Laatste update 09/09/2025 door Redactie
Uithoorn is een levendige gemeente in de provincie Noord-Holland, gelegen aan de schilderachtige bochten van de Amstel, op ongeveer twintig kilometer ten zuiden van Amsterdam. De gemeente grenst aan de provincies Utrecht en Zuid-Holland en vormt een belangrijk knooppunt tussen het stedelijke westen en het landelijke Groene Hart. Binnen de gemeente liggen de kernen Uithoorn zelf en De Kwakel. In de nabije omgeving bevinden zich plaatsen als Aalsmeer, Amstelveen, Mijdrecht en Nieuwkoop.
Verklaring van de naam
De naam Uithoorn vindt zijn oorsprong in de middeleeuwse benaming Ute Hoirne, wat letterlijk ‘uithoek’ betekent. Deze aanduiding verwijst waarschijnlijk naar de ligging van de nederzetting aan de rand van het toenmalige ontginningsgebied langs de Amstel. Het was een plek waar land en water elkaar ontmoetten, en waar de grens van bewoond gebied samenviel met uitgestrekte veen- en moeraslanden.
Geschiedenis
Oorspronkelijk was Uithoorn een klein agrarisch dorp dat zich ontwikkelde langs de Amstel. De vruchtbare veengronden en de gunstige ligging aan het water maakten het tot een geschikte plek voor landbouw, visserij en handel. In de loop der eeuwen groeide het uit tot een belangrijk centrum voor tuinbouw, met name in de kern De Kwakel, waar kassen en bloemenvelden het landschap bepaalden.
In de 19e eeuw kreeg Uithoorn een meer industriële functie. Er vestigden zich bedrijven in onder meer teerproductie, houtbewerking, vleesverwerking en textiel. Deze economische diversificatie zorgde voor werkgelegenheid en trok nieuwe inwoners aan.
Tijdens de 20e eeuw veranderde Uithoorn van een landelijk dorp in een forensengemeente, mede door de nabijheid van Amsterdam en de goede verbindingen met omliggende steden. De aanleg van nieuwe woonwijken en voorzieningen maakte het tot een aantrekkelijke vestigingsplaats voor gezinnen.
Een bijzonder historisch element is het Fort aan de Drecht, gebouwd in 1911 als onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Dit verdedigingswerk werd in 2000 grondig gerestaureerd en is tegenwoordig een cultureel en recreatief trefpunt.
Toeristische wetenswaardigheden
Historische en culturele bezienswaardigheden
- Thamerkerk
Deze rijksmonumentale kerk uit 1834 ligt direct aan de Amstel en is een fraai voorbeeld van neoclassicistische bouwkunst. Tegenwoordig wordt het gebouw gebruikt voor concerten, exposities en culturele evenementen.
Adres: Amstelplein 1, Uithoorn
Openingstijden: Afhankelijk van evenementen; doorgaans in het weekend geopend voor bezoekers
Entree: Gratis, donatie welkom
Parkeren: Gratis in de directe omgeving
OV: Busverbindingen vanuit Amsterdam, Amstelveen en Mijdrecht
Google Maps: Thamerkerk - Fort aan de Drecht
Onderdeel van de UNESCO‑werelderfgoedlijst als deel van de Stelling van Amsterdam. Het fort biedt rondleidingen, tentoonstellingen en een sfeervol café.
Adres: Grevelingen 30, Uithoorn
Openingstijden: Zaterdag en zondag 11:00–17:00 (april t/m oktober)
Entree: Volwassenen €5, kinderen t/m 12 jaar gratis
Parkeren: Gratis op het terrein
OV: Bus 170/340 vanaf Amsterdam of Uithoorn busstation
Google Maps: Fort aan de Drecht
Natuur en recreatie
- Zijdelmeer
Een 60 hectare groot natuurgebied met wandelpaden, picknickplekken en vogelobservatiepunten. Ideaal voor natuurliefhebbers en gezinnen. - Biezenwaard
Groengebied met wandelroutes, sportvelden en een kinderboerderij. Populair bij lokale bewoners voor een middagje buiten.
Extra tips:
- In het voorjaar bloeien de bollenvelden rond De Kwakel in volle glorie – een kleurrijk fotomoment.
- Langs de Amstel loopt een prachtig fietspad richting Ouderkerk aan de Amstel, met uitzicht op historische boerderijen en molens.
- In de zomer worden er regelmatig kleinschalige muziekfestivals georganiseerd in het Zijdelmeergebied.
Evenementen en cultuur
- Jaarmarkt Uithoorn: Traditionele markt in september met streekproducten, muziek en kinderactiviteiten.
- Kunst in het Fort: Expositie van lokale kunstenaars in het Fort aan de Drecht.
- Amstelpromenade Concerten: Zomeravondconcerten aan de kade van de Amstel.
Culinaire adressen
- Restaurant aan de Amstel: Fine dining met uitzicht op het water.
- Proeflokaal De Kwakel: Lokale bieren en borrelhapjes.
- Boerderijwinkel Amstelhof: Streekproducten, kaas en vers fruit.
Fiets- en wandelroutes
- Fortenroute Stelling van Amsterdam: Verbindt het Fort aan de Drecht met andere forten in de regio.
- Amstelrondje: 25 km fietsen langs beide oevers van de Amstel.
- Groene Hart Wandelpad: Langeafstandswandeling door veenweiden en polders.
Kunst in de openbare ruimte
In Uithoorn vind je diverse kunstwerken, waaronder moderne sculpturen langs de Amstelpromenade en mozaïekbanken in het centrum. Deze kunstobjecten zijn vaak gemaakt door lokale kunstenaars en weerspiegelen de verbondenheid met water en natuur.
Seizoensgebonden activiteiten
- Lente: Bloesemtochten door de polders.
- Zomer: Kanoën op de Amstel of recreëren bij het Zijdelmeer.
- Herfst: Paddenstoelenexcursies in de Biezenwaard.
- Winter: Schaatsen op natuurijs bij strenge vorst.
Bronnen
- Gemeente Uithoorn – Informatie over geschiedenis, voorzieningen, evenementen en natuurgebieden.
Link: https://www.uithoorn.nl - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed – Gegevens over rijksmonument Thamerkerk en Fort aan de Drecht.
Link: https://www.cultureelerfgoed.nl - Stichting Stelling van Amsterdam – Historische achtergrond en bezoekersinformatie Fort aan de Drecht.
Link: https://www.hollandsewaterlinies.nl/nl