Laatste update 09/10/2025 door Redactie
Oegstgeest ligt in Zuid-Holland, direct ten noorden van de stad Leiden. Het dorp grenst aan Leiden (2 km), Leiderdorp (4 km), Warmond (5 km), Katwijk (8 km), Noordwijk (10 km), Voorschoten (7 km) en Wassenaar (12 km). De omgeving bestaat uit oude strandwallen, rivierarmen van de Oude Rijn en een mix van historische bebouwing en moderne woonwijken.
Verklaring van de naam Oegstgeest
De naam Oegstgeest is waarschijnlijk afgeleid van het Germaanse Augusta-geest, waarbij geest verwijst naar een zandrug of strandwal. Deze hogere gronden waren geschikt voor bewoning. De toevoeging Augusta zou kunnen verwijzen naar een Romeins landgoed. Door de ligging op een strandwal en archeologische vondsten in de omgeving is deze verklaring aannemelijk.
Geschiedenis
Oegstgeest ontstond in de vroege middeleeuwen op een strandwal in het mondingsgebied van de Oude Rijn. Vanaf de 15e eeuw werd de hogere grond afgegraven, onder andere voor stadsuitbreidingen van Leiden. De dorpsstructuur ontwikkelde zich langs twee hoofdassen: de Dorpsstraat-Rhijngeesterstraatweg-Endegeesterstraatweg richting het Haagse Schouw, en de Geversstraat-Leidsestraatweg richting Leiden. Deze wegen vormden een verbinding tussen Haarlem en Den Haag.
Door de variatie in bodemtypes – geestgrond, kleigrond en veengrond – ontstonden verschillende vormen van landbouw. De geestgrond was geschikt voor akkerbouw, de kleigrond voor weidegebruik en de veengrond voor veeteelt. Deze diversiteit is nog steeds zichtbaar in het landschap en de bebouwing.
De gemeente Oegstgeest bestaat uit één woonkern: Oegstgeest zelf. Het dorp telt ruim 24.000 inwoners en heeft een mix van historische wijken en moderne uitbreidingen. Drie gebieden zijn aangewezen als beschermd dorpsgezicht: de Oranjewijk, de Kerkbuurt en de omgeving van het Wilhelminapark en Endegeest.
Toeristische wetenswaardigheden Oegstgeest
Oegstgeest biedt een rustige omgeving met veel groen, historische panden en culturele bezienswaardigheden. De Oranjewijk is een villa-achtige woonwijk die tussen 1915 en 1930 planmatig werd aangelegd. Kenmerkend zijn de gebogen straten, tuinen en het markante schoolgebouw aan de Terweeweg 106.
In het zuidwesten van het dorp ligt het opvallende gebouw van CORPUS “Reis door de Mens”, een educatieve attractie in de vorm van een transparant menselijk lichaam. Bezoekers maken hier een interactieve reis door het menselijk lichaam, van knieën tot hersenen.
Adres: Willem Einthovenstraat 1, 2342 BH Oegstgeest
Openingstijden: dinsdag t/m zondag van 09:30 tot 17:00 uur
Entree: €19,95 voor volwassenen
OV: bereikbaar via station Leiden Centraal, daarna buslijn 38 richting Katwijk
Parkeren: betaald parkeren op het terrein
Google Maps-link
Het Wilhelminapark is aangelegd in Engelse landschapsstijl en vormt een groene buffer tussen woonwijken. Hier staan monumentale bomen en is ruimte voor wandelen en picknicken. In het park worden zangvogels, eekhoorns en vlinders waargenomen.
Langs de Oude Rijn zijn wandelroutes uitgezet die leiden naar Warmond en Leiden. Deze routes voeren langs boerderijen, bruggen en watermolens. Een populaire route is de Endegeestwandeling, die start bij het park en eindigt bij het historische landgoed Endegeest.
Bron: allewandelroutes.nl
Op de weekmarkt in het centrum van Oegstgeest worden streekproducten verkocht zoals Leidse kaas, ambachtelijk brood en seizoensfruit.
Bron: uwmarktspecialist.nl
Binnen 10 km van Oegstgeest liggen drie musea die een bezoek waard zijn:
- Naturalis Biodiversity Center in Leiden biedt tentoonstellingen over natuur en wetenschap.
Adres: Darwinweg 2, 2333 CR Leiden
Geopend dagelijks van 10:00 tot 17:00 uur
Entree: €17 voor volwassenen
Google Maps-link - Wereldmuseum Leiden (voorheen Museum Volkenkunde) toont culturen van over de hele wereld.
Adres: Steenstraat 1, 2312 BS Leiden
Geopend dinsdag t/m zondag van 10:00 tot 17:00 uur
Entree: €14 voor volwassenen
Google Maps-link - Rijksmuseum van Oudheden in Leiden toont archeologische vondsten uit Nederland en het Middellandse Zeegebied.
Adres: Rapenburg 28, 2311 EW Leiden
Geopend dinsdag t/m zondag van 10:00 tot 17:00 uur
Entree: €14 voor volwassenen
Google Maps-link
In de parken en natuurgebieden rondom Oegstgeest worden bijzondere planten en dieren waargenomen, zoals de ijsvogel, groene specht en ringslang. Hier groeien varens, wilde hyacinten en bosanemonen.
Bronnen
- Gemeente Oegstgeest: informatie over dorpsgezichten, voorzieningen en gemeentelijke structuur
- CORPUS: openingstijden, locatie en ticketinformatie
- Naturalis Biodiversity Center: tentoonstellingen en bezoekersinformatie
- Wereldmuseum Leiden: collectie en openingstijden
- Rijksmuseum van Oudheden: archeologische tentoonstellingen en praktische informatie
- Reliwiki: gegevens over kerkelijke gebouwen in Oegstgeest
- waarneming.nl: actuele flora- en faunawaarnemingen in Oegstgeest
- allewandelroutes.nl: wandelroutes in en rond Oegstgeest
- uwmarktspecialist.nl: informatie over de weekmarkt in Oegstgeest
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed: status en beschrijving van beschermde dorpsgezichten