe omgeving diverse mogelijkheden voor overnachting. In dorpen als Uithuizen, Loppersum en Warffum worden vakantiehuizen, bed & breakfasts en appartementen aangeboden. Deze accommodaties liggen op korte rijafstand van het dorp en bieden toegang tot het landelijke karakter van de regio.

Lokale tips en weetjes

  1. Het Eppenhuizermaar was vroeger een opvaart voor het dorp en is nu onderdeel van het ecologische netwerk van Groningen.
  2. De zaalkerk van Eppenhuizen is sinds 2002 in beheer van een stichting en wordt deels gebruikt als studio en bezichtigingsruimte.
  3. Eppenhuizen is opgenomen in regionale karakteriseringen van het Hogeland vanwege zijn ligging op een dijklichaam en zijn historische structuur.

Bronnen

Plaats een reactie